Quỹ đầu tư quốc gia lớn nhất thế giới chống lại việc Tesla phê chuẩn gói đãi ngộ 56 tỉ USD cho Elon Musk

Norges Bank Investment Management là quỹ đầu tư quốc gia lớn nhất thế giới của Na Uy với tổng giá trị tài sản đang quản lý khoảng 1.700 tỉ USD.

Theo dữ liệu của LSEG (Sở Giao dịch chứng khoán London), Norges Bank Investment Management là cổ đông lớn thứ 8 của Tesla.

Gói đãi ngộ 56 tỉ USD của Elon Musk được phê duyệt vào năm 2018, nhưng bị thẩm phán Delaware vô hiệu đầu năm nay khi cho rằng số tiền này không công bằng với các cổ đông và gọi đó là "con số không thể tưởng tượng được".

Norges Bank Investment Management cho biết đánh giá cao "giá trị đáng kể được tạo ra dưới sự lãnh đạo của Elon Musk kể từ ngày trao thưởng vào năm 2018.

"Tuy nhiên, chúng tôi vẫn lo ngại về tổng quy mô của phần thưởng, cách thức thiết lập các điều kiện để đạt được gói đãi ngộ, sự pha loãng (việc phát hành thêm cổ phiếu hoặc quyền chọn cổ phiếu có thể làm giảm giá trị cổ phiếu hiện tại của các cổ đông - PV) và thiếu biện pháp giảm thiểu rủi ro cho những nhân sự chủ chốt (nếu Elon Musk rời khỏi công ty – PV)", Norges Bank Investment Management tuyên bố.

Năm 2018, Norges Bank Investment Management từng bỏ phiếu chống lại gói đãi ngộ này cho Elon Musk.

“Chúng tôi sẽ tiếp tục tìm kiếm cuộc đối thoại mang tính xây dựng với Tesla về vấn đề này và các chủ đề khác”, Norges Bank Investment Management nói thêm.

Hiện nắm giữ 0,98% cổ phần Tesla trị giá 7,7 tỉ USD, Norges Bank Investment Management đã chỉ trích việc trả lương thưởng quá cao cho các giám đốc điều hành. Năm ngoái, quỹ này đã bỏ phiếu chống lại hơn một nửa số gói lương thưởng cho giám đốc điều hành ở Mỹ trên 20 triệu USD, cảnh báo rằng chúng không phù hợp với việc tạo ra giá trị lâu dài cho các cổ đông.

Norges Bank Investment Management cho biết sẽ bỏ phiếu chống lại việc phê chuẩn gói đãi ngộ trị giá 56 tỉ USD cho Elon Musk ở Tesla - Ảnh: Reuters

Công đoàn

Norges Bank Investment Management thông báo sẽ bỏ phiếu cho đề xuất của cổ đông kêu gọi Tesla áp dụng chính sách tự do hiệp hội và thương lượng tập thể, một chiến thắng dành cho các liên đoàn lao động đang tìm cách khẳng định ảnh hưởng của họ với nhà sản xuất ô tô điện Mỹ.

Cuộc bỏ phiếu diễn ra khi Tesla tiếp tục phải đối mặt với các hoạt động công nghiệp ở Thụy Điển, khi các thợ cơ khí của hãng này đã đình công kể từ ngày 27.10.2023, ở một trong những cuộc tranh chấp lao động kéo dài nhất quốc gia Bắc Âu.

Vào năm 2022, Norges Bank Investment Management (sở hữu 1,5% tổng số cổ phiếu niêm yết trên thế giới) đã ủng hộ đề xuất của cổ đông kêu gọi Tesla áp dụng chính sách tôn trọng quyền lao động như tự do lập hội và thương lượng tập thể.

Tesla phải đối mặt với phản ứng dữ dội ở khu vực Bắc Âu từ các công đoàn và một số quỹ hưu trí vì từ chối chấp nhận yêu cầu từ những thợ cơ khí Thụy Điển về quyền thương lượng tập thể, gồm tiền lương và các điều kiện khác.

Ủng hộ thay đổi nơi đăng ký pháp lý của Tesla từ bang Delaware sang Texas

Norges Bank Investment Management đã bỏ phiếu ủng hộ việc thay đổi nơi đăng ký pháp lý của Tesla từ bang Delaware sang Texas, một cuộc bỏ phiếu mà Elon Musk mong muốn sau khi thẩm phán Delaware vô hiệu hóa gói đãi ngộ của ông.

Quỹ này cũng tiết lộ sẽ bỏ phiếu ủng hộ đề xuất bầu Kimbal Musk (em trai 51 tuổi của Elon Musk) vào hội đồng quản trị Tesla. Theo dữ liệu của Norges Bank Investment Management, quỹ đã bỏ phiếu ủng hộ bầu Kimbal Musk hồi năm 2018.

Cổ đông Tesla sẽ bỏ phiếu về mức đãi ngộ của Elon Musk cũng như việc tái bầu các giám đốc, gồm cả Kimbal Musk, tại cuộc họp thường niên dự kiến vào ngày 13.6.

Mối lo Elon Musk rời Tesla

Robyn Denholm, Chủ tịch hội đồng quản trị Tesla, đang kêu gọi các cổ đông của công ty phê duyệt gói đãi ngộ 56 tỉ USD cho Elon Musk trước nguy cơ tỷ phú 52 tuổi này rời bỏ công ty.

“Elon không phải là một giám đốc điều hành điển hình và Tesla cũng không phải là một công ty điển hình. Vì vậy, cách thông thường mà các công ty trả lương thưởng cho các giám đốc chủ chốt sẽ không phù hợp với Tesla. Để động viên một người như Elon thì cần một điều gì đó khác biệt", bà Robyn Denholm viết trong lá thư gửi các cổ đông được nộp lên Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán Mỹ cách đây vài ngày.

Robyn Denholm ngụ ý rằng Elon Musk có thể chuyển đến "những nơi khác" nếu không có động lực thích hợp. Bà cho rằng tỷ phú này có nhiều ý tưởng và có thể tự chọn những nơi phù hợp nhất để làm việc.

“Chúng tôi muốn những ý tưởng đó, năng lượng đó và thời gian đó ở Tesla, vì lợi ích của các bạn, những người sở hữu công ty. Thế nhưng, điều đó đòi hỏi sự tôn trọng lẫn nhau”, Robyn Denholm viết trong thư.

Chủ tịch hội đồng quản trị Tesla cũng cho rằng gói đãi ngộ 56 tỉ USD không mang giá trị tiền bạc nhiều với Elon Musk. Robyn Denholm cho rằng con số này, dù có hoặc không, không ảnh hưởng nhiều tới tài sản của Elon Musk, hiện ở mức 203 tỉ USD theo Bloomberg Billionaire Index (bảng xếp hạng tỉ phú của Bloomberg).

Tuy nhiên, việc Robyn Denholm nhấn mạnh Elon Musk cần động lực dưới hình thức gói đãi ngộ khổng lồ này để ở lại Tesla phần nào bộc lộ nỗi lo ngại từ ban lãnh đạo về tương lai của ông tại công ty.

Nhiều dự án khác nhau như SpaceX, X, xAI, The Boring Company và Neuralink khiến Elon Musk không thể tập trung hoàn toàn vào Tesla. Cổ phần tại Tesla đến nay vẫn là nguồn tài sản lớn nhất của Elon Musk.

Một số công ty tư vấn ủy quyền đã khuyến nghị không phê duyệt gói đãi ngộ cho Elon Musk. Song, kết quả bỏ phiếu sớm dường như cho thấy Elon Musk có thể đạt được điều mình muốn. Một báo cáo của nền tảng giao dịch eToro tháng trước cho thấy khoảng 25% cổ đông Tesla đã bỏ phiếu. Trong số đó, hơn 80% ủng hộ gói đãi ngộ cho Elon Musk, Reuters đưa tin.

Tuy nhiên, Elon Musk đang tìm kiếm nhiều quyền kiểm soát hơn với Tesla, dưới hình thức sở hữu 25% cổ phần, để đạt được mục tiêu phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) và ô tô tự lái. Hiện Elon Musk nắm giữ khoảng 13% cổ phần Tesla sau khi bán hàng tỉ USD cổ phiếu để mua lại Twitter (hiện là X) với giá 44 tỉ USD hồi tháng 10.2022.

Trên X, Elon Musk từng dọa sẽ tách nhóm AI tại Tesla thành một công ty riêng nếu yêu cầu của ông không được đáp ứng.

Elon Musk cũng đang vận động hành lang các cổ đông để chấp thuận gói đãi ngộ 56 tỉ USD này khi đang có hai luồng ý kiến đồng thuận và phản đối.

Giá cổ phiếu Tesla đã tăng từ 1,4 USD vào năm 2010 lên hơn 400 USD lúc đỉnh cao, giúp vốn hóa thị trường của công ty từng vượt 1.000 tỉ USD. Elon Musk đã gây dựng nên một thương hiệu ô tô điện làm mưa làm gió trên toàn cầu. Những thành tựu này chứng minh Elon Musk là một trong những giám đốc điều hành vĩ đại. Tuy nhiên, có ba vấn đề lớn từ gói đãi ngộ hiện tại:

- Vấn đề đầu tiên là Elon Musk đang dàn trải thời gian cho nhiều công ty khác thay vì tập trung tối đa vào Tesla như trước đây. Thậm chí, tỷ phú này còn có khả năng đảm nhận vai trò cố vấn chính thức tại Nhà Trắng nêu ông Trump tái đắc cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới.

Nếu ngày càng dành ít thời gian hơn cho Tesla, Elon Musk không thể mong đợi được trả mức đãi ngộ cao ngất ngưởng như vậy.

- Vấn đề thứ 2 đó là nếu gói đãi ngộ này được thông qua, tiền chảy vào túi cổ đông sẽ ít đi. Về cơ bản, số cổ phiếu tại Tesla mà Elon Musk nhận được sẽ tăng, điều đó sẽ gây tổn thất cho các cổ đông hiện hữu.

- Vấn đề cuối cùng và quan trọng nhất là Tesla đang mất đi lợi thế của mình khi doanh số ô tô điện đang tụt dốc. Các chính phủ đánh thuế ô tô điện ngày càng nhiều. Ngoài ra, cuộc cạnh tranh khốc liệt đang diễn ra trên thị trường ô tô điện, khi các hãng Trung Quốc đua nhau giảm giá và tung ra hàng loạt mẫu xe mới giá rẻ.

Tesla dường như chưa thể quyết định liệu hãng có muốn tiến vào thị trường đại chúng với những chiếc ô tô điện giá rẻ hay ở lại thị trường hạng sang. Nếu định hướng sai lầm, cái giá phải trả là rất đắt.

Giá cổ phiếu Tesla hiện là 177,48 USD, đã giảm hơn một nửa so với mức đỉnh năm 2021 khi các nhà đầu tư ngày một lo lắng về những thách thức mà công ty phải đối mặt và liệu nó có thể sinh lời ổn định hay không.

Sơn Vân