Cùng với Dân ca Quan họ, Bắc Ninh còn sở hữu một di sản văn hóa độc đáo và đặc sắc - tranh dân gian Đông Hồ.
Bắc Ninh - vùng đất Kinh Bắc ngàn năm văn hiến, là nơi hội tụ tinh hoa văn hóa với những làn điệu Quan họ mượt mà và những bức tranh dân gian Đông Hồ mang đậm hồn dân tộc. Trong khuôn khổ Chương trình 'Tinh hoa văn hóa Bắc Ninh - Sắc màu Đông Hồ', nghề làm tranh dân gian Đông Hồ đã được tôn vinh, hướng đến việc được UNESCO ghi danh vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp.
Trước đây, tranh Đông Hồ (huyện Thuận Thành, Bắc Ninh), còn được gọi là tranh Tết, vì thường được sản xuất vào cuối năm để phục vụ nhu cầu trang trí, thờ cúng của các gia đình dịp Tết đến, Xuân về.
Khoảng năm 1945, làng Đông Hồ có 17 dòng họ thì tất cả các dòng họ này đều làm tranh.
Những ký ức về Tết truyền thống xưa vẫn in đậm qua câu chuyện kể bằng tranh của hai cha con nghệ nhân miệt mài gìn giữ nét đẹp văn hóa quê hương bên dòng sông Đuống.
Trong số các dòng tranh dân gian Việt Nam, tranh Đông Hồ được sáng tạo và phát triển bởi người dân làng Đông Hồ (Thuận Thành, Bắc Ninh), mang giá trị văn hóa đặc sắc.
Lấy cảm hứng từ dòng tranh dân gian Đông Hồ, nhóm sinh viên Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội đã dành 1 năm nghiên cứu để tìm ra giá trị ứng dụng mới.
Với người làng Đông Hồ (xã Song Hồ, thị xã Thuận Thành, Bắc Ninh), nghề làm tranh từng là kế sinh nhai.
Nhà trưng bày tranh dân gian Đông Hồ tại Bắc Ninh là bảo tàng tư nhân duy nhất về tranh dân gian tại Việt Nam, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị nghề làm tranh nổi tiếng xưa.
Workshop làm tranh Đông Hồ được tổ chức tại địa chỉ 18 Hoàng Diệu (Hà Nội) vào ngày 6/4, đã mang đến một trải nghiệm sáng tạo đầy ý nghĩa cho các tín đồ yêu thích nghệ thuật truyền thống.
Workshop nghệ thuật mang tên 'Họa nét Đông Hồ' được tổ chức tại địa chỉ số 18 Hoàng Diệu đem lại cho các bạn trẻ những trải nghiệm mới về nghề làm tranh truyền thống của người Hà Nội.
Tranh dân gian Đông Hồ là một di sản văn hóa quý giá được nhân dân làng Đông Hồ (nay là khu phố Đông Khê, phường Song Hồ) sáng tạo, trao truyền qua nhiều thế hệ; từng bức tranh đã thể hiện sinh động về xã hội nông nghiệp Việt cổ xưa cùng phong tục, tập quán, thẩm mỹ của vùng Đồng bằng Bắc Bộ.
Thông qua các hiện vật, hình ảnh, sơ đồ, câu trích tại Trung tâm bảo tồn tranh dân gian Đông Hồ, người xem có thể nắm được gốc tích của một nghề truyền thống nổi tiếng thuộc huyện Thuận Thành, Bắc Ninh.
Xuất hiện trước những năm 50 của thế kỷ trước, làng Đông Hồ (Bắc Ninh) có 17 dòng họ làm tranh, thế nhưng hiện nay chỉ còn 3 hộ gia đình với khoảng 30 người thuộc 4 thế hệ còn giữ được nghề. Trước thực trạng này, nghề làm tranh dân gian Đông Hồ đã được Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam và UBND tỉnh Bắc Ninh xây dựng hồ sơ và đệ trình UNESCO xét đăng ký vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của nhân loại trong năm 2024.
Trong 12 con giáp, nếu tính theo 12 địa chi thì mèo là 'nhân vật' thứ 4. Đây cũng là loài vật dễ gần gũi với con người, nhất là với trẻ em
Là một trong hai gia đình cuối cùng còn làm tranh Đông Hồ, ông nguyễn Hữu Quả vừa truyền nghề cho con vừa phát triển sản phẩm mới.
Trâu đã thân thuộc trong đời sống, từ cuộc sống thực đã đi vào suy nghĩ, vào tâm thức và lại từ tâm thức trở lại bằng hiện vật và hình ảnh, làm cho cuộc sống có ý nghĩa hơn.
Ra đời vào khoảng thế kỷ 16 - 17 tại một làng nhỏ ven sông Đuống, thuộc xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, tranh Đông Hồ là một trong những dòng tranh dân gian nổi tiếng nhất của nước ta, mang vẻ đẹp tinh túy và những giá trị văn hóa đại diện cho di sản dân tộc.
Bắc Ninh vinh dự có 11 cá nhân vừa được phong tặng danh hiệu 'Nghệ nhân ưu tú' hoạt động trong các lĩnh vực phù điêu, chế tác tranh tre, chạm khắc đồ gỗ, đồ đồng…
'Người xưa dùng hình tượng chuột để nói về cuộc sống con người, qua đó tôn vinh nét đẹp, châm biếm những thói xấu trong lề lối phong kiến cũ', nghệ nhân Nguyễn Hữu Quả nói.
Ngày giáp Tết Canh Tý, nghệ nhân làm tranh làng Đông Hồ tất bật để kịp giao những bức tranh có hình chuột cho khách hàng.
Nói đến Bắc Ninh, người ta không chỉ nghĩ đến Di sản văn hóa phi vật thể nhân loại: Quan họ; mà còn có tranh dân gian Đông Hồ. Đây được coi là dòng tranh quý hiếm, từng được đưa vào danh sách bảo tồn khẩn cấp, bởi dòng tranh này đã tồn tại nhiều thế kỷ, mang lại nhiều giá trị to lớn, nhưng bây giờ hầu như đã không còn giữ được như trước nữa. Một thời, từ làng trên xóm dưới, ai ai cũng say mê với nghề, nay chỉ còn lác đác vài ba hộ gia đình là vẫn 'thủy chung' gắn bó với di sản văn hóa cha ông.
Chiều nay 31.10, tại Hà Nội, triển lãm 'Tranh dân gian Đông Hồ xưa và nay' do Bộ VHTTDL, UBND tỉnh Bắc Ninh chỉ đạo, Viện VHNT Quốc gia Việt Nam và Sở VHTTDL Bắc Ninh phối hợp tổ chức đã khai mạc. Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông đã cắt băng khai mạc triển lãm.
Nằm trong Dự án khôi phục tranh dân gian Việt Nam, cuốn sách Dòng tranh dân gian Ðông Hồ của nhóm tác giả Nguyễn Thị Thu Hòa (chủ biên), Trịnh Sinh, Lê Bích do Nhà xuất bản Thế giới và Bảo tàng Gốm sứ Hà Nội phối hợp xuất bản vừa ra mắt bạn đọc có nhiều giá trị tư liệu đặc sắc, cung cấp thêm những kiến thức mới về dòng tranh dân gian nổi tiếng này.