Nông sản Việt góp phần quan trọng vào chuỗi cung ứng lương thực, thực phẩm toàn cầu

Sáng 5/11 tại buổi họp báo về các hoạt động kỷ niệm 80 năm ngành nông nghiệp và môi trường (1945-2025), các đại biểu cho rằng nông nghiệp Việt Nam đã khẳng định vai trò quan trọng trong bảo đảm an ninh lương thực, phát triển xuất khẩu và bước đầu tạo dựng tên tuổi trên bản đồ nông nghiệp thế giới.

Tuy nhiên, để đạt tầm ngang bằng với các quốc gia tiên tiến như Hà Lan, Israel hay Hoa Kỳ, yêu cầu đổi mới mô hình tăng trưởng gắn với kinh tế xanh, khoa học công nghệ và quản lý môi trường đang trở nên cấp thiết.

Ông Phạm Văn Duy, Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường.

Thông tin tại sự kiện, ông Phạm Văn Duy, Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, cho biết, Việt Nam hiện đã xuất khẩu nông sản tới hơn 190 quốc gia và vùng lãnh thổ - một con số cho thấy vị thế của nông nghiệp Việt Nam trong chuỗi cung ứng lương thực, thực phẩm toàn cầu. “Thế giới có 195 quốc gia và vùng lãnh thổ, nhưng nông sản Việt Nam đã có mặt tại hơn 190 quốc gia và vùng lãnh thổ. Đó là minh chứng rõ ràng cho năng lực sản xuất, chế biến và hội nhập quốc tế của ngành”, ông nói.

Theo ông Duy, Việt Nam đang nằm trong nhóm các quốc gia xuất khẩu hàng đầu thế giới ở nhiều mặt hàng chủ lực. Năm 2024, xuất khẩu gạo đạt khoảng 9 triệu tấn, đưa Việt Nam vươn lên vị trí thứ ba toàn cầu, chỉ sau Ấn Độ và Thái Lan. Với sản lượng trên 39 triệu tấn lúa, Việt Nam không chỉ đảm bảo vững chắc an ninh lương thực trong nước mà còn đóng góp lớn cho an ninh lương thực toàn cầu.

Ở lĩnh vực thủy sản, Việt Nam hiện duy trì giá trị xuất khẩu xấp xỉ 10 tỷ USD, đứng trong nhóm ba quốc gia xuất khẩu thủy sản lớn nhất thế giới, chỉ sau Trung Quốc và Na Uy. Con số này từng đạt 11 tỷ USD năm 2022, khẳng định tiềm lực và khả năng phục hồi của ngành sau giai đoạn khó khăn bởi đại dịch.

Với cà phê, Việt Nam tiếp tục giữ vững vị thế thứ hai thế giới, chỉ sau Brazil, với sản lượng hàng năm khoảng 1,6-1,8 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 4,5 tỷ USD. Rau quả Việt Nam cũng đang vươn lên mạnh mẽ, đứng trong nhóm 15 quốc gia xuất khẩu hàng đầu, nhờ lợi thế khí hậu đa dạng, năng lực chế biến sâu và sự bứt phá của các doanh nghiệp trẻ. Bên cạnh đó, các mặt hàng như hạt điều, hồ tiêu, cao su, gỗ và sản phẩm gỗ đều nằm trong nhóm xuất khẩu chủ lực của thế giới, góp phần củng cố vị thế của Việt Nam trong bản đồ nông sản toàn cầu.

“Từ những con số đó, có thể nói rằng nhận định Việt Nam ‘nuôi cả thế giới’ không phải là cường điệu. Nông nghiệp Việt Nam đang thực sự đóng vai trò quan trọng trong việc cung ứng lương thực, thực phẩm cho hàng trăm quốc gia,” ông Phạm Văn Duy khẳng định.

Theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản 10 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 58 tỷ USD, tăng gần 13-14% so với cùng kỳ, với thặng dư thương mại xấp xỉ 17 tỷ USD. Các nhóm hàng chủ lực như gạo, cà phê, rau quả, thủy sản và gỗ đều ghi nhận mức tăng trưởng tích cực. “Mục tiêu cả năm đạt khoảng 65-67 tỷ USD là khả thi nếu chúng ta tiếp tục duy trì tốc độ phục hồi và tận dụng tốt các hiệp định thương mại tự do”, Thứ trưởng nói.

Lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh, dư địa tăng trưởng của nông nghiệp Việt Nam vẫn còn rất lớn, đặc biệt khi khoa học công nghệ, logistics và chuyển đổi số được tích hợp sâu vào sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản. “Khi hạ tầng vùng nguyên liệu, kho lạnh, hệ thống logistics, điện và thủy lợi được đầu tư đồng bộ, kết hợp với công nghệ chế biến sâu, trí tuệ nhân tạo và truy xuất nguồn gốc số, nông nghiệp Việt Nam sẽ có bước nhảy vọt về năng suất, chất lượng và giá trị”, Thứ trưởng khẳng định.

Thứ trưởng cho biết thêm, hiện cả nước có khoảng 16 triệu ha đất nông nghiệp, trong đó 14,7 triệu ha đang được sử dụng, song nhiều vùng sản xuất vẫn thiếu hạ tầng cơ bản, khiến chi phí logistics cao và giảm hiệu quả xuất khẩu, nhất là tại Đồng bằng sông Cửu Long. Nếu khắc phục được điểm nghẽn này, Việt Nam có thể bứt phá mạnh trong nuôi trồng thủy sản, phát triển rừng gỗ lớn, chế biến tinh và xuất khẩu sản phẩm giá trị cao.

“Đi cùng với tăng trưởng là yêu cầu kiểm soát chặt chẽ tài nguyên, môi trường và phát thải. Phát triển nông nghiệp phải song hành với bảo vệ môi trường - đó là con đường duy nhất để nâng cao chất lượng tăng trưởng, đáp ứng các tiêu chuẩn toàn cầu và giữ vững vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng lương thực thế giới”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.

Hồng Hương