Nơi hồn thiêng sông núi hòa nhịp

Động Linh Sơn kỳ bí, hoang sơ với nhiều nhũ đá đẹp mắt thu hút khách tham quan.

Dấu lịch sử trong hang động cổ

Từ xa xưa, Linh Sơn đã là vùng đất trọng yếu trong chiến lược giữ nước. Truyền thuyết lịch sử còn ghi lại rằng, thời nhà Lý, nơi đây từng là căn cứ của quân sĩ đánh giặc Tống, lấy hang Linh Sơn làm chốn ẩn mình, trữ lương thảo, mưu kế giữ nước. Bi tráng hơn cả là trong một trận chiến với quân Tống, hàng trăm tướng lĩnh, binh sĩ đã hy sinh.

Cảm động trước tấm lòng trung liệt của các tướng lĩnh, binh sĩ đó, Nguyên phi Ỷ Lan đã từng ban chiếu cho lập đền thờ tưởng niệm các chiến binh tử trận - như một mạch nguồn tâm linh kết nối quá khứ và hiện tại. Hàng năm cứ vào ngày mùng 8 tháng Giêng, nơi đây lại diễn ra lễ hội Động Linh Sơn trang trọng, như một phần nghi lễ tưởng niệm binh sĩ tử trận năm xưa, thu hút đông đảo đến cầu bình an, chiêm ngưỡng những dấu tích từ hàng trăm năm trước còn sót lại.

Hàng năm, người dân Linh Sơn đều dành một phần lớn diện tích trồng các loại hoa như cúc, lyly, đồng tiền, lay ơn… để phục vụ thị trường Tết.

Dịp Tết vừa qua, tôi cùng bạn bè đến động Linh Sơn - di tích lịch sử và danh thắng quốc gia, gắn với nhiều huyền thoại linh thiêng, để được chạm tay vào lịch sử, lắng nghe tiếng vọng ngàn xưa. Trên con đường uốn quanh triền núi, khung cảnh làng quê hiện ra trước mắt chúng tôi mộc mạc, thanh bình. Vô cùng ngạc nhiên trước kỳ quan thiên nhiên với hàng ngàn nhũ đá kỳ ảo, tôi cũng rất ấn tượng với tạo hình tượng như mẹ bồng con, bút tháp, tượng Phật nơi đây. Trong động còn có hang Thiên và hang Địa - nơi từng được người xưa dùng để thờ Phật, lưu giữ tượng Phật Thích Ca bằng đồng cổ, nhiều tượng sơn son thếp vàng và hàng trăm pho tượng đá tự nhiên.

Tìm hiểu lịch sử chúng tôi còn phát hiện nhiều thông tin thú vị. Trong cuốn lịch sử Đảng bộ xã Linh Sơn có ghi: Suốt hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ Động Linh Sơn còn từng là nơi đóng quân, làm kho tàng và sơ tán cơ quan, bệnh viện quân đội của khu Việt Bắc và của tỉnh. Đặc biệt, trong thời kỳ mưa bom B52 của đế quốc Mỹ, Bệnh viện Đa khoa Bắc Thái (cũ) đã từng chuyển về làm việc tại đây.

Để phát huy giá trị lịch sử của động, ngày 10/12/1962, Ủy ban Hành chính tỉnh Thái Nguyên ra Quyết định công nhận Động Linh Sơn là Di tích lịch sử loại 1 của tỉnh. Đến ngày 26/2/1999, Bộ Văn hóa - Thông tin đã xếp hạng nơi đây là Di tích danh lam thắng cảnh cấp Quốc gia với tổng diện tích bảo tồn lên tới 10ha.

Người dân Linh Sơn chăm sóc hoa.

Đất lành ươm trái ngọt

Không chỉ nổi danh với động đá linh thiêng, Linh Sơn còn gắn với những dấu ấn nông nghiệp đặc sắc, tạo nên thương hiệu riêng cho vùng đất này. Với truyền thống cần cù, chịu khó, người nông dân Linh Sơn qua nhiều thế hệ đã biến những đồi đất đỏ nhiều khoáng của núi Hột thành vườn ổi Linh Nham trĩu quả, thơm, giòn và ngọt thanh. Ổi Linh Nham, loại ổi đặc trưng đã trở thành thương hiệu nông sản thành đạt chứng nhận OCOP, được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh ưa chuộng.

Theo nhiều người dân trồng ổi lâu năm ở đây, giống ổi Linh Nham ngon, ngọt là nhờ đất và nguồn nước Linh Nham mát lành tưới tắm quanh năm. Vào vụ ổi, thương lái khắp nơi đổ về thu mua, người dân không mấy khi phải mang hàng ra chợ nông sản bán.

Cùng với ổi, người dân Linh Sơn cũng đã tích cực chuyển đổi nhiều diện tích đất ruộng sang trồng rau màu, trồng hoa, trồng cây ăn quả áp dụng các tiêu chuẩn VietGAP và hữu cơ, nhằm nâng cao giá trị sản phẩm và bảo vệ môi trường. Đặc biệt, hằng năm, người dân Linh Sơn đều dành một phần lớn diện tích trồng các loại hoa như cúc, lyly, đồng tiền, lay ơn… để phục vụ thị trường Tết, cho thu nhập khá đáng kể, đồng thời góp phần làm đẹp cảnh quan địa phương.

Ổi Linh Nham là thương hiệu nông sản nổi tiếng của Linh Sơn đạt chứng nhận OCOP, được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh ưa chuộng.

Là nơi lưu giữ văn hóa, lịch sử, Linh Sơn hôm nay đang chuyển mình trong hành trình xây dựng nông thôn mới. Năm 2016, xã đã đạt chuẩn nông thôn mới, năm 2024 xã tiếp tục xây dựng và đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Chúng tôi chung vui với người dân nơi đây khi hệ thống hạ tầng nông thông ngày càng được đầu tư đồng bộ. Tuyến đường ĐT 269 được cải tạo, mở rộng, cầu Linh Nham bắc qua suối Mo Linh giờ được xây dựng khang trang, thuận tiện cho việc đi lại và thông thương. Các trường học, trạm y tế, nhà văn hóa đều được cải tạo, xây mới, tạo không gian sống hiện đại, văn minh.

Rời Linh Sơn trong ánh chiều nhẹ trải dài trên dòng Linh Nham, trong lòng chúng tôi đọng lại nhiều cảm xúc. Linh Sơn không chỉ là một địa danh, mà còn là một phần ký ức dân tộc. Những câu chuyện quá khứ vẫn được kể bằng giọng trầm mặc của đá, của cây, của đất. Dòng Linh Nham vẫn chảy, như chưa từng ngưng lại dòng thời gian. Ở đây, mỗi tấc đất như có hồn, mỗi câu chuyện đều gắn với một thời kỳ lịch sử.

Duy Phương