Mỗi năm, khi con nước bắt đầu rút chậm khỏi đồng, để lại những vệt bùn non còn in dấu chân chim, người miền Tây lại nhắc nhau đến mùa cá sặc rằn. Không ồn ào như mùa cá linh, không ào ạt như con nước lớn, cá sặc rằn đến lặng lẽ, chậm rãi, đúng tính nết của loài cá quen sống giữa ao đìa, ruộng trũng, kênh mương hiền hòa.
Khi mùa nước nổi trên các cánh đồng bắt đầu rút dần, cũng là lúc người dân vùng đầu nguồn tỉnh Đồng Tháp bước vào mùa 'bội thu' các loại cá đồng. Giữa cái nắng hanh hao, nhịp sống tại các cơ sở làm mắm trở nên nhộn nhịp, mang theo hy vọng về một mùa mắm đủ đầy, thơm nồng vị phù sa.
Sau sáp nhập, tỉnh An Giang là một trong những tỉnh có diện tích lớn nhất khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Tỉnh có núi rừng, sông, biển cùng nguồn nguyên liệu phong phú là thế mạnh phát triển đa dạng sản phẩm OCOP.
Cơn bấc xốn xang, từng chiếc ghe đục nổ máy xình xịch chẻ sóng ủi dồn khai thác cá linh trên những khúc sông sâu.
Sau mấy tháng chìm trong nước, những cánh đồng vùng đầu nguồn biên giới nước đã cạn dần, đây cũng là thời điểm con cá bơi về sông, ngư dân tranh thủ khai thác chộn rộn cuối mùa gió đông.
Giữa những món lẩu mang hương vị phong phú của miền Tây, lẩu mắm cá linh luôn giữ vị trí đặc biệt, vừa dân dã, vừa đậm đà bản sắc, lại thấm đượm cái mặn mòi của sông nước. Không chỉ là món ăn, đó còn là 'hơi thở' của miền Tây mùa nước nổi, nơi những con cá linh đầu mùa bé nhỏ nhưng béo ngậy, hòa quyện cùng vị mắm đặc trưng để tạo nên nồi lẩu khiến ai thưởng thức cũng nhớ mãi.
Vốn nổi tiếng 'ăn gì cũng được', vị khách Tây này cuối cùng cũng gặp phải một món Việt khiến anh lập tức nhăn mặt, dân mạng nhìn vào liền hiểu ngay lý do vì… anh ăn sai cách.
Được hình thành gắn liền với lịch sử khai mở thiên nhiên sinh thái Đồng Tháp Mười (tỉnh Đồng Tháp), ẩm thực nơi đây đậm chất dân dã, phản ánh sự phong phú về sản vật của vùng sinh thái đặc trưng:
Miền Tây Nam Bộ từ lâu trở thành chiếc nôi của một nền ẩm thực độc đáo, phong phú và đậm đà tính cách con người nơi đây.
Mùa nước nổi mang về nhiều sản vật miền Tây, trong đó loại rau dại này lại trở thành đặc sản được người dân lẫn du khách săn đón mỗi năm.
Những ngày này, gió bấc đã bắt đầu thổi mạnh trên hai dòng sông Tiền, sông Hậu. Nước rút nhanh, để lại những bãi bồi loang loáng ánh nắng vàng. Trong hơi lạnh đầu mùa, tôi nghe thoảng mùi cá đồng quen thuộc, đánh thức ký ức về một miền châu thổ trăm năm sống cùng con nước. Đó cũng là lúc những lò mắm Nam Bộ rộn ràng trở lại, mùa người miền Tây làm những hũ mắm ngon gửi đi khắp nơi, nuôi sống bao thế hệ, gây dựng sinh kế cho hàng chục ngàn người. Họ là những người luôn bám đất, giữ làng bên dòng Mekong thơ mộng.
Giữa tháng 10 âm lịch, con nước lũ rút dần ra sông lớn, người dân châu thổ cũng bước vào thời điểm thu hoạch cá đồng nhiều nhất trong năm.
Hoạt động từ 3 giờ sáng và kết thúc sau khoảng 2 tiếng, chợ cá đồng Tha La (ấp Cây Châm, phường Vĩnh Tế, tỉnh An Giang) được nhiều người dân quen gọi là 'chợ ma' hay 'chợ âm phủ', 'chợ chồm hổm'.
Cơn bấc xào xạc trên đồng, nước bắt đầu rút mạnh như có ai đưa tay nghiêng nước ra sông chảy về nơi vô định. Thời điểm này, các hoạt động khai thác cá, tôm cuối mùa nước nổi trở nên sôi động.
Loại cá này là đặc sản miền Tây, được nhiều nguời ưa thích và mang đi kho lạt hoặc chiên giòn.
Mâm cơm của 'mẹ đảm' Mỹ Trâm (Hà Nội) là gợi ý tuyệt vời cho gia đình 3 người trong những ngày luôn phải lo lắng 'hôm nay ăn gì?'
Giai đoạn 2021-2025, gần 100.000 hộ dân đã tham gia các mô hình sinh kế, nhiều địa phương ghi nhận mức tăng thu nhập từ 15-50%. Những chuyển biến này cho thấy hỗ trợ sinh kế đang phát huy hiệu quả rõ rệt và cần được thiết kế theo hướng bền vững hơn, gắn thị trường và chuyển đổi số trong giai đoạn tới.
Ăn thử đặc sản miền Tây, 2 khách Tây có phản ứng gây chú ý.
Gió bấc se lạnh về cũng là thời điểm cá, tôm trong đồng ngập nước vùng Tây Nam Bộ bơi ra kênh rạch tìm lại thượng nguồn. Dân 'bà cậu' (những người săn cá mùa nước nổi) đều trông chờ con nước này. Họ gọi đây là mùa cá ra hay mùa cá chạy.
Ở vùng đất ngập nước như Đồng Tháp, An Giang, Vĩnh Long… mùa nước nổi được ví như 'mùa vàng' của cư dân miền Tây. Khi cá linh, cá sặc, cá lóc, cá rô... theo dòng nước tràn vào ruộng đồng, bà con lại rộn ràng giăng lưới, đặt dớn, bắt cá về chế biến.
Mỗi khi mùa nước nổi về, người dân miền Tây lại háo hức với đặc sản mùa nước nổi với nhiều sản vật tự nhiên như tôm, cua, cá. Khi con nước tràn bờ cũng là lúc cá về nhiều hơn, các hộ dân ở vùng đầu nguồn lại tranh thủ làm nước mắm cá linh.
Hơn 10 năm qua, mùa nước nổi ở cuối nguồn vùng Đồng bằng sông Cửu Long không về, sản vật thủy sản ngày một ít đi và có nguy cơ cạn kiệt. Riêng năm nay, nước nổi cao lịch sử và mang theo nhiều tôm, cá… trên ruộng đồng, thậm chí nhiều loại mất đi đã lâu thì nay lại xuất hiện.
Năm nay, lũ lớn hơn mọi năm nên sản vật cũng phong phú. Từ hơn 1 tháng trước, ngư dân từ khắp nơi về thả lưới, giăng câu, đặt lọp… Hầu hết tôm, cá, cua,… sau khi đánh bắt được bán ở các chợ nơi đây.
Loài vật này được cho là đặc sản miền Tây nên thử, đặc biệt là món rang me cực ngon.
Những ngày này, 'chợ ma' hay được gọi là chợ đêm Tha La phường Vĩnh Tế, tỉnh An Giang hoạt động náo nhiệt. Tuy là chợ 'chồm hổm', diện tích chưa được 500m2 nhưng nổi tiếng là nơi bán cá đồng, cá sông lớn nhất tỉnh trong mùa nước nổi.
Mùa nước nổi lại về, Mương Dú hóa thành bức tranh sông nước mênh mang, đồng ruộng, con người và thiên nhiên hòa quyện, tạo nên bản tình ca dịu dàng, đậm đà sắc hồn văn hóa miền Tây.
Đặc sản miền Tây từ cá đồng có mùi khó ngửi, ăn rồi lại tìm mua bằng được, nấu bún nước lèo khỏi chê
Đây là một trong những đặc sản nức tiếng của miền Tây, nấu ra nhiều món ngon.
Ngày 7/11, Hội Nông dân tỉnh Đồng Tháp khởi động dự án 'Nâng cao nhận thức phát triển du lịch trải nghiệm cho các hộ dân tại vùng đệm Vườn Quốc gia Tràm Chim, tỉnh Đồng Tháp' tại xã Tràm Chim.
Ngày 7/11, tại xã Tràm Chim, Hội Nông dân tỉnh Đồng Tháp tổ chức lễ khởi động Dự án 'Nâng cao nhận thức và phát triển du lịch trải nghiệm cho các hộ dân tại vùng đệm Vườn quốc gia Tràm Chim, tỉnh Đồng Tháp'.
Cá linh - đặc sản trứ danh của mùa nước nổi miền Tây, theo dòng nước lũ về đã mang đến niềm vui lớn cho người dân. Song, hoạt động đánh bắt cá bằng kích điện tại đây lại gây nên những lo ngại về an toàn và bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
Hằng năm, khi con nước từ thượng nguồn Mê Kông bắt đầu rút, lòng người miền Tây lại rộn ràng theo nhịp điệu của sông. Giữa sông Tiền, sông Hậu, từng đàn cá linh, cá rô, cá lóc, cá thiểu, lòng tong... lách mình qua các bờ lau, sậy, theo dòng nước trong, bơi ngược về phía Biển Hồ. Người miền Tây gọi đó là mùa cá ra sông - mùa của no ấm, mùa ăn lộc của trời, mùa của tiếng cười lan xa khắp bến sông, xóm vắng.
Một nhóm ngư dân đã bắt được một con cá tra dầu khổng lồ nặng 200kg trong buổi đánh bắt tập thể. Con cá này đã được thu hồi để làm giống.
Người dân An Giang và các vùng lân cận nô nức đổ về Cống Tha La bắt cá linh khi nơi này mở cống xả lũ đưa phù sa về hạ lưu.
Từ tháng 9 âm lịch là thời điểm lý tưởng để du khách rong chơi mùa nước nổi ở miền Tây.
Mùa nước nổi về, miền Tây khoác lên mình vẻ đẹp mênh mang của phù sa, bông điên điển vàng rực và những chuyến xuồng ba lá len trôi giữa rừng tràm xanh ngát.
Loại cá nhỏ xíu này nay thành đặc sản vì không phải lúc nào cũng có nhưng hương vị ăn rất ngon.
Từ Biển Hồ Campuchia, phim ký sự của VTV Cần Thơ theo chân loài cá linh để kể câu chuyện về văn hóa, sinh kế và tương lai của Đồng bằng sông Cửu Long.
Thời điểm này, lũ về khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đang đạt đỉnh, nước ngập trắng các cánh đồng ở khu vực biên giới An Giang - thượng nguồn sông Cửu Long. Nước mang theo nhiều sản vật tự nhiên giúp người dân địa phương có thêm nguồn thu nhập.
Những ngày giữa tháng 10, trên những cánh đồng vùng đầu nguồn của tỉnh Đồng Tháp, nước đã tràn bờ. Năm nay, con nước về sớm và cao hơn mọi năm, mang theo nhiều sản vật đặc trưng của mùa nước nổi như cá linh, tôm, cua, ốc cũng trở nên dồi dào hơn.
Những ngày này, nước từ thượng nguồn sông Mê Kông đổ về nhiều, mang theo phù sa đỏ ngầu tưới mát cho vùng châu thổ Cửu Long. Cả miền Tây như khoác lên mình tấm áo mới - mênh mang, hiền hòa mà trù phú đến lạ thường.
Tuyến kênh Tha La mùa gió nam khẽ khàng đẩy từng cơn sóng lăn tăn. Trên chiếc ghe bầu tròng trành, người dân miệt mài lựa từng con cua, con cá để cân cho tiểu thương, tạo nên khung cảnh mộc mạc, chân quê trong mùa nước nổi.
Một nồi lẩu khế nóng hổi với hương chua dịu từ những trái khế vàng ươm, kèm đĩa rau xanh và thức ăn kèm đầy đặn, luôn là gợi ý phù hợp cho bữa trưa sum vầy cuối tuần.