Không chỉ phục vụ nhu cầu mặc, trang phục còn như tác phẩm nghệ thuật sống động, kể câu chuyện về lịch sử, văn hóa, tâm hồn con người từng dân tộc, từng vùng đất. Tìm về nữ phục truyền thống của các dân tộc, nhóm dân tộc ở ba miền, đạo diễn Nguyễn Bông Mai đã tỉ mỉ ghi lại vẻ đẹp ấy và quảng bá rộng rãi tới công chúng, đặc biệt là giới trẻ.
Thông qua các nghi lễ, trang phục truyền thống, tiếng nói và chữ viết… của mình, đồng bào Dao Tiền ở tỉnh Sơn La đã tạo dấu ấn với bản sắc văn hóa đặc sắc, lâu đời.
Sơn La có 12 dân tộc anh em cùng sinh sống, trong đó, dân tộc Dao chiếm khoảng 1,7% dân số của toàn tỉnh. Đặc biệt, nhóm Dao Tiền tại đây vẫn còn giữ được nhiều nét văn hóa truyền thống với tiếng nói, chữ viết riêng, các nghi lễ cổ truyền, trang phục và phong tục tập quán mang đặc trưng riêng biệt.
Đến với Hội chợ xúc tiến tiêu thụ sản phẩm và quảng bá du lịch, văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi huyện Phù Yên năm 2024, nhân dân và du khách trong và ngoài huyện còn được trải nghiệm nghề truyền thống của đồng bào các dân tộc nơi đây.
Nằm trong khuôn khổ Hội chợ xúc tiến tiêu thụ sản phẩm và quảng bá du lịch, văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi huyện Phù Yên năm 2024, có nhiều hoạt động trải nghiệm văn hóa truyền thống các dân tộc thu hút du khách.
Trong bộ trang phục truyền thống của các dân tộc vùng cao, chiếc vòng bạc trắng là trang sức quan trọng không thể thiếu. Những chiếc vòng bạc không chỉ đơn thuần thể hiện sự sang trọng của người đeo, khả năng thực hành nghề của người chế tác mà còn mang nhiều ý niệm về tín ngưỡng và văn hóa truyền thống độc đáo, đặc sắc.
Ở vị trí cửa ngõ của tỉnh, với 94% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La còn lưu giữ nhiều nét đẹp văn hóa truyền thống, phong tục tập quán độc đáo, có nhiều tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng, thu hút du khách trong và ngoài nước.
Ở vị trí cửa ngõ của tỉnh, với 94% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, huyện Vân Hồ còn lưu giữ nhiều nét đẹp văn hóa truyền thống, phong tục tập quán độc đáo, có nhiều tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng, thu hút du khách trong và ngoài nước.
Phong tục cưới hỏi của dân tộc Dao Tiền không chỉ đơn thuần là việc kết duyên của đôi lứa mà có ý nghĩa lớn hơn là văn hóa truyền thống của dân tộc, với những nét đặc trưng riêng, độc đáo, mang nhiều ý nghĩa sâu sắc, giáo dục về tình nghĩa vợ chồng, gia đình, dòng họ.
Không chỉ sở hữu nguồn tài nguyên thiên nhiên hoang sơ, cộng đồng người Dao Tiền ở bản Sưng, xã Cao Sơn (Đà Bắc) còn lưu giữ kho tàng văn hóa đặc sắc của dân tộc mình như: nhà ở, trang phục, tiếng nói, chữ viết, phong tục tập quán, nếp sinh hoạt… Từ sau khi xây dựng mô hình du lịch cộng đồng (DLCĐ), những nét văn hóa truyền thống của đồng bào càng được bảo tồn, phát huy.
Là người con của người Dao Tiền, dù đã rời quê lên tỉnh công tác mấy chục năm nhưng ông vẫn luôn đau đáu nỗi niềm khi nhận thấy bản sắc văn hóa của dân tộc mình có nguy cơ mai một. Nghỉ hưu trở về quê hương, ông dành thời gian, tâm huyết để gìn giữ, bảo tồn, lan tỏa những nét văn hóa đặc sắc dân tộc mình đến nhiều người và nhiều vùng miền khác nhau. Ông là Bàn Công Hiến ở xã Yên Nguyên, huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang.
Nghề dệt thổ cẩm là một trong những nghề thủ công truyền thống có từ lâu đời, thường gắn liền với người phụ nữ và được lưu giữ, truyền từ đời này sang đời khác. Ngày nay, các sản phẩm thổ cẩm truyền thống vẫn được sử dụng trong đời sống hằng ngày, trong các nghi lễ quan trọng như ngày Tết, lễ đầy tháng, cưới hỏi, ma chay,… của cộng đồng các dân tộc miền núi và đặc biệt đã trở thành sản phẩm hàng hóa, sản phẩm du lịch địa phương.
Cao Bằng là vùng đất có bề dày lịch sử, văn hóa, giàu truyền thống cách mạng. Cùng với tiếng nói, chữ viết, lễ hội văn hóa, phong tục tập quán thì trang phục dân tộc truyền thống là dấu hiệu nhận diện và thể hiện bản sắc dân tộc rõ nét, tạo nên sự phong phú, đa dạng và tạo nên nét đặc trưng của các dân tộc trên địa bàn tỉnh.
Thời gian gần đây tại huyện Tân Sơn (tỉnh Phú Thọ), hạ tầng giao thông, cơ sở vật chất phục vụ cho ngành du lịch được cải thiện và nâng cấp, tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển cũng như trải nghiệm của du khách. Bên cạnh đó, việc tổ chức các sự kiện văn hóa, chương trình du lịch đã góp phần quảng bá hình ảnh Long Cốc đến gần hơn với du khách trong và ngoài nước.
Triển khai Dự án 6 về 'Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS gắn với phát triển du lịch' thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), những năm qua, xã Yên Lương, huyện Thanh Sơn luôn nỗ lực gìn giữ những nét văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS, trong đó, có trang phục truyền thống của phụ nữ Dao Tiền.
Từ bao đời nay, đồng bào Dao Tiền ở Bản Cỏi, xã Xuân Sơn, huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ, vẫn lưu giữ được nghệ thuật vẽ hoa văn bằng sáp ong trên vải mộc.
Chiều 16/11, tại Quảng trường Hòa Bình, Ban Tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Hang xóm Trại, Mái đá Làng Vành và Khai mạc Tuần Văn hóa - Du lịch tỉnh Hòa Bình, năm 2024 tổ chức khai mạc Triển lãm Ảnh nghệ thuật
Sáp ong và màu Chàm được biết đến là hai nguyên liệu của tự nhiên. Qua bàn tay khéo léo cùng trí tưởng tượng phong phú của người phụ nữ đã tạo nên một nét văn hóa độc đáo và đầy sáng tạo, đó là nghệ thuật vẽ sáp ong trên vải.
Đồng bào Dao là dân tộc thiểu số có chữ viết sử dụng chữ Hán được Dao hóa gọi là chữ Nôm Dao. Chữ Nôm Dao được dùng phổ biến trong lễ cấp sắc, cầu mùa, làm nhà. Việc bảo tồn tiếng nói, chữ viết chính là bảo vệ, gìn giữ linh hồn của dân tộc ấy.
Đại sứ quán Ukraine tại Việt Nam phối hợp với Bảo tàng Mỹ thuật TPHCM tổ chức triển lãm ảnh 'Sofia Yablonska - Hành trình xuyên thế kỷ' tại TPHCM nhân kỷ niệm 32 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Ukraine - Việt Nam. Tại triển lãm, công chúng được ngược dòng quá khứ, tìm hiểu về Việt Nam giai đoạn 1930 – 1940.
Triển lãm ảnh 'Sofia Yablonska - Hành trình xuyên thế kỷ' mang tới những hình ảnh và cảm xúc sâu sắc về một thời kỳ lịch sử của Việt Nam cách đây gần 100 năm.
Sáng 2/11, tại tỉnh Lạng Sơn, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức khai mạc các hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch trong khuôn khổ Ngày hội Văn hóa, thể thao và du lịch các dân tộc khu vực Đông Bắc lần thứ XI, năm 2024.
Tại huyện Mộc Châu, Lễ hội Púng Híeng được các dòng họ luân phiên tổ chức định kỳ 3-4 năm/lần, trong thời gian 4-6 ngày vào dịp Tết Nguyên đán.
Cách Hà Nội khoảng 180km, Khu du lịch quốc gia Mộc Châu là cửa ngõ của tỉnh Sơn La, được đánh giá là một trong những khu du lịch quốc gia quan trọng nhất trên hành lang du lịch 'Qua miền Tây Bắc' trên tuyến giao thông huyết mạch quốc lộ 6.
Bài 2: Từ vùng 'lõi nghèo' bứt phá để đi trước đón đầu
Lễ hội Púng Híeng của người Dao Tiền ở Mộc Châu là nghi lễ truyền thống giàu ý nghĩa nhân văn, có giá trị lớn lao về văn hóa, giáo dục, tín ngưỡng và lịch sử dân tộc. Với những giải pháp thiết thực, huyện Mộc Châu đã và đang nỗ lực bảo tồn lễ hội này nhằm phát huy giá trị của lễ hội gắn với việc phát triển du lịch tại địa phương.
Ngày 12/10, UBND huyện Mộc Châu tổ chức Hội thảo 'Bảo tồn, phát huy Lễ hội Púng Híeng (Tết Hạ Niên) của người Dao Tiền, huyện Mộc Châu'.
Vừa qua, Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Kạn, UBND huyện Chợ Đồn, UBND xã Bình Trung tổ chức khai mạc chương trình Hỗ trợ nghiên cứu, phục hồi, bảo tồn, phát huy hát Páo dung và thêu trang phục truyền thống của dân tộc Dao (nhóm Dao Tiền) tại thôn Bản Ca.
Kế hoạch nhằm góp phần triển khai hiệu quả công tác bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa của các dân tộc thiểu số ở Lạng Sơn, Bắc Kạn, Hà Giang, Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Thừa Thiên-Huế và An Giang.
Đồng bào Dao Tiền tại huyện Mộc Châu hiện vẫn còn gìn giữ nhiều nét văn hóa truyền thống đặc sắc, trong đó, có Lễ hội Púng Híeng (Tết Hạ Niên). Đây là nghi lễ lớn nhất của người Dao Tiền, có ý nghĩa quan trọng, đặc biệt trong tín ngưỡng của dân tộc, đề cao vai trò của trưởng dòng họ và giúp gắn kết các thành viên trong dòng tộc, cộng đồng.
Cách thành phố Cao Bằng khoảng 60km, xóm Hoài Khao (xã Quang Thành, huyện Nguyên Bình) nằm trong quần thể khu du lịch sinh thái Phja Oắc - Phja Đén là một trong những điểm hút khách ghé thăm.
Với mong muốn phát huy những nét đẹp bản sắc văn hóa của dân tộc đang dần bị mai một trong cuộc sống hiện đại, nhiều người cao tuổi trong tỉnh luôn cần mẫn cống hiến, gìn giữ và trao truyền cho thế hệ sau các giá trị tinh thần và vốn văn hóa quý báu của dân tộc mình.
Nằm trong quần thể khu du lịch sinh thái Phja Oắc - Phja Đén, xóm Hoài Khao sở hữu cảnh sắc cổ kính, thanh bình với những ngôi nhà gỗ mái ngói cùng nét văn hóa đặc sắc được đồng bào Dao Tiền gìn giữ qua bao thế hệ.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phê duyệt Kế hoạch và dự toán tổ chức Chương trình Hỗ trợ nghiên cứu, phục hồi, bảo tồn, phát huy văn hóa phi vật thể các dân tộc thiểu số có nguy cơ mai một.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phê duyệt Kế hoạch và dự toán tổ chức Chương trình Hỗ trợ nghiên cứu, phục hồi, bảo tồn, phát huy văn hóa phi vật thể các dân tộc thiểu số có nguy cơ mai một, thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2024 của Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam.
Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam sẽ hỗ trợ nghiên cứu, phục hồi, bảo tồn, phát huy văn hóa phi vật thể của dân tộc Dao tại hai tỉnh Hòa Bình, Bắc Kạn.
Những thảm lúa vàng óng trải dài bao quanh các sườn đồi, uốn lượn uyển chuyển đan xen giữa những đám mây trắng bồng bềnh mang lại khung cảnh thiên nhiên yên ả, thanh bình.
Cùng với việc đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Nguyên Bình có nhiều giải pháp tích cực trong việc khơi dậy, giữ gìn và phát huy giá trị các di sản văn hóa đặc sắc của dân tộc.
BÀI CUỐI: ĐỂ LÀNG NGHỀ TRUYỀN THỐNG VƯƠN XA
Chúng tôi đến xóm Hoài Khao, xã Quang Thành, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng vào một chiều mưa. Không vì thời tiết mà cảnh sắc âm u, ngược lại, những thửa ruộng bậc thang dần ngả vàng đan xen những mái nhà lợp ngói âm dương, dưới những cơn mưa dai dẳng lại bóng lên chất sành đanh rắn, khiến khung cảnh thiên nhiên mang đậm vẻ đẹp hoang sơ của vùng đất Việt Bắc.
Lễ Lập tĩnh hay còn gọi là lễ Cấp sắc (lễ đặt tên) cho người trưởng thành là một nghi lễ quan trọng, xuất phát từ truyền thống xa xưa của người Dao Tiền.
Lễ hội Cầu mưa của người Thái trắng; nghệ thuật trang trí trên trang phục của người Dao Tiền; nghi lễ Mo Mường ở huyện Mộc Châu là 3 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Tiếp tục các hoạt động trong tuần văn hóa, du lịch huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La, tối nay 01/9 đã diễn ra chương trình nghệ thuật đặc sắc với chủ đề 'Đắm say đêm hò hẹn'.
Ngày 1/9, đồng bào các dân tộc và du khách thập phương nô nức về cao nguyên Mộc Châu, Sơn La đón Tết Độc lập, tham dự Tuần Văn hóa, Du lịch năm 2024, với chủ đề 'Mộc Châu - Tiếng gọi mùa yêu'.
Chúng tôi đến xóm Hoài Khao, xã Quang Thành, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng vào một chiều mưa. Không vì thời tiết mà cảnh sắc âm u, ngược lại, những thửa ruộng bậc thang dần ngả vàng đan xen những mái nhà lợp ngói âm dương, dưới những cơn mưa dai dẳng lại bóng lên chất sành đanh rắn, khiến khung cảnh thiên nhiên mang đậm vẻ đẹp hoang sơ của vùng đất Việt Bắc.
Ngày hội Văn hóa các dân tộc thiểu số tỉnh Tuyên Quang năm 2024, diễn ra từ ngày 23 đến ngày 25-8, tại thôn Động Sơn, xã Chân Sơn (Yên Sơn) với nhiều hoạt động hấp dẫn đa sắc màu, trong đó điểm nhấn là các gian hàng giới thiệu không gian văn hóa, ẩm thực các dân tộc thiểu số trong tỉnh; thi đấu thể thao, biểu diễn trang phục truyền thống…
Nằm dưới những ngọn núi cao mây trắng bao phủ, khu nhà trình tường của nhóm hộ Nà Rẻo, xóm Tam Hợp, xã Thành Công, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng thu hút khách du lịch với kiến trúc nhà trình tường và mái ngói âm dương độc đáo.
Dịp lễ này, tại thị trấn Mộc Châu, bạn sẽ gặp hàng ngàn chàng trai cô gái dân tộc vùng cao sẽ đổ về chợ tình, với mong muốn tìm vợ tìm chồng, gặp lại người thương.
Kết thúc những tháng cao điểm mùa du lịch hè năm 2024, ngành Du lịch Việt Nam đang bước vào 'quãng trầm' trước khi đón mùa du lịch thu đông trong những tháng sắp tới. Nghỉ lễ Quốc Khánh 2/9 là dịp làm sôi động lại thị trường du lịch đang 'hạ nhiệt' trong những tuần vừa qua.
Với sự vào cuộc của các cấp, ngành, chính quyền địa phương và người dân bản địa, các nghề thủ công truyền thống liên quan đến trang phục dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh đang dần được quan tâm khôi phục, góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa, đồng thời hình thành sản phẩm du lịch độc đáo và hấp dẫn, khẳng định sự gắn kết giữa phát triển kinh tế với bảo tồn và phát triển trang phục truyền thống.