Vào đầu tháng 11/2024, hậu duệ của Vua Hàm Nghi từ nhiều quốc gia khác nhau đã có mặt tại Khu di tích Thành Tân Sở, xã Cam Chính, huyện Cam Lộ. Họ trở về đây để trao tặng các hiện vật làm phong phú thêm bộ sưu tập di sản về nhà vua tại Đền thờ Vua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương. Đồng thời cung cấp cho công chúng góc nhìn mới mẻ, khá trọn vẹn về cuộc đời vị vua trẻ tuổi yêu nước, một nghệ sĩ tài năng với tâm hồn lãng mạn.
Tiến sĩ Amandine Dabat, hậu duệ đời thứ 5 vua Hàm Nghi vừa có chuyến từ Pháp trở lại Quảng Trị trong một sự kiện đặc biệt diễn ra mới đây tại Khu Di tích quốc gia Thành Tân Sở (xã Cam Chính, huyện Cam Lộ). Đó là sự kiện ra mắt sách 'Hàm Nghi: Hoàng đế lưu vong, nghệ sĩ ở Alger' và khai trương không gian trưng bày hiện vật, tư liệu về vua Hàm Nghi, phong trào Cần Vương do huyện Cam Lộ phối hợp Sở Thông tin -Truyền thông, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Trị tổ chức. Tại chương trình ý nghĩa này, lãnh đạo tỉnh Quảng Trị và huyện Cam Lộ đã tiếp nhận một số hiện vật của vua Hàm Nghi do hậu duệ vua Hàm Nghi trao tặng gồm: một ống điếu hút thuốc bằng gỗ khảm xà cừ, bát và đũa ăn cơm, ống đựng tăm.
Sau khi tiếp nhận một số hiện vật về vua Hàm Nghi được phục vụ trưng bày tại Đền thờ vua Hàm Nghi thuộc Căn cứ Thành Tân Sở, nơi nhà vua đã từng ban 'Dụ Cần Vương' ở xã Cam Chính, huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị.
Ngày 7/11, tại Di tích quốc gia Căn cứ Thành Tân Sở, huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị đã diễn ra lễ khai trương không gian trưng bày hiện vật, tư liệu về vua Hàm Nghi và phong trào Cần Vương.
Chiều nay 7/11, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Nam tiếp Tiến sĩ Amandine Dabat, hậu duệ của Vua Hàm Nghi nhân dịp bà và các thành viên trong gia đình đến thăm và làm việc tại Quảng Trị.
Đảng bộ và Nhân dân Cam Lộ mãi mãi tự hào về quê hương thân yêu đã hai lần được lịch sử giao cho trọng trách, gánh vác sứ mệnh 'kinh đô kháng chiến'. Một Tân Sở còn đồng vọng lời Dụ Cần Vương của vị vua trẻ tuổi yêu nước Hàm Nghi, lay động tâm can hàng triệu sĩ phu, văn thân, đồng bào cả nước đứng lên phò vua đánh giặc, cứu nước; một Khu Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, nơi hội tụ phong trào yêu nước của Nhân dân miền Nam dưới ngọn cờ Mặt trận dân tộc giải phóng, đấu tranh trực diện với quân thù, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Xứ Cùa là tên gọi chung của vùng đất gồm 2 xã Cam Chính và Cam Nghĩa, thuộc huyện Cam Lộ. Vùng đất ba dan màu mỡ này là xứ sở của những rừng cao su xanh ngát, của tiêu nồng, chè thơm… Nơi đây còn mang đậm dấu ấn lịch sử, được coi là cái nôi của phong trào Cần Vương, là 'kinh đô kháng chiến' của triều đại phong kiến cuối cùng ở Việt Nam và là chiến khu cách mạng, nơi nổ ra phong trào đồng khởi đầu tiên ở tỉnh Quảng Trị vào năm 1964 . Trải qua biết bao mùa xuân kể từ ngày hòa bình lập lại, chiến khu Cùa năm xưa nay đã có nhiều đổi thay.
Nhân dịp 135 năm ngày Vua Hàm Nghi ban Dụ Cần Vương 13/7 (1885- 2020), huyện Cam Lộ đã xây dựng công trình Đền thờ Vua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương, đồng thời tổ chức lễ rước Long vị Vua Hàm Nghi tại Thế Miếu – Đại nội Huế về an vị tại Đền. Để tiếp tục tri ân đối với các bậc tiền nhân có công với nước, hôm nay 31/1/2021, tại Đền thờ Vua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương - Khu Di tích quốc gia thành Tân Sở ở xã Cam Chính, UBND huyện Cam Lộ phối hợp với Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam huyện Cam Lộ, Hội đồng trị sự Nguyễn Phúc tộc tổ chức lễ tri ân, tưởng niệm – Húy nhật Hoàng đế Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương. Đây cũng là ngày giỗ đầu của Đức Vua Hàm Nghi kể từ sau ngày Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân huyện Cam Lộ rước Long vị Đức Vua về an vị, thờ phụng tại quê nhà.
Vùng Cùa gồm 2 xã Cam Chính và Cam Nghĩa thuộc huyện Cam Lộ, là nơi triều đình phong kiến nhà Nguyễn chọn xây dựng 'kinh đô kháng chiến' thành Tân Sở để phòng bị cho kinh thành Huế khi thất thủ; nơi ghi dấu ấn lịch sử vị vua yêu nước trẻ tuổi Hàm Nghi ban Dụ Cần Vương hiệu triệu văn thân, sĩ phu yêu nước toàn quốc đứng lên phò vua đánh đuổi giặc Pháp xâm lược cách đây 135 năm, ngày 13/7/1885. Như mạch nguồn cách mạng chảy mãi, dấu ấn lịch sử và hồn thiêng sông núi tụ nghĩa từ 'kinh đô kháng chiến' thành Tân Sở hun đúc nên khí chất người Cam Lộ nói chung và vùng Cùa nói riêng luôn trung dũng kiên cường đánh giặc cứu nước, đi đầu trong xây dựng quê hương.
Trong những ngày tháng Tám lịch sử, có dịp lên vùng Cùa, Cam Lộ, chúng tôi thật sự xúc động khi đến thăm Khu di tích lịch sử quốc gia Thành Tân Sở, thôn Mai Đàn, xã Cam Chính, dâng hương tại Đền thờ vua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương vừa được xây dựng trang nghiêm, kỳ vĩ, tạc vào không gian vùng chiến khu xưa một vóc dáng công trình vừa uy nghi, thiêng liêng, vừa gần gũi, ấm áp. Được biết, công trình được khánh thành vào ngày 13/7/2020, nhân kỷ niệm 135 năm Ngày vua Hàm Nghi ban Dụ Cần Vương chống Pháp 13/7 (1885-2020).
Nhà Nguyễn được thành lập sau khi vua Gia Long lên ngôi năm 1802. Năm 1858, thực dân Pháp xâm lược nước ta, đất nước bước vào thời kỳ đen tối, rối ren. Đỉnh điểm những khó khăn nhất của triều đình là sau khi vua Tự Đức băng hà. Chỉ trong một thời gian ngắn đã có 3 ông vua lần lượt bước lên ngai vàng rồi bị phế và bị giết là: Dục Đức, Hiệp Hòa và Kiến Phúc. Trong bối cảnh loạn ly ấy, Hàm Nghi được chọn bước lên ngai vàng ngày 2 tháng 8 năm 1884.
Hưởng ứng lời kêu gọi của Vua Hàm Nghi, từ Bắc chí Nam, ở đâu cũng có khởi nghĩa nổ ra chống lại quân thực dân Pháp.