Phan Như Lâm vẽ tranh ngợi ca nữ giới

Phan Như Lâm sinh năm 1993 ở vùng quê nghèo huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận, trong một gia đình thuần nông. Gia đình Lâm có 7 người con, 5 chị gái và 1 anh trai, nhưng không may, 1 trong số 5 chị gái đã qua đời từ rất sớm, lúc mới 3 tuổi. Ám ảnh này trở thành một ấn tượng theo Lâm cho tới ngày hôm nay, thành một trong những lý do ca ngợi vẻ đẹp bất tử của phụ nữ.

Tác phẩm "Thiếu nữ và em bé" trong triển lãm "Ánh sáng tình tôi" của Phan Như Lâm

Năm 2014, sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự, Phan Như Lâm bén duyên với nghề vẽ, nên bắt đầu học vẽ với các thầy dạy vẽ. So với các bạn trong lớp luyện vẽ, Lâm dường như là hơi già, các bạn học cũng có vẻ nhanh nhạy hơn.

Phan Như Lâm kể: “Có lần tôi hỏi thăm trò chuyện với một bạn cùng lớp luyện thi, thì biết rằng bạn thi trượt 2 lần rồi và cố gắng lần này sẽ cố gắng đậu. Từ đó tôi hiểu được rằng trước khi vào trường đại học mình cần phải có nền tảng kỹ thuật vững chắc. Tôi đã luyện vẽ hình họa xuyên suốt, cộng với dành thời gian đi làm thêm, làm người mẫu trên bục cho các bạn học viên nghiên cứu, phục vụ nhà hàng tiệc cưới, làm bảo vệ, làm công nhân, một số việc khác nữa… và về quê ở Bình Thuận phụ anh trai chăn nuôi gà. Nhờ sự giúp đỡ của các thầy dạy vẽ luyện thi, tới 2017 tôi đã tự tin thi vào Đại học Mỹ thuật TP.HCM”.

Họa sĩ Phan Như Lâm

Lâm nói thêm:“Vào Đại học Mỹ thuật TP.HCM, tôi cảm thấy rằng mình không giỏi như các bạn cùng lớp, mặc dù đã cố gắng làm việc rất nhiều. Tôi cố gắng lân la học tập và tìm hiểu, có bạn cho biết trước khi vào trường mỹ thuật thì đã học xong một trường mỹ thuật khác rồi, lúc đó tôi mới hiểu ra vấn đề nghệ thuật cần lượng lớn thời gian đầu tư theo năm tháng thì nội công mới phát triển được.

Ngay từ năm đầu của đại học, tôi may mắn được các anh thương và dẫn dắt đi vẽ những tác phẩm tranh bích họa cho các quán kinh doanh dịch vụ. Những hành trình thú vị ấy đã giúp tôi sớm cảm nhận được lợi ích của nghệ thuật áp dụng vào cuộc sống thực tiễn, thật giá trị và vô cùng ý nghĩa”.

Tác phẩm "Hậu Hiền" sáng tác năm 2023

Phan Như Lâm cho rằng, bất kỳ ai muốn biết điều gì đó về anh với tư cách là một nghệ sĩ, có lẽ họ nên quan sát thật chăm chú những bức tranh của anh và từ đó tìm kiếm để nhận ra anh là gì và muốn gì.

“Không có bức chân dung tự họa nào của tôi cả. Không có gì đặc biệt để xem khi nhìn vào tôi. Tôi là một họa sĩ, vẽ tranh từ ngày này qua ngày khác, từ sáng sớm đến xế chiều. Tranh của tôi hiền hòa hơn chân dung chính tôi. Tôi quan tâm nhiều hơn đến vẽ những người khác, đặc biệt là phụ nữ” – Phan Như Lâm chia sẻ.

Phan Như Lâm cảm thấy rung động trước sự đẹp đẽ đơn giản của những người ngư dân nên không ngừng suy nghĩ và vẽ về họ

Giám tuyển Lý Đợi nhận xét: “Gần đây, khái niệm chữa lành hoặc liệu pháp/trị liệu nghệ thuật (art therapy) được sử dụng khá rộng rãi, mà phần nhiều là theo xu hướng từ ngữ hoặc lạm dụng để tạo sự chú ý. Trong sáng tạo cũng vậy, những tác phẩm bắt đầu từ một liệu pháp/trị liệu, hoặc trở thành một liệu pháp/trị liệu cũng thường khá ít, còn những tác phẩm “làm màu”, “tỏ vẻ” thì khá nhiều. Xem 'Ánh sáng tình tôi' của Phan Như Lâm, thấy có yếu tố liệu pháp/trị liệu tự thân, vì người vẽ đang tìm cách trở thành chính mình”.

Bộ tranh này là một kết hợp của lối vẽ chân dung mang hơi hướng bán cổ điển, kỹ thuật biểu hiện và tinh thần lãng mạn. Dù cho Phan Như Lâm có mời mẫu Việt để nghiên cứu tạo hình cho một số tác phẩm, nhưng giải phẫu và tạo hình nhân vật nữ lại phảng phất một chút nét Tây. Yếu tố Tây này có lẽ đến từ quan niệm về vẻ đẹp cổ điển của loại tranh chân dung mà bản thân Lâm yêu thích, hoặc từ tỷ lệ giải phẫu mà Lâm theo đuổi, cũng như từ sự thay đổi về nhân dáng nhờ dinh dưỡng và lối sống mới của nhiều phụ nữ Việt ngày nay.

Tác phẩm "Chị Thắm bên hoa" được sự đồng cảm sâu sắc với nhân vật, người mà Phan Như Lâm tình cờ gặp khi rong chơi ở đảo Phú Quý, thuộc tỉnh Bình Thuận

Xem "Ánh sáng tình tôi", thấy Phan Như Lâm dành nhiều ánh sáng và sự tụng ca cho các nhân vật nữ, để rồi từ họ, nhận về những ánh sáng cho chính mình.

Duy Đức