Xã hội ngày xưa, lễ giáo phong kiến hết sức khắt khe đối với tình cảm lứa đôi. Những cặp vợ chồng không phải đến với nhau bằng tình yêu mà là sự xếp đặt của bề trên – của cha mẹ. Đặc biệt là phái nữ, con gái khi ra tiếp xúc bên ngoài, nhất là với nam giới, phải tỏ ra đoan trang. Nhưng chính điều đó đã tạo nên nét đẹp thùy mỵ, nết na mang đầy nữ tính của người con gái xưa ta thường gặp trong ca dao.
Trẻ nhớ nhà, già nhớ trẻ! Cứ mỗi khi heo may lành lạnh se se len lỏi, lởn vởn về quanh những sáng, những chiều là cái vòng nhớ nhung cồn cào muôn thuở ấy lại hiện lên rõ hơn. Trái tim không yên. Đôi bàn chân không yên.
Mỗi con người, trong một ngày cũng như trong suốt cuộc đời, luôn phải xác lập các tư thế khác nhau của mình trong sự trôi chảy xung quanh của đời sống, của vạn vật.
Năm năm mươi giữa hai đầu thế kỷ, với biết bao biến thiên dời đổi của đất trời, của thời cuộc, của lòng người. Sự đổi thay nào cũng đớn đau, bầm dập, đong đầy máu và nước mắt, và cũng có cả những nụ cười lấp lánh hào quang, đoàn viên, hạnh phúc. Sự giằng xé co kéo níu giữ giữa cũ - mới, được - thua, còn - mất, mang tính lịch sử cách mạng sâu sắc, xác lập nên những giá trị mới mẻ, đồng thời cũng làm xáo trộn không nhỏ những giá trị tinh thần vốn đã được minh định, sàng lọc qua cỗ máy thời gian, chiêm nghiệm qua lớp lớp trầm tích của dòng chảy nhân sinh, sự đổi thay mất còn hẳn là điều tất yếu.
Ngày 2-2-2024 (có tài liệu viết ngày sinh là 12-2 hoặc 2-1-1914), Huỳnh Văn Nghệ tròn 110 năm sinh thành. Bên chén trà xuân, đọc lại cuốn sách Thơ văn Huỳnh Văn nghệ do NXB Đồng Nai ấn hành 26 năm trước, bổi hổi bồi hồi nhớ về một vị tướng được vinh danh đặc biệt trong lòng dân.
Sáng nay, nghe lành lạnh làn không khí lửng lơ sáng sớm. Bước lên căn gác nhỏ, thoang thoảng hương thơm khóm hoa hồng cổ. 'Tháng Hai rồi, năm nay nhuận đấy…', nghe lao xao ngoài chợ bà con nhắc nhau. Ừ nhỉ, vừa mới Tết đó mà đã tháng Hai rồi. Bóc tờ lịch cũ và nhìn tờ lịch mới. Có chút gì bâng khuâng len lén dâng lên. Chợt thấy mùa xuân vẫn tràn trề khắp nơi nơi. Làn mưa bụi bay xiên chéo trong không gian vừa hừng lên chút nắng. Gió reo òa trên tán lá để ta hiểu ra nỗi niềm trong lòng: Đó là nỗi ám ảnh thời gian…
Một khoảng lặng bàng bạc quanh ta, vô hình vô sắc, vậy mà từ bao đời nay đã nghiễm nhiên trở thành 'nhân vật chính' của sáng mồng một Tết.
Mùa này, thành phố se se lạnh, mờ mờ sương khói. Sáng cuối tuần ngồi trong quán cà phê bên khúc Sông Phố nghe lời hát khe khẽ, ngọt ngào vang lên, lòng tôi da diết nỗi nhớ mùa đông: 'Làm sao về lại mùa Đông, dòng sông đôi bờ xa vắng. Làm sao về lại mùa Đông, để nghe chuông chiều xa vắng. Thôi đành ru lòng mình vậy. Vờ như mùa Đông đã về...'.
Ở quê luôn có nhiều con đường nhỏ dẫn vào khu nông trang, nhà trong bưng biền, hoặc mở ra cánh đồng rộng khắp. Đường dù bé, lầy lội sau mỗi trận mưa dầm, nhưng lại khiến trẻ con cảm giác thích thú, ấn tượng mỗi khi đi ngang qua. Bởi khung cảnh đó thật yên bình, mát mẻ, xanh mướt cả một vùng.
'Hằng năm, cứ vào độ cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm mênh mang của buổi tựu trường. Tôi quên làm sao được buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường dài và hẹp. Con đường này tôi đã đi lại nhiều lần nhưng lần này tôi tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật xung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: Hôm nay tôi đi học...'.
Mỗi con người, trong một ngày cũng như trong suốt cuộc đời, luôn phải xác lập các tư thế khác nhau của mình trong sự trôi chảy xung quanh của đời sống, của vạn vật. Các tư thế ấy có thể biểu hiện sự vận động (đi, chạy), có thể biểu hiện sự nghỉ ngơi (nằm, ngồi), lại có những tư thế mang tính trung gian giữa vận động và nghỉ ngơi (đứng).
Mấy câu thơ trong 'Ngập ngừng' của Hồ Dzếnh lại nói hay, chính xác, hàm súc hơn nhiều trang lý luận nói về trạng huống cảm xúc chờ đợi là thứ men chưng cất rượu thơ tình yêu làm say lòng nhiều người: 'Em cứ hẹn nhưng em đừng đến nhé!/ Ðể lòng buồn tôi dạo khắp trong sân/ Ngó trên tay, thuốc lá cháy lụi dần.../ Tôi nói khẽ: Gớm, làm sao nhớ thế?'. Em hẹn rồi em đến đúng giờ thì không có chuyện. Em hẹn rồi em không đến thì mới có trạng huống này: 'Nhớ ai bổi hổi bồi hồi/ Như đứng đống lửa như ngồi đống than' (Ca dao). Thế mới có thơ. Thì ra 'đợi' là một cội nguồn của thơ!
Trời tháng chạp lạnh đến quay quắt. Chiếc áo len to bản không đủ sưởi ấm những người con ly hương nơi đất khách. Lạnh vì thời tiết và lạnh vì thiếu hơi ấm của gia đình. Ai cũng có chung tâm trạng háo hức, rạo rực, nôn nao trông mau đến Tết để về bên cha mẹ, ông bà quây quần dùng bữa cơm ấm cúng. Và nỗi nhớ, nỗi khao khát ấy lại dài thêm khi người ta trông chờ từng giây, từng phút, từng ngày...
Trong bốn mùa xuân hạ thu đông, cớ gì nhân gian lại hân hoan đón chờ và mở rộng lòng yêu thương mùa thu đến thế? Mùa thu không đỏng đảnh như cô gái dậy thì, không nồng nhiệt, sôi nổi như mùa hạ nắng vàng rực rỡ.
Khi những mùa lá bắt đầu rủ nhau rơi xuống, đầy dần vào trong lòng tháng tám, gót chân mùa thu đâu đó ngập ngừng sắp sang. Ngập ngừng cả những yêu thương cũng dần chín...
Phong cách cà phê của dân văn phòng đặc trưng đến mức được gắn hẳn cái mác riêng không lẫn vào đâu: 'cà phê văn phòng'.
Đẹp nhất trong tôi là ánh trăng vàng mùa thu lơ lửng treo trên nền trời trong những đêm u huyền ngọt ngào như giấc mộng. Mà không chỉ riêng trăng, đối với tôi, mùa thu cái gì cũng ngọt ngào, cũng tình tứ, cũng khơi gợi những cảm xúc vừa bâng khuâng, vừa bổi hổi bồi hồi trong lòng.