Ông Tập Cận Bình: 'Rồng' Trung Quốc và 'Voi' Ấn Độ cần trở thành bạn bè
Trong chuyến thăm Trung Quốc đầu tiên sau 7 năm, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã có cuộc gặp với Chủ tịch Tập Cận Bình bên lề hội nghị SCO tại Thiên Tân.
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi bắt tay Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc gặp bên lề Hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại Thiên Tân, Trung Quốc, ngày 31/8. Ảnh: Reuters.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 31/8 tuyên bố rằng hai quốc gia đông dân nhất thế giới cần phải làm bạn, trong cuộc gặp với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đang thăm chính thức.
Hai nhà lãnh đạo gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại thành phố Thiên Tân, miền Bắc Trung Quốc. Theo đoạn ghi hình được đăng tải trực tuyến, ông Tập nhấn mạnh rằng Trung Quốc và Ấn Độ có thể trở thành những người láng giềng tốt và đóng vai trò then chốt trong phương Nam toàn cầu (Global South).
Đây là chuyến thăm Trung Quốc đầu tiên của ông Modi sau 7 năm, diễn ra vào thời điểm mang tính bước ngoặt, khi cả hai nước nỗ lực giải quyết những tranh chấp kéo dài và tìm kiếm điểm chung trong bối cảnh quan hệ với Mỹ ngày càng căng thẳng. Bắc Kinh cũng tận dụng hội nghị SCO lần này để thể hiện vai trò lãnh đạo và thúc đẩy đoàn kết trong nhóm Global South giữa những thách thức địa chính trị.
Ông Tập phát biểu: “Trung Quốc và Ấn Độ là hai quốc gia mang tính ‘văn minh’ bậc nhất. Chúng ta là hai nước đông dân nhất thế giới và đều thuộc Global South…Điều quan trọng là phải trở thành bạn bè, láng giềng tốt, để ‘rồng’ và ‘voi’ cùng nhau tiến bước”.
Trong phần phát biểu được đăng tải trên mạng xã hội, ông Modi cho biết quan hệ song phương đã đi theo chiều hướng tích cực kể từ năm ngoái: “Chúng tôi cam kết thúc đẩy quan hệ dựa trên nền tảng tin cậy, tôn trọng và cảm nhận lẫn nhau. Sau khi đạt được thỏa thuận rút quân ở biên giới, một bầu không khí hòa bình và ổn định đã được thiết lập”.
Cuộc thảo luận diễn ra vào khoảng giữa trưa và kéo dài gần một giờ.
Quan hệ Trung – Ấn từng rơi xuống mức thấp sau vụ đụng độ biên giới chết người năm 2020, nhưng trong năm qua, cả Bắc Kinh và New Delhi đều tìm cách hàn gắn, đặc biệt khi hai bên cùng đối mặt với mức thuế cao từ Mỹ.
Dù cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo khó có thể giải quyết các tranh chấp lớn, song sự hiện diện của Thủ tướng Ấn Độ tại Thiên Tân được coi là dấu hiệu cho thấy New Delhi đang tính toán lại chiến lược nhằm thích ứng với những tổn thương địa chính trị.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại Thiên Tân hôm 31/8. Ảnh: SCMP
Một số bước đi đã được hai bên đưa ra như những tín hiệu hạ nhiệt trong quan hệ, trong đó phải kể tới việc Ấn Độ và Trung Quốc đã đồng ý sớm khôi phục các chuyến bay thẳng – vốn bị đình chỉ từ đầu năm 2020 do dịch Covid-19. Hai bên cũng nhất trí mở lại thương mại biên giới tại ba cửa khẩu được chỉ định.
Theo truyền thông Ấn Độ, Bắc Kinh đã gỡ bỏ hạn chế xuất khẩu đất hiếm sang New Delhi – động thái có ý nghĩa chiến lược bởi những khoáng sản này giữ vai trò quan trọng trong căng thẳng thương mại Mỹ - Trung.
Tuy nhiên, ông Modi sẽ không tham dự cuộc duyệt binh quân sự tại Bắc Kinh vào thứ Tư tuần tới, nơi Chủ tịch Tập sẽ có mặt cùng Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un.
Trong nhiều năm qua, Washington đã ra sức lôi kéo New Delhi như một đối trọng với Bắc Kinh. Thế nhưng, những nỗ lực này đã bị suy yếu sau quyết định của Nhà Trắng áp mức thuế 50% đối với hàng hóa Ấn Độ trong năm nay. Biện pháp này được cho là để trừng phạt việc Ấn Độ tiếp tục mua dầu của Nga, nhưng New Delhi khẳng định sẽ bảo vệ lợi ích quốc gia và mở rộng hợp tác thương mại với các đối tác khác.
Chuyến thăm Trung Quốc của ông Modi diễn ra ngay sau chuyến công du Nhật Bản, nơi ông và Thủ tướng Shigeru Ishiba ký kết một sáng kiến an ninh kinh tế, hợp tác trong các lĩnh vực chất bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, khoáng sản chiến lược, năng lượng sạch và dược phẩm. Tokyo cũng cam kết đầu tư 67 tỷ USD vào Ấn Độ trong vòng 10 năm tới, đồng thời chuyển giao công nghệ tàu cao tốc Shinkansen “E10 series” thế hệ mới.
Ngoài ra, lãnh đạo hai nước cũng khôi phục lại tuyên bố an ninh năm 2008, nhằm duy trì khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do trước các mối đe dọa, tập trung vào quản lý công nghệ ở những lĩnh vực mới nổi như không gian vũ trụ và an ninh mạng.
Ấn Độ dự kiến đăng cai hội nghị thượng đỉnh Bộ Tứ (Quad) vào cuối năm nay. Tuy nhiên, theo nhiều nguồn tin, Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ không tham dự.
Quan hệ Mỹ - Ấn bắt đầu xuất hiện rạn nứt sau khi ông Trump nhiều lần tuyên bố rằng mình đã “giải quyết” xung đột quân sự ngắn ngày giữa Ấn Độ và Pakistan, điều mà New Delhi kiên quyết bác bỏ, khẳng định không chấp nhận bất kỳ vai trò trung gian nào từ bên thứ ba.
