Sau nâng hạng chứng khoán, khối ngoại vẫn bán ròng: Không nên quá lo lắng!

Thị trường chứng khoán (TTCK) đã có tuần giao dịch lịch sử khi đón tin vui được FTSE nâng hạng, khối ngoại vẫn bán ròng hàng nghìn tỉ đồng.

TTCK Việt Nam đã có tuần giao dịch từ ngày 6 - 10.10 mang tính chất lịch sử khi tổ chức FTSE Russell đã nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp. Cùng với đó, động lực tăng trưởng tốt của nền kinh tế, chỉ số chính VN-Index có 4 phiên tăng và 1 phiên giảm.

Kết thúc tuần giao dịch, VN-Index tăng 108,44 điểm, tương đương tăng 6,62% lên 1.747,55 điểm, vượt vùng đỉnh tháng 9.2025 và xác lập đỉnh lịch sử mới. Thanh khoản cải thiện với tổng trị giá giao dịch toàn thị trường tuần qua đạt 159.418 tỉ đồng và nhóm vốn hóa lớn ghi nhận diễn biến tăng điểm ấn tượng.

Trong bối cảnh thị trường chung tích cực khi chỉ số VN-Index xác lập đỉnh mới sát mốc 1.750 điểm, khối ngoại vẫn miệt mài rút ròng hàng nghìn tỉ đồng trong tuần qua, đáng kể là một mã thuộc họ Vingroup bị bán ròng gần 1.000 tỉ đồng. Lũy kế sau 5 phiên giao dịch trong tuần qua, khối ngoại bán ròng 5.517 tỉ đồng trên toàn thị trường.

Giá trị giao dịch ròng và theo mã của nhà đầu tư nước ngoài từ 6.10 - 10.10

Trên sàn HOSE, những cổ phiếu nhà Vingroup tiếp tục là điểm nhấn trong tuần qua, với VHM và VRE dẫn đầu khi tăng hơn 20%, cổ phiếu VPL cũng tăng hơn 11%. Trong khi đó, cổ phiếu VIC dù không lọt vào tốp này nhưng cũng có tuần tăng tốt gần 9%.

Các cổ phiếu khác cũng rất đáng chú ý, khi luôn có được lệnh mua giá cao và thanh khoản tốt trong các phiên như GEE, FRT, BSR, SBT, TCH. Trong đó, cổ phiếu GEE có tuần thứ 2 liên tiếp thuộc nhóm tăng cao nhất sàn, tuần trước GEE tăng hơn 7%.

Trao đổi với phóng viên Một Thế Giới, chuyên gia kinh tế, TS Lê Bá Chí Nhân cho rằng hiện tượng khối ngoại bán ròng mạnh trước thời điểm thị trường được kỳ vọng nâng hạng không phải là điều hiếm, mà từng xuất hiện ở nhiều quốc gia khác. Có thể gọi đây là “nghịch lý trước nâng hạng”.

Nguyên nhân, theo ông Nhân là hoạt động “chốt lời” của các quỹ đầu tư cũ. Trước khi nâng hạng, các quỹ đang đầu tư theo rổ thị trường cận biên (Frontier Market), như các quỹ MSCI Frontier, FTSE Frontier, sẽ phải rút vốn khỏi Việt Nam để cơ cấu danh mục, vì Việt Nam sắp không còn thuộc nhóm cận biên nữa.

Ngoài ra, các quỹ này bán ra không vì đánh giá xấu về thị trường, mà vì bắt buộc theo quy tắc vận hành của chỉ số. Khi lượng bán ra này lớn, tạo cảm giác “bán ròng mạnh”, dù thực chất là do chuyển vùng chỉ số.

Trong khi đó, các quỹ đầu tư theo chỉ số thị trường mới nổi (Emerging Market) lại chưa thể mua vào ngay, vì họ chỉ tham gia sau khi FTSE/MSCI công bố chính thức nâng hạng và đưa Việt Nam vào rổ chỉ số thực tế (thường chậm vài tháng hoặc đến kỳ tái cơ cấu tiếp theo). Do đó, có một “khoảng trống dòng vốn” giữa việc khối cũ bán ra và khối mới chưa kịp vào.

Chuyên gia kinh tế, TS Lê Bá Chí Nhân

Một nguyên nhân khác theo ông Nhân là kỳ vọng nâng hạng đã phản ánh trước vào giá. Nhiều nhà đầu tư tổ chức, cả trong và ngoài nước, đã mua trước kỳ vọng nâng hạng. Khi thời điểm công bố đến gần, họ bán ra để hiện thực hóa lợi nhuận, nhất là nếu họ cho rằng việc nâng hạng có thể bị “hoãn” hoặc “chưa chính thức”.

Ngoài ra, ông Nhân cũng nhìn nhận các nhà đầu tư nước ngoài có xu hướng cơ cấu danh mục toàn cầu định kỳ (quarterly hoặc semiannual). Nếu thời điểm nâng hạng trùng với kỳ cơ cấu, họ dễ bán mạnh hơn.

Thêm vào đó, tâm lý “sell the news” - bán ra khi tin tốt sắp được xác nhận, cũng khá phổ biến.

“Việc bán ròng trước nâng hạng thực chất là hệ quả của sự chuyển đổi dòng vốn giữa hai nhóm quỹ cũ và mới, chứ không phản ánh đánh giá tiêu cực về triển vọng thị trường Việt Nam”, ông Nhân nêu.

Về việc sau khi được nâng hạng, đà bán ròng của khối ngoại vẫn tiếp diễn khiến nhiều nhà đầu tư lo lắng. Tuy vậy, giải đáp vấn đề này tại sự kiện “Investor Day: Đầu tư thành công cùng kỷ nguyên mới”, ông Lê Anh Tuấn - Tổng giám đốc Dragon Capital phân tích dòng vốn ngoại trên TTCK Việt Nam chỉ chiếm 10 - 15%. Đây là mức thấp nhất trong lịch sử TTCK. Từ đó, ông cho rằng nhà đầu tư chỉ nên quan tâm việc dòng vốn ngoại bán ròng ở mức vừa phải.

Theo CEO Dragon Capital Việt Nam, áp lực bán ròng hiện tại của dòng vốn ngoại chủ yếu do P-Notes. Tuy nhiên, lực bán của nhóm này đã cạn dần.

“Xét về ngắn hạn khi các quỹ chỉ số track FTSE Russell giải ngân, dự kiến sẽ có 1 - 1,5 tỉ USD quay lại mua TTCK Việt Nam. Tuy nhiên, việc này sẽ xảy ra trong 1 năm tới”, ông Tuấn phân tích.

Chuyên gia cho rằng không nên quá lo lắng việc khối ngoại bán ròng

CEO Dragon Capital cũng lưu ý nhà đầu tư không nên quá kỳ vọng hiệu ứng nâng hạng sẽ giúp vốn ngoại tự động chảy vào TTCK Việt Nam, bởi lẽ các cổ phiếu được mua phải thỏa mãn các yếu tố về định giá, lợi nhuận tăng trưởng, cùng với đó là điều kiện kinh tế vĩ mô trong nước ổn định.

Còn theo ông Trương Hiền Phương - Giám đốc cấp cao Công ty cổ phần Chứng khoán KIS Việt Nam, TTCK Việt Nam còn chịu áp lực bán ra từ các quỹ đầu tư theo (tracking) chỉ số cận biên, trong khi các quỹ tracking chỉ số mới nổi chưa giải ngân ngay lập tức (do đến khoảng tháng 3.2026, Việt Nam mới bắt đầu được đưa vào bộ chỉ số của FTSE). Điều này cũng lý giải đà bán ròng liên tục của khối ngoại dù TTCK Việt Nam được nâng hạng.

Thời gian tới, theo ông Phương nhìn nhận, khối ngoại có thể tiếp tục bán ròng dù lực bán không quá ào ạt, bởi ngoài yếu tố trên, khối ngoại còn bán ròng do một số yếu tố như chênh lệch lãi suất USD-VNĐ, thiếu hàng hóa mới trên TTCK Việt Nam, tỷ lệ room của khối ngoại…

Lam Thanh