'Quý cô vàng' không chịu kết hôn

Nếu Pacharaporn Saengpradub kết hôn, có lẽ lý do nằm ở việc cô muốn khoác lên mình váy cưới, thay vì do tình yêu hay gia đình. Hôn nhân với cô gái 26 tuổi là chuyện hệ trọng.

“Một khi kết hôn, tôi cần cam kết nhiều hơn. Tôi mất đi sự độc lập, có thể không hoàn toàn nhưng chắc chắn một phần nào đó, đặc biệt nếu có con. Nếu tôi không gặp được người phù hợp, không kết hôn cũng không sao”, Pacharaporn chia sẻ với Channel NewsAsia.

Việc Pacharaporn ngần ngại kết hôn không phải hiếm gặp. 1/4 người Thái Lan hiện độc thân. Trong độ tuổi 25-34, tỷ lệ này tăng lên 3/10. Tại thủ đô Bangkok nơi Pacharaporn sinh sống, 1/2 dân số chưa kết hôn.

Ngày càng nhiều người trẻ không còn coi hôn nhân là cột mốc quan trọng, với nhiều cá nhân đang do dự hoặc hoàn toàn không có ý định kết hôn.

Trên khắp khu vực, số lượng đăng ký kết hôn đã giảm mạnh. Trung Quốc ghi nhận mức giảm 54,7% vào năm 2024 so với năm 2013. Nhật Bản, Philippines và Hàn Quốc cũng theo xu hướng giảm tương tự.

Coi trọng hôn nhân, nhưng không bắt buộc

Ở châu Á, hôn nhân và con cái từng là lộ trình duy nhất. Con cái được xem là tài sản, và cuộc sống diễn ra theo trình tự quen thuộc: Học tập, kết hôn, làm cha mẹ. Tuy nhiên, con đường này đang dần chệch hướng.

Người trẻ có cơ hội tiếp cận giáo dục và nghề nghiệp rộng hơn, trò chuyện cởi mở về vai trò giới và cấu trúc gia đình. Từ đó, họ nhìn thấy khả năng định hình cuộc sống độc lập với ít nghĩa vụ ràng buộc.

Trong một khảo sát gần đây, công ty nghiên cứu thị trường Milieu phát hiện Đông Nam Á vẫn coi trọng hôn nhân và con cái nhưng kết hôn không còn là yếu tố mấu chốt cho cuộc sống trọn vẹn. Quan điểm này được Gen Z ủng hộ mạnh mẽ nhất.

Pacharaporn Saengpradub - chưa từng có bạn trai - có kế hoạch mua chung một căn nhà với 5 người bạn và thuê người chăm sóc khi về già. Ảnh: Channel NewsAsia.

Theo nhà tâm lý học Pongrapee Buranasompob, Gen Z lớn lên giữa bất ổn kinh tế, đại dịch Covid-19, lo lắng về biến đổi khí hậu và căng thẳng địa chính trị, do đó họ “sinh ra với sự bi quan” và có xu hướng tự vạch con đường riêng trong cuộc sống.

Cuộc sống của Gen Z cũng gắn chặt với công nghệ số. Việc dành nhiều giờ mỗi ngày trên mạng khiến người trẻ bị choáng ngợp bởi thông tin, tạo ra xu hướng “trì hoãn mọi thứ”.

Đối với nhiều người, tài chính quan trọng hơn hôn nhân. “Một số người bạn của tôi có bạn trai nhưng không có kế hoạch kết hôn. Kiếm tiền là mục tiêu số 1 với họ”, Pacharaporn nói.

Bản thân Pacharaporn đặt mục tiêu xây dựng mạng lưới quan hệ chuyên nghiệp, bắt đầu kinh doanh và đảm bảo ổn định tài chính trước khi nghĩ đến hôn nhân. “Hôn nhân không phải cột mốc quan trọng nhất với tôi. Điều quan trọng nhất là bản thân và hạnh phúc của tôi. Tôi chỉ cần ổn định tài chính là ổn”, cô nói.

Trong bối cảnh người trẻ đề cao ổn định tài chính, hôn nhân và con cái dẫn tới nhiều gánh nặng. Trong khảo sát gần đây của Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) trên 14 quốc gia ở 5 châu lục, hơn 60% người được hỏi muốn có ít nhất hai con, nhưng họ lại trong tình thế khó xử.

“Nhiều người chia sẻ áp lực kinh tế và xã hội là rào cản hạn chế khả năng kết hôn và sinh con”, Matthew Jackson - Đại diện UNFPA tại Việt Nam - cho biết.

Ở nhiều quốc gia, quyết định kết hôn gắn liền với sự chuẩn bị về mặt tài chính. Nhiều cặp đôi thường xuyên đối mặt với những câu hỏi về nhà cửa, xe cộ và tiền tiết kiệm. Những tiêu chuẩn này có thể khiến hôn nhân vượt ngoài tầm với của thế hệ trẻ.

Tanasarn Ratchadanon - 44 tuổi, quản lý nhà máy ở Bangkok - có trải nghiệm này. Anh và bạn gái đã bên nhau hơn 10 năm nhưng không định kết hôn. “Tình hình tài chính là yếu tố chính. Chúng tôi phải bỏ thêm tiền mua nhà mới. Thêm gánh nặng”, anh nói.

Hai người cũng có những nghĩa vụ khác như chăm sóc cha mẹ. “Nếu kết hôn, chúng tôi có gia đình riêng và không thể chăm sóc cha mẹ. Chi phí sẽ tăng lên gấp bội”, Tanasarn nói.

Hiện tại, Tanasarn làm việc 6 ngày/tuần và thường về nhà muộn, nên không có thời gian làm gì khác ngoài nghỉ ngơi, chăm sóc cha mẹ và thi thoảng đi chơi với người yêu. “Hôn nhân chỉ là biểu tượng, chỉ để cho người khác thấy chúng tôi sống chung và tuân theo chuẩn mực cũng như truyền thống xã hội”, anh nói.

"Quý cô vàng"

Bên cạnh áp lực tài chính, xu hướng “yêu nhưng không ràng buộc” cũng gia tăng trong những năm gần đây. Mối quan hệ này mang lại sự thân mật và kết nối nhưng không cần cam kết như hôn nhân truyền thống.

Một lần nữa, ông Pongrapee cho rằng vấn đề nằm ở những biến động và bất ổn kinh tế của thời đại.

“Ngày nay, giới trẻ ưu tiên khám phá bản thân và thỏa mãn tức thời, chứ không phải hôn nhân hay sinh con. Họ chọn sống cho hiện tại, cho những kỷ niệm và trải nghiệm tốt đẹp. Họ có thể bước vào hoặc rời khỏi những mối quan hệ mập mờ, dành thời gian khám phá bản thân trước”, ông nói, nhấn mạnh một số người cho rằng “không gian an toàn” cuối cùng là sống độc thân.

Cưới xin và sinh con với nhiều người là trách nhiệm họ chưa sẵn sàng gánh vác. Ảnh: Bangkok Post.

Trong khi đó, có những người không muốn một mối quan hệ thoáng qua. Một số chuyên gia cho rằng các ứng dụng hẹn hò khiến việc tìm kiếm một người bạn đời nghiêm túc khó khăn hơn. Nhiều nghiên cứu chỉ ra người dùng rơi vào trạng thái “quá tải lựa chọn”, khi họ không hài lòng với người cuối cùng đồng hành.

Tuy nhiên, vấn đề của nhiều người lại nằm ở việc họ có quá ít lựa chọn, khi họ có kỳ vọng cao về bạn đời. Chuyên gia chỉ ra tiêu chuẩn ngày càng cao khi hẹn hò có liên quan tới tỷ lệ kết hôn giảm. Khi phụ nữ có trình độ học vấn cao và công việc tốt hơn, họ có xu hướng chọn đàn ông ở cùng mức hoặc cao hơn. Ngược lại, đàn ông có thể ngần ngại với người vượt trội hơn họ về thu nhập, địa vị hoặc sự nghiệp.

Theo báo cáo của công ty mai mối Bangkok Matching, tại Thái Lan - nơi nữ giới học đại học nhiều hơn nam giới, 9/10 phụ nữ độc thân sẽ không hẹn hò với người đàn ông có trình độ học vấn thấp hơn mình. Ngoài ra, 7/10 phụ nữ Thái Lan độc thân muốn bạn đời có thu nhập 100.000 baht (3.140 USD) mỗi tháng. Mức lương trung bình hàng tháng ở Thái Lan là 15.565 baht trong quý I/2025.

Trong khi đó, các nhà nghiên cứu phát hiện mỗi năm học thêm làm giảm khả năng sinh sản của phụ nữ Thái Lan, và bằng đại học làm giảm triển vọng kết hôn gần 15%.

Ở châu Á, hiện tượng này được biết đến với tên gọi "Quý cô vàng" (Golden Miss) - một thuật ngữ ở Hàn Quốc mô tả phụ nữ có trình độ học vấn và thu nhập cao, nhưng lại trì hoãn hoặc không hôn nhân. Sau cùng, nữ giới và nam giới không có chung mong muốn, được định hình bởi bình đẳng giới và quyền tự chủ cá nhân lớn hơn của phụ nữ.

Với nhiều phụ nữ như Pacharaporn, hôn nhân không phải điều bất khả thi, nhưng cô thà đợi người đàn ông lý tưởng còn hơn hạ tiêu chuẩn vì tin vào “lựa chọn điều tốt nhất cho cuộc đời mình”.

Trí Ân