Phát hiện căn cứ bí mật dưới lớp băng Bắc Cực

Camp Century, một căn cứ quân sự bỏ hoang từ thời Chiến tranh Lạnh, đã được tìm thấy lại ở độ sâu 30 m. Ảnh: Chad Greene.

Hồi tháng 4, nhà khoa học Chad Greene thuộc Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) cùng nhóm nghiên cứu đã thực hiện chuyến bay khảo sát trên máy bay “Gulfstream III” nhằm nghiên cứu Dải Băng Greenland.

Từ vị trí cách Căn cứ Không quân Pituffik khoảng 241 km, thiết bị radar được trang bị trên máy bay đã tiến hành quét và thu thập dữ liệu về các dải băng sâu bên dưới. Đột nhiên, radar phát hiện ra một vật thể bí ẩn bị chôn vùi dưới lớp băng.

Đó là một “thành phố bị bỏ hoang” bị chôn vùi dưới tuyết. Công trình này sau đó được tiết lộ là Camp Century - một căn cứ quân sự của Mỹ thời Chiến tranh Lạnh.

Camp Century, bao gồm một mạng lưới đường hầm khổng lồ được đào vào các lớp bề mặt của băng cách đất liền khoảng 241 km. Từ năm 1959-1967, địa điểm này được sử dụng để thử nghiệm cho việc phóng tên lửa hạt nhân từ Bắc Cực.

Hình ảnh được NASA thu lại được từ hệ thống radar trên máy bay. Ảnh: NASA.

Dữ liệu radar từ chuyến bay gần đây cho thấy có những cấu trúc lạ nằm gần mặt băng, được bao phủ bởi một lớp băng và tuyết dày hơn 30 m trong suốt 56 năm qua.

"Trong khi đang tìm kiếm đáy lớp băng, chúng tôi bất ngờ phát hiện ra một công trình bí ẩn. Ban đầu, chúng tôi không hề biết đó là gì", Alex Gardner, một nhà khoa học thuộc nhóm nghiên cứu, người dẫn đầu dự án, cho biết.

Hệ thống UAVSAR (Radar Khẩu Độ Tổng Hợp Không Người Lái) của NASA, được lắp đặt trên máy bay Gulfstream III, đã thu thập dữ liệu.

"Dữ liệu mới cho phép quan sát chi tiết các cấu trúc riêng lẻ bên trong thành phố bí mật, điều mà trước đây chưa từng làm được", ông Chad Greene, một nhà khoa học của NASA, người trực tiếp tham gia chuyến bay khảo sát, cho biết trong một tuyên bố.

Các nhà khoa học đang sử dụng dữ liệu này để ước tính thời điểm Camp Century sẽ bị lộ ra do quá trình tan băng, một hiện tượng đang diễn ra nhanh hơn do biến đổi khí hậu.

Căn cứ từng là nơi sinh sống của 85-200 quân nhân và được cung cấp năng lượng bởi một lò phản ứng hạt nhân. Các mẫu lõi băng lấy từ căn cứ vẫn được sử dụng trong các nghiên cứu, theo William Colgan - nhà khoa học khí hậu Đại học York ở Toronto, Canada.

Camp Century sau đó bị bỏ hoang vào năm 1967 sau khi chương trình phóng tên lửa bị từ chối. Quân đoàn Kỹ sư Quân đội Mỹ đã tháo dỡ buồng phản ứng hạt nhân khỏi hiện trường nhưng để lại tất cả cơ sở hạ tầng và chất thải.

Các nhà khoa học tại ước tính rằng có khoảng 55 ha chất thải từ Camp Century, bao gồm 200.626 l dầu diesel, 238.480 l nước thải và một lượng chưa xác định chất làm mát phóng xạ từ máy phát điện hạt nhân.

Các chuyên gia trước đây đã đề xuất rằng địa điểm này có thể bắt đầu được nghiên cứu vào cuối thế kỷ 21. Tuy nhiên, kế hoạch này có thể mang lại những hậu quả không thể lường trước, bao gồm việc phơi nhiễm với chất thải phóng xạ và giải phóng hóa chất độc hại, gây ô nhiễm môi trường.

Việc phát hiện ra căn cứ Camp Century là một kết quả ngoài dự kiến của cuộc nghiên cứu bởi mục tiêu ban đầu của nhiệm vụ chỉ là đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đối với khu vực Bắc Cực.

"Mục tiêu của chúng tôi là tìm hiểu rõ hơn về khả năng của máy bay không người lái UAVSAR trong việc vẽ bản đồ các lớp bên trong của tảng băng và khu vực tiếp giáp giữa băng và đáy biển", ông Greene cho hay.

Việt Anh