Thách thức trên hành trình đạt mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp

Trong bối cảnh số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường gia tăng, mục tiêu đạt 2 triệu doanh nghiệp hoạt động vào năm 2030 đặt ra thách thức lớn cho nền kinh tế. Với vai trò là động lực quan trọng, khu vực tư nhân được kỳ vọng sẽ dẫn dắt sự phát triển kinh tế thông qua các giải pháp cải cách môi trường kinh doanh, thúc đẩy chuyển đổi hộ kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Năm 2025, năm cuối của Kế hoạch 5 năm 2021-2025, Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế đạt 8% trở lên. Tuy nhiên, nền kinh tế Việt Nam đang đối mặt với nhiều khó khăn từ cả trong nước và quốc tế, khiến số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tăng đáng kể trong 5 tháng đầu năm 2025. Tại Kỳ họp Quốc hội vừa diễn ra, nhiều đại biểu cho rằng, những thách thức này tạo áp lực lớn đối với mục tiêu đạt 2 triệu doanh nghiệp hoạt động vào năm 2030, như đã được đề ra trong Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 49 của Quốc hội.

Để hiện thực hóa mục tiêu đầy tham vọng này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh đến 3 nhóm giải pháp trọng tâm. Trước tiên, Bộ Tài chính cam kết kiến tạo một môi trường kinh doanh minh bạch, bình đẳng và thuận lợi. Các rào cản gia nhập thị trường và chi phí tuân thủ sẽ được tháo gỡ thông qua việc cắt giảm thực chất các thủ tục hành chính và cải cách điều kiện kinh doanh. Chuyển đổi số trong quản lý nhà nước cũng được đẩy mạnh nhằm tạo điều kiện tối ưu cho doanh nghiệp khởi nghiệp và hoạt động, giúp giảm chi phí và nâng cao niềm tin vào hệ thống chính sách.

Khả năng chống chịu và thích ứng của doanh nghiệp trước các cú sốc kinh tế cũng cần được chú trọng

Từ ngày 1/7/2025, toàn bộ thủ tục hành chính và dịch vụ công sẽ được cung cấp trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia, tạo ra một hệ thống “một cửa” thực sự, cho phép doanh nghiệp thực hiện mọi giao dịch mà không cần di chuyển đến nhiều cơ quan.

Một giải pháp mang tính đột phá là thúc đẩy chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp, tận dụng tiềm năng của hơn 5 triệu hộ kinh doanh hiện nay. Bộ Tài chính cho biết, đang rà soát và hoàn thiện các chính sách nhằm thu hẹp khoảng cách giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp về quản trị, tài chính và kế toán. Các chính sách hỗ trợ bao gồm miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 3 năm đầu hoạt động, miễn thuế môn bài, cung cấp nền tảng số cùng phần mềm kế toán miễn phí để nâng cao năng lực quản trị.

Những chính sách này đã được đưa vào Nghị quyết của Chính phủ với mục tiêu khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp một cách tự nguyện và bền vững. Điều này không chỉ giúp tăng số lượng doanh nghiệp, mà còn góp phần minh bạch hóa hoạt động kinh tế, mở rộng khu vực kinh tế chính thức, và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhỏ tiếp cận các nguồn lực như vốn, công nghệ, và thị trường.

Nhóm giải pháp thứ nữa là tập trung vào nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt. Bộ Tài chính đề xuất ưu tiên hỗ trợ doanh nghiệp về đất đai, vốn, thị trường, công nghệ, và chuyển đổi số. Các điểm nghẽn như chi phí logistics cao, thiếu hệ sinh thái hỗ trợ chuyển đổi số ngành công nghiệp, và năng suất lao động thấp sẽ được tháo gỡ thông qua các chính sách cụ thể.

Khả năng chống chịu và thích ứng của doanh nghiệp trước các cú sốc kinh tế cũng cần được chú trọng. Các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp, đào tạo, và kết nối thị trường sẽ được triển khai rộng rãi, đặc biệt tại các địa phương có tiềm năng phát triển kinh tế tư nhân. Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, Bộ Tài chính sẽ phối hợp với các bộ, ngành và hiệp hội doanh nghiệp để đảm bảo chính sách đến đúng đối tượng, mang lại hiệu quả thực thi cao.

Bộ trưởng khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân được xác định là động lực quan trọng bậc nhất của nền kinh tế, đặc biệt khi các động lực tăng trưởng truyền thống như đầu tư, tiêu dùng, và xuất khẩu đang chịu áp lực lớn từ bên ngoài. Sự phát triển mạnh mẽ của khu vực tư nhân sẽ củng cố niềm tin của người dân và doanh nghiệp vào triển vọng kinh tế, đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho giai đoạn phát triển 2026-2030 với mục tiêu tăng trưởng hai con số.

Các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân không chỉ tập trung vào tăng số lượng mà còn hướng đến nâng cao chất lượng, giúp doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, tận dụng lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do, và đóng góp tích cực vào ngân sách nhà nước. Sự đồng hành của Quốc hội, Chính phủ, và các địa phương là yếu tố then chốt để đảm bảo các chính sách này được triển khai hiệu quả.

Dù các giải pháp được đề xuất mang tính toàn diện, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng thẳng thắn thừa nhận mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030 vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Sức cầu thị trường suy giảm, chi phí sản xuất tăng cao, và cạnh tranh quốc tế đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, và địa phương để tạo ra một môi trường kinh doanh thực sự thuận lợi. Bộ Tài chính cam kết tiếp tục đổi mới, sáng tạo trong công tác tham mưu và điều hành, đảm bảo các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp được triển khai đồng bộ, hiệu quả, góp phần đưa nền kinh tế bước vào kỷ nguyên phát triển mới.

Dương Công Chiến