Tập trung giải quyết vụ việc thi hành án trọng điểm, phức tạp
Thời gian qua, VKSND huyện Thanh Liêm (Hà Nam) đã kịp thời phát hiện các vi phạm để yêu cầu Chi cục THADS huyện có biện pháp khắc phục, bảo đảm cho hoạt động tư pháp được thực hiện nghiêm minh, công bằng, hạn chế các trường hợp đơn thư khiếu nại, tố cáo bức xúc, kéo dài; nâng cao uy tín, lòng tin của nhân dân đối với các cơ quan pháp luật.
Phát hiện nhiều vi phạm qua trực tiếp kiểm sát
Trong thời điểm từ ngày 1/1/2023 đến ngày 31/7/2024, VKSND huyện Thanh Liêm đã kiểm sát việc chuyển giao 403/403 bản án, quyết định của Tòa án; kiểm sát 436/436 quyết định thi hành án (đạt 100%); kiểm sát việc lập hồ sơ 9 việc ủy thác, 8 việc cưỡng chế, kê biên xử lý tài sản, 28 việc đình chỉ thi hành án và 100% việc chưa có điều kiện thi hành án phát sinh.
Trực tiếp xác minh 199/199 việc (đạt tỉ lệ 100%) Chi cục THADS phân loại chưa có điều kiện thi hành; kiểm sát việc định giá đối với 2 việc/3 tài sản, kiểm sát việc tiêu hủy đối với 140 việc/280 tang vật; tham gia phiên họp xét miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án đối với khoản thu nộp ngân sách Nhà nước đối với 16 trường hợp.
Tiến hành 1 cuộc trực tiếp kiểm sát tại Chi cục THADS huyện Thanh Liêm (có sự tham gia của Ban Pháp chế HĐND huyện và Ban Thường trực Ủy ban MTTQ huyện), ban hành 2 văn bản yêu cầu Chi cục THADS tự kiểm tra, đôn đốc đẩy nhanh tiến độ thi hành đối với những việc có điều kiện thi hành.
Thông qua công tác kiểm sát đã phát hiện những vi phạm, thiếu sót như: Chậm nộp tiền tạm ứng án phí, lệ phí Tòa án vào tài khoản tạm gửi (26 trường hợp); không phối hợp xử lý vật chứng tồn trong kho vật chứng của Chi cục THADS huyện trên 1 năm (5 việc/7 tang vật); chậm thành lập Hội đồng tiêu hủy vật chứng (42 việc/103 tang vật); không yêu cầu Tòa án giải thích, đính chính bản án (1 việc); chậm chuyển quyết định thi hành án đến Viện kiểm sát cùng cấp (13 quyết định); phân loại điều kiện thi hành án chưa chính xác (11 việc)…
Qua đó đã ban hành 6 kiến nghị yêu cầu Chi cục THADS huyện, TAND huyện khắc phục vi phạm, 1 kết luận có nội dung kiến nghị, 11 văn bản yêu cầu Chi cục THADS huyện ra quyết định tiếp tục thi hành án, 1 văn bản yêu cầu ra quyết định phong tỏa tài khoản của người phải thi hành án và 1 kiến nghị Trưởng Ban chỉ đạo THADS huyện tăng cường chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác thi hành án dân sự tại địa phương.
Bên cạnh đó, VKSND huyện Thanh Liêm đã vận dụng sáng tạo công tác “dân vận” trong hoạt động xác minh đối với các trường hợp Chi cục THADS cùng cấp phân loại chưa có điều kiện thi hành, góp phần giải quyết nhanh chóng và kịp thời thu hồi tài sản cho ngân sách Nhà nước và người được thi hành án.
Điển hình, từ ngày 25/3 - 29/3/2024, VKSND huyện Thanh Liêm đã phân công Kiểm sát viên tiến hành trực tiếp xác minh đối với 52 trường hợp phân loại chưa có điều kiện thi hành tại 8 xã trên địa bàn. Quá trình thực hiện đơn vị đã mời đại diện lãnh đạo và Chấp hành viên của Chi cục THADS huyện cùng phối hợp.
Trong quá trình trực tiếp xác minh, Kiểm sát viên đã tích cực động viên, thuyết phục, phân tích rõ quyền lợi và trách nhiệm của đương sự để họ hiểu được các quy định của pháp luật và tự nguyện thi hành án, đây được coi là giải pháp quan trọng "một mũi tên trúng nhiều đích" - các bản án, quyết định của Tòa án được cơ quan, tổ chức và công dân tôn trọng, chấp hành nghiêm chỉnh; vừa bảo đảm quyền lợi cho các đương sự, hạn chế các vụ việc phải giải quyết kéo dài ảnh hưởng đến tình hình an ninh chính trị tại địa phương.
Kết quả đã phát hiện 6 trường hợp có căn cứ xác định người phải thi hành án có điều kiện thi hành án; 6 trường hợp đã tự nguyện nộp tiền thi hành án, trong đó có 2 việc đã thi hành toàn bộ số tiền tiền án phí và tiền phạt, 4 việc thi hành được một phần cho Chấp hành viên ngay tại thời điểm xác minh (có nhiều trường hợp bản án đã có hiệu lực pháp luật nhiều năm nhưng người phải thi hành án chưa thi hành).
Do vậy, VKSND huyện Thanh Liêm đã ban hành 6 văn bản yêu cầu Chi cục THADS huyện ra quyết định về việc tiếp tục thi hành án đối với các trường hợp có điều kiện thi hành.
Việc vận động, giáo dục, thuyết phục quyết định lớn hiệu quả trong hoạt động thi hành án, để người thi hành án, người thân của người phải thi hành án... tự nguyện thi hành; hạn chế việc cố tình chây ỳ, chống đối không thi hành hay việc khiếu nại, tố cáo kéo dài... không thi hành được.
Sự nỗ lực, khéo léo, kiên trì của Kiểm sát viên trong công tác vận động, thuyết phục đã làm thay đổi từ không hợp tác sang thái độ tự nguyện thi hành của đương sự, giúp các cơ quan chức năng hoàn thành tốt nhiệm vụ, nâng cao tỉ lệ thi hành án, góp phần quan trọng bảo đảm an ninh, trật tự trên địa bàn.
Những cách làm sáng tạo
Có được những kết quả nêu trên, VKSND huyện Thanh Liêm đã bám sát Chỉ thị công tác hàng năm của VKSND tối cao, Kế hoạch và hướng dẫn công tác công tác kiểm sát thi hành án dân sự hàng năm của Viện kiểm sát cấp trên từ đó xây dựng kế hoạch, chương trình công tác của đơn vị với những chỉ tiêu, nhiệm vụ cụ thể để phấn đấu thực hiện.
Kiểm sát chặt chẽ các quyết định về thi hành án dân sự, nhất là quyết định thi hành án, quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ, hoãn thi hành án, nhất là các hoạt động phong tỏa tài khoản, cưỡng chế kê biên, xử lý tài sản; thẩm định giá, bán đấu giá tài sản thi hành án; chú trọng kiểm sát đối với các vụ việc có tài sản bị cưỡng chế, kê biên xử lý là quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, đặc biệt là những vụ việc thi hành án phức tạp, kéo dài, người phải thi hành án không tự nguyện thi hành án, những vụ việc được Ban chỉ đạo THADS huyện chỉ đạo tổ chức cưỡng chế.
Bên cạnh đó, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xác minh điều kiện thi hành án đối với các trường hợp Chi cục THADS phân loại chưa có điều kiện thi hành. Đơn vị đã đề ra chỉ tiêu trực tiếp xác minh 100% các trường hợp phân loại chưa có điều kiện thi hành và mời Chấp hành viên cùng tham gia, quá trình xác minh Kiểm sát viên đã tích cực động viên, thuyết phục, phân tích rõ quyền lợi và trách nhiệm của đương sự để họ hiểu được các quy định của pháp luật và tự nguyện thi hành án.
Áp dụng triệt để các quyền năng pháp luật quy định cho ngành KSND như việc yêu cầu các cơ quan tư pháp tự kiểm tra và báo cáo kết quả, trên cơ sở đó Viện kiểm sát linh hoạt lựa chọn những nội dung để kiểm tra các hồ sơ, tài liệu liên quan, kịp thời ban hành kiến, kháng nghị, văn bản yêu cầu khắc phục đối với những vi phạm, thiếu sót, bảo đảm hoạt động của các cơ quan tư pháp tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật.
Nâng cao chất lượng, hiệu quả các văn bản yêu cầu; các kháng nghị, kiến nghị và công tác phúc tra việc thực hiện kiến nghị, trường hợp phát hiện có dấu hiệu tội phạm thì kịp thời chuyển thông tin cho cơ quan có thẩm quyền để xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật.
Tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác kiểm sát thi hành án dân sự, tiến hành tập hợp, hệ thống cơ sở dữ liệu của khâu công tác theo hướng đồng bộ, khoa học; thực hiện “số hóa” các hồ sơ kiểm sát thi hành án, tạo thuận lợi cho công tác lưu trữ, tra cứu, khai thác thông tin phục vụ hoạt động nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp trong tình hình mới.
Ngoài ra, đơn vị đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về thi hành án dân sự và các văn bản pháp luật có liên quan nâng cao nhận thức, ý thức của người dân, nhất là người phải thi hành án, người được thi hành án và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đối với công tác thi hành án dân sự…