Phát triển xanh để tăng sức cạnh tranh và xây dựng thương hiệu cho ngành gỗ

Đồng Nai hiện đứng thứ 2 cả nước về sản xuất và xuất khẩu gỗ. Là tổ chức đại diện cho các DN trong ngành gỗ, Hiệp hội gỗ và thủ công mỹ nghệ Đồng Nai (Dowa) cũng đang phối hợp với các tổ chức, cơ quan liên quan để hỗ trợ hội viên. Đồng Nai cuối tuần đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Phương, Phó Chủ tịch Dowa, Giám đốc Điều hành Công ty TNHH MTV ViTaNa (Khu công nghiệp Giang Điền) về vấn đề phát triển xanh và triển vọng của ngành gỗ thời gian tới.

Yêu cầu để doanh nghiệp phát triển bền vững

* Thưa ông, kiểm kê khí nhà kính là một trong những vấn đề rất quan trọng mà DN nói chung, ngành gỗ nói riêng phải thực hiện để tuân thủ quy định pháp luật Việt Nam. Nhiệm vụ này ngoài tuân thủ quy định pháp luật còn có vai trò như thế nào đối với DN?

Ông Nguyễn Phương, Phó Chủ tịch Hiệp hội gỗ và thủ công mỹ nghệ Đồng Nai.

- Hiện nay, Nhà nước đã ban hành các quy định về kiểm kê khí nhà kính đối với các DN mà bắt đầu từ những công ty sản xuất lớn. Ngoài ra, trên thế giới, nhất là châu Âu rất quan tâm đến vấn đề khí thải carbon. Trong tương lai, việc mua và bán sản phẩm phải có tính toán vấn đề tiêu thụ carbon, đặc biệt là đối với ngành gỗ thì đây lại là điều rất quan trọng và là vấn đề bắt buộc.

Có thể thấy, tín hiệu tích cực trong ngành gỗ hiện nay là nhiều DN đã chủ động triển khai kiểm kê khí nhà kính để sẵn sàng đáp ứng tiêu chuẩn về môi trường bền vững. Không chỉ riêng DN lớn mà đã có sự tham gia của nhiều DN vừa và nhỏ. Ngoài chuyển đổi xanh, nhiều đơn vị còn đẩy mạnh chuyển đổi số - mô hình chuyển đổi kép để nâng cao hiệu quả trong tiến trình giảm phát thải trong tương lai. Điều đó cho thấy, các DN đã từng bước có nhận thức rõ hơn về vấn đề này, từ đó có định hướng, giải pháp phù hợp nhằm áp dụng vào sản xuất, nâng cao chất lượng cũng như đáp ứng tiêu chuẩn cao của thế giới.

* Như vậy, đây là một trong những yếu tố để DN tự tin hơn trên thị trường thế giới?

- Có thể nói là như vậy. Tự nguyện sản xuất xanh sẽ mang lại nhiều cơ hội cho DN tại thị trường nước ngoài khó tính. Khi đó, DN có quyền mặc cả giá cho sản phẩm của mình mà không bị ép giá...

Hiện Dowa đang phối hợp với Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) triển khai các hoạt động nhằm giảm thiểu phát thải khí nhà kính cho các DN. Trong đó, công ty của chúng tôi là một trong những đơn vị tiên phong. Thực tế tại công ty của chúng tôi, qua quá trình phối hợp với ILO triển khai các hoạt động nhằm giảm thiểu phát thải khí carbon đã mang lại lợi ích thiết thực. Từ các hoạt động liên quan đã giúp cho DN giảm tiêu thụ năng lượng, gia tăng năng suất trong quá trình sản xuất của mình. Vì thế, ngay từ bây giờ, các DN ngành gỗ cần phải thay đổi cách làm truyền thống theo hướng giảm phát thải, xanh hóa chuỗi cung ứng hiện tại, coi đây là cơ hội để chuyển mình chứ không nên nhìn nhận là thách thức.

* Bên cạnh việc chú trọng các giải pháp phát triển xanh, để tạo dựng thương hiệu, các DN cần phải quan tâm đến vấn đề gì nữa, thưa ông?

- Dĩ nhiên là nhiều vấn đề. Trong đó có việc sáng tạo, đột phá trong xây dựng thương hiệu trên thị trường quốc tế. Thời gian qua, dù nỗ lực để thay đổi khá lớn nhưng ngành nội thất Việt Nam vẫn chưa có những bước đột phá, vẫn chủ yếu gia công cho đối tác nước ngoài. Thời gian tới, việc theo đuổi mục tiêu xây dựng đội ngũ thiết kế, marketing chuyên nghiệp để DN có thể bán hàng trực tiếp bằng thương hiệu của chính mình cần được tiếp tục và mạnh mẽ hơn nữa.

Triển vọng dài hạn vẫn tốt

* Ông đánh giá như thế nào về triển vọng ngành gỗ, cụ thể hơn là xuất khẩu trong bối cảnh thương mại toàn cầu biến động như hiện nay?

- Tôi nghĩ từ giờ đến cuối năm 2025, thị trường có thể giảm một chút. Nhưng về dài hạn, triển vọng tăng trưởng vẫn tốt. Điều quan trọng là các DN phải tính toán hợp lý trong việc cạnh tranh về chất lượng, về giá. Dĩ nhiên là thị trường thời gian qua cũng có sự ảnh hưởng nhiều mà Việt Nam có mặt hàng gỗ xuất khẩu sang Hoa Kỳ chiếm hơn 50% giá trị xuất khẩu của ngành gỗ. Do đó, yêu cầu DN phải chủ động nắm bắt sát sao diễn biến của thị trường, các chính sách thương mại từ những quốc gia nhập khẩu để có giải pháp linh hoạt, thích ứng.

Đầu tư công nghệ hiện đại là giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng sản phẩm và năng lực cạnh tranh cho ngành gỗ. Ảnh: Minh họa

Với riêng gỗ và sản phẩm gỗ, tôi cho rằng ngành vẫn có thể phát triển mạnh hơn rất nhiều. Nhu cầu thị trường thế giới lớn, trong khi phần cung ứng từ Việt Nam còn khá ít. Để có thể gia tăng thị phần, ngành gỗ cần tổ chức sản xuất chuyên nghiệp, tinh gọn và hiệu quả hơn. Cạnh tranh nhân lực sẽ tăng và lợi thế nhân công giá rẻ sẽ sớm mất đi. Chỉ có tăng năng suất mới giảm được giá thành và tạo thu nhập tốt hơn cho người lao động.

* Còn việc liên kết ngành sản xuất thì thế nào, thưa ông?

- Đó là việc phải làm, các DN, hiệp hội, các địa phương cần phải liên kết với nhau để gia tăng nội lực của mình. Song song với nâng cao chất lượng sản phẩm thì liên kết DN, liên kết các hiệp hội ngành nghề chế biến gỗ tại các địa phương lại với nhau. Các giải pháp này sẽ giúp ngành sản xuất gỗ Việt Nam đáp ứng thêm những quy chuẩn ngày càng cao của thế giới, giúp nâng cao thương hiệu gỗ Việt trên thị trường, củng cố các giá trị hiện có và trang bị những giá trị cạnh tranh mới.

* Với các DN gỗ của địa phương thì Dowa sẽ có những giải pháp gì để hỗ trợ hội viên của mình?

- Dowa đang kết hợp với ILO và Chương trình Xúc tiến nhập khẩu Thụy Sĩ (SIPPO) để hỗ trợ các DN trong ngành tiếp cận, làm quen với gỗ kỹ thuật, phát triển thị trường... Chúng tôi cũng xây dựng Platform (nền tảng kết nối) hội viên Dowa với sự tài trợ của các tổ chức quốc tế. Mục tiêu dự án là nâng cao năng lực về thu thập và quản trị thông tin hội viên, thúc đẩy xúc tiến thương mại quốc tế. Đồng thời, nâng cao hiện diện số của các DN hội viên, thúc đẩy phát triển ngành và phát triển cộng đồng ngành gỗ của Đồng Nai. Hiệp hội và các DN cũng sẽ thực hiện dự án về gỗ kỹ thuật, xác định xu hướng phát triển bền vững trong ngành gỗ và tiềm năng thị trường cho sản phẩm gỗ kỹ thuật trong tương lai.

* Xin cảm ơn ông!

Vương Thế (thực hiện)