Quảng Ninh giải 'bài toán' thiếu vật liệu san lấp

Nhu cầu vật liệu san lấp ngày càng gia tăng

Quảng Ninh là một tỉnh có nhiều dự án lớn đang triển khai, nhất là trong các lĩnh vực giao thông, xây dựng khu công nghiệp, khu đô thị và du lịch. Những năm gần đây, các dự án lớn như khu đô thị phức hợp Hạ Long Xanh, các khu công nghiệp, các tuyến đường ven biển, và các công trình giao thông trọng điểm đã và đang tạo ra nhu cầu lớn về vật liệu san lấp.

Theo thống kê từ Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ninh, giai đoạn 2020 - 2025, tỉnh cần hơn 130 triệu m³ đất đá thải phục vụ cho các công trình san lấp mặt bằng, với các dự án trọng điểm như: Khu đô thị phức hợp Hạ Long Xanh, các khu công nghiệp, tuyến đường ven biển, và các khu du lịch. Đặc biệt, nhu cầu vật liệu san lấp sẽ tiếp tục tăng mạnh trong giai đoạn 2026-2030, khi tỉnh có kế hoạch sử dụng khoảng 1,05 tỷ m³ vật liệu san lấp, trong đó có khoảng 490 triệu m³ đất đá từ 2026 đến 2030 và khoảng 38,5 triệu m³ cát san lấp.

Trong bối cảnh này, tỉnh Quảng Ninh đang gặp phải nhiều khó khăn trong việc đảm bảo cung cấp đủ vật liệu san lấp cho các công trình, do thiếu mỏ đất, mỏ đá, và các nguồn cung cấp vật liệu san lấp khác. Hệ quả của việc thiếu hụt này là nhiều công trình, dự án bị trì hoãn hoặc phải thi công cầm chừng, làm giảm tốc độ giải ngân vốn đầu tư công và ảnh hưởng đến tiến độ phát triển kinh tế của tỉnh.

Dự án Khu đô thị phức hợp Hạ Long Xanh hiện đang thiếu vật liệu san lấp. Ảnh: T.D

Đặc biệt, một số địa phương cũng chưa có giải pháp hỗ trợ hiệu quả đối với các chủ mỏ trong việc giải phóng mặt bằng (GPMB), vận chuyển đất đá, gây chậm trễ trong việc cung cấp vật liệu. Đặc biệt, tình trạng thiếu đất đắp và vật liệu san lấp tại các khu vực công trình trọng điểm như tuyến đường ven biển, khu công nghiệp, khu đô thị phức hợp Hạ Long Xanh và các dự án nhà ở xã hội khiến việc triển khai các dự án bị chậm trễ.

Khắc phục tình trạng thiếu vật liệu san lấp

Để khắc phục tình trạng thiếu vật liệu san lấp, tỉnh Quảng Ninh đã triển khai nhiều giải pháp quyết liệt nhằm đáp ứng nhu cầu vật liệu cho các dự án trọng điểm. Các biện pháp này không chỉ giải quyết vấn đề thiếu vật liệu san lấp mà còn giúp thúc đẩy quá trình giải ngân vốn đầu tư công, từ đó tạo đà cho sự phát triển kinh tế của tỉnh.

Một trong những giải pháp quan trọng được tỉnh Quảng Ninh thực hiện là đẩy mạnh khai thác các mỏ vật liệu san lấp, đặc biệt là các mỏ đất đá thải từ các công trình mỏ than và các khu vực có lượng đất đá dư thừa lớn. Đến đầu năm 2025, tỉnh Quảng Ninh đã công bố 14 khu vực khai thác đất, đá làm vật liệu san lấp với tổng trữ lượng lên đến hàng chục triệu m³. Cụ thể, có 3 khu vực khai thác đất đá thải mỏ làm vật liệu san lấp, 7 khu vực mỏ cát, đất, đá đã được cấp giấy phép khai thác khoáng sản và đủ điều kiện khai thác. Ngoài ra, tỉnh cũng đã cấp phép cho 4 dự án xây dựng công trình có lượng đất, đá dư thừa lớn để san lấp cho các công trình dự án trên địa bàn.

Các khu vực khai thác đất đá thải mỏ chủ yếu nằm ở các huyện Đông Triều, Uông Bí và các vùng lân cận. Đây là những nguồn cung vật liệu quan trọng cho các công trình giao thông, khu công nghiệp và các khu đô thị mới của tỉnh. Bằng cách khai thác các nguồn vật liệu này, tỉnh Quảng Ninh không chỉ giải quyết được vấn đề thiếu vật liệu san lấp mà còn giảm thiểu tác động môi trường từ việc đổ thải đất đá thải mỏ.

Khai thác đất đá thải mỏ tại khu vực bãi thải mỏ Suối Lại phục vụ san lấp mặt bằng cho một số dự án. Ảnh T.D

Theo ông Nguyễn Minh Sơn - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, trong những năm qua, cơ chế, chính sách đất đai luôn có sự điều chỉnh, thay đổi, khó khăn cho địa phương trong việc hoàn thiện phương án, thẩm định giá đất, phương án hỗ trợ đền bù, GPMB, bố trí tái định cư, vật liệu san lấp phục vụ thi công dự án. Hiện Luật Đất đai (sửa đổi) đã có hiệu lực thi hành, bám sát chỉ đạo của tỉnh, đơn vị từng bước tham mưu, đề xuất UBND tỉnh tìm giải pháp tháo gỡ đối với từng dự án cụ thể, đảm bảo làm sao sớm đưa các dự án này vào triển khai thực hiện đồng bộ, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội địa phương.

Ngoài ra, một giải pháp khác mà tỉnh Quảng Ninh áp dụng để khắc phục tình trạng thiếu vật liệu san lấp là tiếp nhận chất nạo vét từ các công trình khác. Tỉnh đã công bố 26 địa điểm tiếp nhận chất nạo vét, gồm bùn, đất, đá... từ quá trình thi công các dự án khác, đặc biệt là từ các dự án giao thông, cảng biển, khu công nghiệp. Việc này không chỉ giúp giải quyết vấn đề thiếu vật liệu san lấp mà còn tạo ra một phương án xử lý chất thải hiệu quả, đồng thời giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Nhờ vào giải pháp này, nhiều dự án như tuyến đường ven sông, khu công nghiệp Vạn Ninh, khu đô thị phức hợp Hạ Long Xanh đã không còn gặp khó khăn về nguồn vật liệu san lấp, từ đó đẩy nhanh tiến độ thi công và giải ngân vốn đầu tư công.

Bên cạnh đó, Quảng Ninh đã yêu cầu các cơ quan chức năng, đặc biệt là Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Xây dựng và các địa phương, phải vào cuộc quyết liệt hơn trong việc theo dõi và đôn đốc tiến độ khai thác các mỏ vật liệu san lấp. Các chủ mỏ phải đảm bảo đầy đủ các thủ tục pháp lý và khẩn trương đưa các mỏ vào khai thác để đáp ứng nhu cầu vật liệu cho các công trình trọng điểm.

Tỉnh Quảng Ninh cũng đã yêu cầu các chủ đầu tư và địa phương chủ động chuẩn bị các điều kiện cần thiết như máy móc thi công, thỏa thuận hợp đồng và tuyến đường vận chuyển để đảm bảo việc cung cấp vật liệu san lấp diễn ra nhanh chóng và hiệu quả.

Quảng Ninh còn một lượng lớn đất đá thải mỏ có thể sử dụng làm vật liệu san lấp. Ảnh T.D

Mới đây, tại hội nghị nghe và cho ý kiến về tình hình phát triển kinh tế - xã hội quý I, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm quý II/2025, ông Vũ Đại - Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh đã chỉ đạo các đơn vị liên quan trong quý II/2025 tập trung tháo gỡ toàn bộ vướng mắc về quy hoạch, vật liệu san lấp cho các dự án đầu tư công.

Quảng Ninh đang đối mặt với một thách thức lớn trong việc cung cấp vật liệu san lấp cho các dự án trọng điểm, đặc biệt là khi nhu cầu vật liệu ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, với những giải pháp đồng bộ và quyết liệt như đẩy mạnh khai thác các mỏ vật liệu, tiếp nhận chất nạo vét từ các công trình khác và tận thu tài nguyên từ các mỏ than, Quảng Ninh đã và đang khắc phục hiệu quả tình trạng thiếu hụt vật liệu. Những giải pháp này không chỉ giúp đẩy nhanh tiến độ các dự án mà còn tạo ra cơ hội phát triển bền vững cho tỉnh trong tương lai./.

Tiến Dũng