'Tu binh' và 'chiêu binh'

Độc giả Bình Thanh (Thanh Hóa) hỏi: 'Xưa nay tôi thường nghe là Chiêu binh mãi mã. Thế nhưng xem trong hai quyển 'Từ điển chính tả tiếng Việt' (GS.TS Nguyễn Văn Khang - NXB Đại học Quốc gia Hà Nội - 2018) và 'Từ điển thành ngữ, tục ngữ Việt - Hán' (Nguyễn Văn Khang - NXB Văn hóa Sài Gòn - 2008) thì lại thấy viết là 'tu binh mãi mã - 修兵買馬'. Tôi thấy hơi vô lý vì 'binh' (binh lính) thì làm sao mà 'tu' (tu sửa) được? Vậy xin chuyên mục 'Cà kê chuyện chữ nghĩa' cho biết ở đây có sự nhầm lẫn gì không? Nó có được xem là dị bản của 'Chiêu binh mãi mã' không? Nếu đúng là dị bản thì 'Tu binh mãi mã' khác gì so với 'Chiêu binh mãi mã'?

'Parasocial' trở thành từ khóa của năm 2025

Từ điển Cambridge (Anh) vừa xướng tên 'parasocial' là từ khóa của năm 2025. Đây là dấu hiệu cho thấy giới trẻ ngày nay dễ dàng hình thành cảm giác thân thuộc với người nổi tiếng và cả những chatbot trí tuệ nhân tạo (AI).

'Parasocial' - từ của năm 2025 và nỗi lo thời AI

Từ điển Cambridge vừa công bố 'parasocial' (tạm dịch 'cận xã hội') là từ của năm 2025

Bánh mì Việt Nam tiếp tục 'gây sốt' trong top 25 bánh kẹp ngon nhất thế giới

Bánh mì Việt Nam tiếp tục khẳng định sức hút toàn cầu khi được CNN Travel vinh danh trong danh sách 25 loại bánh kẹp ngon nhất thế giới.

'Parasocial' là từ của năm 2025

Từ điển Cambridge chọn 'parasocial' làm từ của năm 2025 - thuật phản ánh sự lan rộng của các mối quan hệ một chiều giữa người dùng mạng với người nổi tiếng và cả trí tuệ nhân tạo.

'Parasocial' là từ khóa của năm 2025

Bạn có thấy mình gắn bó sâu sắc với Taylor Swift, Lily Allen hay một thần tượng nào đó ngay cả khi chưa từng gặp họ ngoài đời? Nếu có, hành vi ấy trong tiếng Anh được gọi là 'parasocial' và đây cũng chính là Từ khóa của năm 2025 do Từ điển Cambridge (Anh) bình chọn.

Nâng cao năng lực triển khai pháp luật về dữ liệu quốc gia

Chương trình tập huấn và hướng dẫn pháp luật về về dữ liệu, Khung Kiến trúc Dữ liệu quốc gia do Bộ Công an tổ chức nhằm nâng cao nhận thức và thúc đẩy triển khai đồng bộ các nội dung trọng tâm về dữ liệu...

Nâng cao kết nối với khung kiến trúc dữ liệu quốc gia

Đầu tháng 11-2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đã ký Quyết định số 2439/QĐ-TTg ban hành khung kiến trúc dữ liệu quốc gia, khung quản trị, quản lý dữ liệu quốc gia, từ điển dữ liệu dùng chung (phiên bản 1.0).

Dành 95.000 tỷ đồng phát triển khoa học công nghệ năm tới

Thủ tướng cho biết Chính phủ dự kiến dành khoảng 95.000 tỷ đồng ngân sách Nhà nước cho việc phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số vào năm 2026.

Nét độc đáo của từ và ngữ Nam Bộ

Nam Bộ (1), một vùng đất mới được khai phá muộn hơn nhiều so với các khu vực khác, dân cư bao gồm nhiều thành phần xuất thân, đến từ nhiều vùng miền, có nhiều dân tộc, nhiều tôn giáo, có sự giao lưu của nhiều nền văn hóa… nên về mặt ngôn ngữ cũng có những nét riêng, bên cạnh ngôn ngữ chung của cả nước.

Tạo nền tảng vững chắc cho quá trình xây dựng và vận hành quốc gia số

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng vừa ký Quyết định số 2439/QĐ-TTg ban hành Khung kiến trúc dữ liệu quốc gia, khung quản trị, quản lý dữ liệu quốc gia, từ điển dữ liệu dùng chung (Phiên bản 1.0).

Ban hành Khung kiến trúc dữ liệu quốc gia

Khung kiến trúc dữ liệu quốc gia là hệ thống định hướng tổng thể về cấu trúc, phân tầng, tiêu chuẩn kỹ thuật và mô hình chia sẻ dữ liệu giữa các cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành, địa phương và các hệ thống thông tin của các cơ quan trong hệ thống chính trị.

Ban hành Khung kiến trúc dữ liệu quốc gia

Ngày 4/11, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đã ký Quyết định số 2439/QĐ-TTg ban hành Khung kiến trúc dữ liệu quốc gia, Khung quản trị, quản lý dữ liệu quốc gia, Từ điển dữ liệu dùng chung (Phiên bản 1.0).

Ban hành Khung kiến trúc dữ liệu quốc gia

Khung kiến trúc dữ liệu quốc gia là hệ thống định hướng tổng thể về cấu trúc, phân tầng, tiêu chuẩn kỹ thuật và mô hình chia sẻ dữ liệu giữa các cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành, địa phương và các hệ thống thông tin của các cơ quan trong hệ thống chính trị.

Đại tướng Nguyễn Tân Cương thông qua kết quả biên soạn cuốn từ điển nghệ thuật quân sự

Sáng 4-11, Đại tướng Nguyễn Tân Cương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Trưởng Ban chỉ đạo biên soạn Từ điển quân sự và Bách khoa toàn thư quân sự Việt Nam, chủ trì hội nghị thông qua kết quả biên soạn quyển 5: Nghệ thuật quân sự thuộc bộ Bách khoa toàn thư quân sự Việt Nam.

Tiếng Việt giàu đẹp: Vì sao gọi là ngủ nướng?

Trong truyện ngắn 'Vợ nhặt' của nhà văn Kim Lân có đoạn: 'Sáng hôm sau, mặt trời lên bằng con sào, Tràng mới trở dậy'.

Hôn nhân 20 năm của cựu nhân viên massage TQ và nữ tiến sĩ Mỹ

Hôn nhân hạnh phúc suốt hai thập kỷ của Wu Yanju, từng là nhân viên tiệm massage ở Trung Quốc, và người vợ ngoại quốc có bằng tiến sĩ khiến nhiều người ngưỡng mộ.

Tỷ phú Elon Musk ra mắt phiên bản từ điển trực tuyến của riêng mình

Hôm 29/10, CNN đưa tin tỷ phú Elon Musk đã ra mắt từ điển bách khoa toàn thư trực tuyến Grokipedia – 'phiên bản Wikipedia' của riêng mình trong nỗ lực tạo ra một hệ sinh thái thông tin và truyền thông thay thế phù hợp với quan điểm của mình.

'ý trí' khác 'ý chí'

Vua Tiếng Việt ra câu hỏi về chính tả 'Ý chí hay ý trí'. Người chơi trả lời 'Từ thứ nhất', người dẫn chương trình liền xác nhận 'Đáp án chính xác'.

Không vô địch Olympia nhưng chàng trai này 'gây sốt' vì dịch tiếng Anh 'như từ điển'

Nguyễn Nhựt Lam (THPT Cái Bè - Đồng Tháp) là cái tên được nhiều người nhắc đến trong trận chung kết Đường lên đỉnh Olympia 2025 hôm qua 26/10. Dù chưa chạm tay đến vòng nguyệt quế, nhưng qua các cuộc thi tuần, tháng, quý cho đến chung kết năm, nam sinh miền Tây đều gây ấn tượng khi dịch tiếng Anh rất sát nghĩa, không bỏ sót thông tin nào.

Thử tài Vua Tiếng Việt: Ghép 'c/u/l/ỏ/a' thành từ có nghĩa

Một câu đố Tiếng Việt tưởng chừng đơn giản với 5 chữ cái cho trước nhưng lại có thể làm khó nhiều người. Bạn có tìm ra đáp án trong 10 giây không?

Thử tài Vua Tiếng Việt với 6 chữ cái 'ỉ/a/m/a/m/i'

Một câu đố từ chương trình Vua Tiếng Việt đang thử thách nhiều người. Với 6 chữ cái cho sẵn 'ỉ/a/m/a/m/i', liệu bạn có thể tìm ra đáp án đúng trong 10 giây?

Câu đố tiếng Việt: Từ nào đọc ngược hay xuôi đều có nghĩa?

Thử thách trí tuệ với câu đố về sự kỳ diệu của ngôn ngữ Việt. Liệu bạn có thể tìm ra từ đặc biệt này không? Đáp án có thể khiến bạn bất ngờ.

Khuyến học chân thật, hiểu đúng khái niệm về ý thức tự học

Mỗi công dân rất cần hiểu đúng khuyến học chân thật, để học làm người giúp ích cho cộng đồng, cho thiên nhiên và xã hội; đồng thời, biết xây dựng cuộc sống hạnh phúc bền vững.

Về một số từ láy gốc Hán 'mĩ mãn', 'mĩ miều', 'miên man'

Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã phân tích nghĩa đẳng lập của từ 'gật gù'. Trong bài viết này, chúng tôi đề cập đến một số từ ghép đẳng lập được cấu tạo bởi các yếu tố gốc Hán: mĩ mãn, mĩ miều, miên man. (Phần để trong ngoặc kép là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên - NXB Khoa học Xã hội - 2011); phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):

Kết nối, chia sẻ dữ liệu bắt buộc giữa các cơ quan thuộc hệ thống chính trị

Ngày 22-10, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 278/2025/NĐ-CP quy định về kết nối, chia sẻ dữ liệu bắt buộc giữa các cơ quan thuộc hệ thống chính trị.

Quy định mới về kết nối, chia sẻ dữ liệu bắt buộc giữa các cơ quan Nhà nước

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 278/2025/NĐ-CP ngày 22/10 quy định về kết nối, chia sẻ dữ liệu bắt buộc giữa các cơ quan thuộc hệ thống chính trị.

Quy định mới về kết nối, chia sẻ dữ liệu bắt buộc giữa các cơ quan Nhà nước

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 278/2025/NĐ-CP ngày 22/10/2025 quy định về kết nối, chia sẻ dữ liệu bắt buộc giữa các cơ quan thuộc hệ thống chính trị.

Lệ Quyên tiết lộ 'sốc' về bạn trai, Nhã Phương bầu 5 tháng vẫn quyến rũ

Tối 21/10, Lệ Quyên cùng bạn trai Lâm Bảo Châu, Quỳnh Nga, Nhã Phương và MC Tuấn Tú dự sự kiện làm đẹp ở TPHCM.

TP.HCM công bố đề minh họa vào lớp 10

Sáng 22/10, Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM đã công bố đề thi minh họa vào lớp 10 năm 2026.

Lộ đoạn tin nhắn của Hoa hậu Yến Nhi và bạn cùng phòng sau sự cố vạ miệng, thái độ gây chú ý

Hoa hậu Yến Nhi tiếp tục trở thành tâm điểm chú ý khi bất ngờ chia sẻ đoạn tin nhắn riêng với bạn cùng phòng sau sự cố vạ miệng.

'Sự cố' có phải là một từ 'vô nghĩa'?

'Những từ dùng sai trong tiếng Việt' (Đỗ Duy Ngọc) là bài viết có rất nhiều sai sót, nhưng lại được không ít người tâm đắc, đăng tải, chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội trong nhiều năm qua, gây ngộ nhận cho độc giả. Theo đề nghị của độc giả Ngô Thế Vinh (Hà Nội), trong chuyên mục 'Cà kê chuyện chữ nghĩa' trên báo Thanh Hóa hàng ngày (8/2023), chúng tôi đã từng có bài viết 'Độc lập' và 'tự chủ', chỉ ra một trong những điểm sai như vậy.

Cô gái Ba Na số hóa ngôn ngữ quê hương, góp phần lan tỏa giáo dục vùng cao

Xuất phát từ tình yêu tiếng nói dân tộc mình, chị Aya dành hơn một năm tự học lập trình, xây dựng ứng dụng 'Từ điển tiếng Kinh - Ba Na'.

'Gật gù' có phải là từ láy không?

Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra hai từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy là 'rạng rỡ' và 'rực rỡ'. Trong bài này, chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của từ 'gật gù'. (Phần để trong ngoặc kép là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên - NXB Khoa học Xã hội - 2011); phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):

78 tuổi tuyên bố 'nghỉ hưu là vô nghĩa': Cụ ông tiết lộ 8 bài học thành công trái ngược số đông

Ở tuổi 78, ông vẫn không 'nghỉ hưu' mà miệt mài sáng tác, quản lý công ty và tận hưởng cuộc sống theo cách riêng.

'Đổ nhớt cho nheo' và 'Đa thử nhất cử'

Từ điển thành ngữ, tục ngữ Việt - Hán (Nguyễn Văn Khang - NXB Văn hóa Sài Gòn - 2008), là cuốn sách đối chiếu những thành ngữ, tục ngữ Việt - Hán có nghĩa tương đương, được tác giả giới thiệu là 'công cụ tiện lợi cho việc những người biên, phiên dịch, giao tiếp song ngữ Hoa - Việt và học tiếng Hoa, tiếng Việt với tư cách là một ngoại ngữ...' (trích mục Thay lời nói đầu của từ điển). Tuy nhiên, trong thực tế thì rất nhiều mục sự so sánh đối chiếu không chính xác, và điều này có thể dẫn đến sai sót cho người sử dụng. Những lỗi này thỉnh thoảng vẫn được chúng tôi nêu ra trong chuyên mục 'Cà kê chuyện chữ nghĩa'.

Nữ viên chức 9X tạo ứng dụng từ điển tiếng Kinh-Bahnar

Từ lâu, chị Aya (SN 1991, làng Piơm, xã Đak Đoa, tỉnh Gia Lai) luôn ấp ủ việc bảo tồn, lưu giữ những nét đẹp trong văn hóa của dân tộc mình. Đó là động lực để Aya cho ra đời ứng dụng từ điển số tiếng Kinh-Bahnar với gần 6.000 từ, giúp mọi người có thể tra cứu, học tập thuận tiện.