Tăng cường cưỡng chế thu hồi nợ thuế

Theo tổng hợp của Cục Thuế tỉnh, số nợ thuế tính đến hết tháng 4/2024 tăng so với cùng kỳ năm 2023. Số nợ thuế tăng chủ yếu thuộc nhóm doanh nghiệp sản xuất thủy điện, khai thác và chế biến khoáng sản, nợ tiền sử dụng đất của các doanh nghiệp đã trúng đấu giá nhưng chưa đủ nguồn lực tài chính để nộp vào ngân sách nhà nước.

Bà Dương Thị Thu Hằng, Cục trưởng Cục Thuế tỉnh cho biết: Việc thực hiện các biện pháp cưỡng chế nợ thuế được đơn vị thực hiện theo đúng quy định của Luật Quản lý thuế 2019, thậm chí có những trường hợp phải áp dụng biện pháp “mạnh tay” như tạm hoãn xuất cảnh đối với người đại diện pháp luật của doanh nghiệp.

Thực tế, từ đầu năm đến nay, Cục Thuế tỉnh đã tổ chức 2 hội nghị với người nộp thuế có số nợ lớn thuộc các nhóm, ngành như khai thác khoáng sản, bất động sản, thủy điện và ngành khác để tiếp nhận phản ánh những khó khăn, vướng mắc liên quan đến sản xuất, kinh doanh và thực hiện nghĩa vụ thu nộp ngân sách nhà nước. Cùng với đó, Cục Thuế tỉnh tham mưu với UBND tỉnh tổ chức hội nghị gặp mặt doanh nghiệp để tháo gỡ khó khăn và đôn đốc thực hiện nghĩa vụ đối với ngân sách nhà nước.

Hằng tháng, đơn vị ban hành thông báo yêu cầu nộp tiền thuế còn nợ và các biện pháp cưỡng chế nợ thuế tiếp theo sẽ được áp dụng để người nộp thuế biết; phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường báo cáo UBND tỉnh và cấp có thẩm quyền thu hồi giấy phép khai thác đối với trường hợp nợ thuế quá thời hạn quy định; ban hành các văn bản phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường, các ban quản lý dự án, ngân hàng thương mại và các sở, ngành liên quan (xác minh thông tin về tài sản) để phối hợp thu hồi nợ thuế khi chuyển nhượng dự án, gia hạn giấy phép khai thác, đóng cửa mỏ.

Song song với các biện pháp “cứng”, Cục Thuế tỉnh cũng tích cực thực hiện và phối hợp thực hiện khoanh nợ, xóa nợ đối với người nộp thuế đủ điều kiện.

Trong 4 tháng đầu năm 2024, Cục Thuế tỉnh đã ban hành 30.000 lượt thông báo tiền thuế nợ đối với người nộp thuế. Đặc biệt, để cưỡng chế thu hồi nợ thuế, Cục Thuế tỉnh đã trích tiền từ tài khoản (825 lượt); thông báo ngừng sử dụng hóa đơn (74 lượt); thông báo tạm dừng xuất - nhập cảnh lũy kế 31 trường hợp; đề nghị thu hồi giấy phép đối với 1 đơn vị; công khai thông tin nợ thuế đối với hơn 200 lượt người nộp thuế. Với những giải pháp trên, Cục Thuế tỉnh bước đầu thu hồi được số tiền nợ thuế nhất định của người nộp thuế.

Điều 125 Luật Quản lý thuế 2019 quy định 7 biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế đối với doanh nghiệp nợ thuế:

1. Trích tiền từ tài khoản của đối tượng bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế tại Kho bạc Nhà nước, ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng khác; phong tỏa tài khoản.

2. Khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập.

3. Dừng làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất - nhập khẩu.

4. Ngừng sử dụng hóa đơn.

5. Kê biên tài sản, bán đấu giá tài sản kê biên theo quy định của pháp luật.

6. Thu tiền, tài sản khác của đối tượng bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế do cơ quan, tổ chức, cá nhân khác đang nắm giữ.

7. Thu hồi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, giấy phép thành lập và hoạt động, giấy phép hành nghề.

Mặc dù đã đạt một số kết quả nhưng công tác cưỡng chế thu hồi nợ thuế vẫn gặp nhiều khó khăn. Nguyên nhân là do nhiều doanh nghiệp ngừng hoạt động kinh doanh, đóng mã số thuế hoặc không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh khi chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước đối với các khoản nợ thuế.

Nhiều doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề sau đại dịch Covid-19; hoạt động xuất - nhập khẩu trên địa bàn tỉnh chưa có bước đột phá; thời tiết bất lợi trong những tháng đầu năm làm giảm sản lượng phát điện… dẫn đến các doanh nghiệp trên địa bàn mất khả năng thanh toán đối với các khoản nợ đáo hạn, như vay ngân hàng, nợ bảo hiểm; không có khả năng thu hồi nợ từ các đối tác dẫn đến không có khả năng thanh toán tiền nợ thuế. Hơn nữa, không ít doanh nghiệp đang lâm vào tình trạng phá sản, giải thể, tạm ngừng hoạt động. Mặc dù Cục Thuế tỉnh đã áp dụng biện pháp ngừng sử dụng hóa đơn nhưng vẫn không thu hồi được nợ thuế, tiền chậm nộp đối với nhiều doanh nghiệp.

Đa số người nộp thuế trên địa bàn là doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và hộ kinh doanh nên khả năng tự cân đối tài chính, doanh thu, thu nhập, đầu ra sản phẩm... gặp rất nhiều khó khăn. Trong khi đó, nguồn vốn vay ngân hàng và tổ chức khác chiếm tỷ trọng lớn, khi không còn khả năng nộp ngân sách nhà nước, nhiều đơn vị, doanh nghiệp đã ngừng, nghỉ hoạt động, bỏ địa chỉ kinh doanh nên rất khó truy tìm.

Ngoài ra, hiện việc quy định đăng ký thành lập doanh nghiệp dễ dàng, thuận tiện, dẫn đến có những trường hợp mượn căn cước công dân để thành lập doanh nghiệp mặc dù không có tài sản đảm bảo, khi hoạt động kinh doanh không hiệu quả sẽ chây ỳ, nợ thuế...