Nước sạch về với xóm vùng cao Đức Xuân

Nỗi khổ của người dân vùng cao khi thiếu nước

Với địa hình phức tạp, chủ yếu là núi đá, 4 xóm vùng cao Đức Xuân gồm: Lũng Rì, Ca Rài, Lũng Thốc, Lũng Duốc với 120 hộ, 633 nhân khẩu quanh năm thiếu nước. Mặc dù được Đảng, Nhà nước, các cấp chính quyền quan tâm xây dựng các bể chứa nước tập trung cũng như cấp các téc để các hộ gia đình dự trữ nước nhưng vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu, đặc biệt là vào mùa khô hạn. Tình trạng thiếu nước khi nắng hạn dài ngày ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống và sản xuất của người dân. Bà con nơi đây hằng ngày phải đi hàng chục ki-lô-mét lấy được vài chục lít nước nhưng cũng chỉ đủ phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt tối thiểu, không có nước cho tưới tiêu, chăn nuôi.

Bí thư chi bộ, Trưởng xóm Ca Rài Đào Văn Sinh cho biết: Do phụ thuộc hoàn toàn vào nước mưa nên sản xuất nông nghiệp vô cùng khó khăn. Người dân 4 xóm vùng cao chủ yếu trồng cây ngô, cây lạc và chăn nuôi nhỏ lẻ. Mấy năm nay, người dân mang cây thuốc lá về trồng thử nghiệm nhưng năm nào hạn quá cũng không thể trồng. Đời sống người dân gặp rất nhiều khó khăn.

Trước tình trạng thiếu nước của người dân, nhiều năm nay, Huyện ủy, UBND huyện Hòa An (trước khi sáp nhâp) chỉ đạo phòng chuyên môn nghiên cứu, khảo sát, thăm dò, đưa ra các giải pháp khắc phục tình trạng thiếu nước sinh hoạt, sản xuất mỗi khi xảy ra tình trạng nắng hạn kéo dài tại các xóm vùng cao. Đồng thời, liên hệ với Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn, Công an tỉnh và Doanh nghiệp HNT chở nước từ xóm Má Chang bơm vào bể chứa nước tập trung tại 2 xóm Ca Rài, Lũng Rì và bể chứa của các trường học, Trạm Y tế Đức Xuân nhằm giải quyết khó khăn trước mắt cho bà con. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tình thế cung cấp nước sinh hoạt giúp bà con vùng cao vượt qua khó khăn trước mắt.

Niềm vui khi có nước giếng khoan

Sau nhiều năm mong chờ và nỗ lực không ngừng của cấp ủy, chính quyền địa phương, ngày 29/7/2025, người dân xóm Lũng Rì nói riêng và người dân các xóm vùng cao nói chung lần đầu tiên vui mừng được tận mắt chứng kiến dòng nước trong vắt phun lên từ giếng khoan. Sau nhiều lần khoan thử ở nhiều vị trí khác nhau thì lần khoan với chiều sâu 88 m đã trúng mạch nước. Những giọt nước mát lạnh, trong vắt không chỉ làm dịu cái nắng nóng giữa hè mà còn thắp lên hy vọng về một cuộc sống đổi thay.

Lãnh đạo xã Hòa An cùng người dân kiểm tra giếng nước phục vụ sinh hoạt.

Anh Ngô Văn Lai, xóm Lũng Rì nghẹn ngào nói: Tôi chưa bao giờ thấy nước chảy như thế ở xóm mình. Có nước rồi, gia đình tôi sẽ trồng thêm rau, nuôi thêm lợn, thêm bò.

Từ những giọt nước đầu tiên tuôn trào, người dân 4 xóm vùng cao như bước sang trang mới. Những vườn rau sẽ dần xanh trở lại, những giấc mơ thoát nghèo dần thành hình. Và hơn hết, họ cảm nhận được sự quan tâm, đồng hành của cấp ủy, chính quyền và cộng đồng. Anh Ngô Văn Xì, Bí thư Chi bộ, Trưởng xóm Lũng Rì cho biết: Sau nhiều lần khoan thử ở nhiều vị trí khác nhau, đây là lần đầu tiên bà con được sử dụng nước bơm từ lòng đất lên ở gần nhà, ai cũng mừng, cũng vui. Giờ đây bà con không phải mất nhiều thời gian đi xuống các xóm vùng đồng để chở từng can nước về dùng mà chỉ cần cắm điện máy bơm là nước lên bể. Tôi sẽ tuyên truyền bà con sử dụng nguồn nước tiết kiệm và giữ gìn, bảo vệ nguồn nước.

Khoan giếng, tìm mạch nước ngầm ở vùng đồng đã khó, ở các xóm vùng cao núi đá khó khăn và tốn kém hơn nhiều. Nhưng với sự quyết tâm cao, xã Hòa An đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, mục tiêu là không để bà con thiếu nước sạch. Để tìm ra giải pháp giải quyết tình trạng thiếu nước ở các xóm vùng cao, Đảng ủy, UBND xã Hòa An tổ chức các cuộc khảo sát địa hình, đánh giá nguồn nước ngầm và phối hợp với các đơn vị chuyên môn xây dựng phương án khoan giếng. Sau khi xác định được khu vực có khả năng có nước ngầm, đội khảo sát đo đạc địa chất bằng thiết bị địa từ và máy định vị. Mỗi mũi khoan đều được tính toán cẩn thận về độ sâu, góc khoan, đánh giá khả năng khai thác ổn định lâu dài. Sau nhiều nỗ lực, giếng khoan tại xóm Lũng Rì đã có nước với lưu lượng nước ổn định.

Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Hòa An Luân Chiến Công cho biết: Nước sạch là điều kiện sống cơ bản nhất. Với người dân vùng cao, có nước đồng nghĩa với cơ hội phát triển. Trong thời gian tới, xã Hòa An tiếp tục khảo sát thêm các điểm có khả năng khoan giếng, đáp ứng nhu cầu cho bà con vùng cao. Đồng thời, lồng ghép các chương trình như sinh kế bền vững, trồng trọt, chăn nuôi, du lịch cộng đồng để tạo thu nhập, nâng cao đời sống người dân.

Phạm Hà