Những tác động sức khỏe tiêu cực từ việc ăn quá no mà bạn cần tránh

(Ảnh: iStock)

Trong các dịp tụ tập bạn bè, bữa tiệc gia đình hay những buổi xem phim khuya, không ít người có thói quen ăn cho đến khi no căng, thậm chí tiếp tục nhâm nhi đồ ăn vặt dù bụng đã chật cứng.

Tưởng như vô hại, nhưng chính thói quen ăn quá no lại là nguyên nhân âm thầm gây ra hàng loạt vấn đề sức khỏe mà ít ai ngờ tới.

Theo Viện Lão khoa Quốc gia (Mỹ), lượng thức ăn cần thiết cho mỗi người phụ thuộc vào độ tuổi, giới tính, chiều cao và mức độ vận động. Tuy nhiên, thói quen ăn vượt quá nhu cầu không chỉ gây khó chịu tức thời mà còn kéo theo nhiều nguy cơ nghiêm trọng như tiểu đường, bệnh tim, đột quỵ và hội chứng chuyển hóa.

Dưới đây là những tác động tiêu cực từ việc bạn ăn quá no:

Dạ dày giãn nở quá mức, rối loạn hormone đói no

Dạ dày người trưởng thành bình thường chứa khoảng 1 lít thực phẩm nhưng có thể giãn nở lên tới 3-4 lít. Khi bạn ăn quá no, dạ dày phải căng ra, chèn ép các cơ quan lân cận, khiến cơ thể khó chịu, đầy bụng, buồn nôn.

Dạ dày sẽ co lại sau vài giờ, nhưng nếu thói quen này lặp lại thường xuyên, nó sẽ quen với mức dung tích lớn, khiến bạn ăn nhiều hơn ở những bữa tiếp theo.

(Ảnh: iStock)

Đáng lo hơn, tình trạng ăn quá nhiều cũng gây mất cân bằng giữa hai hormone chính điều hòa cảm giác đói và no là ghrelin và leptin.

Theo WebMD, ăn quá no làm tăng mức ghrelin (kích thích thèm ăn) và gây kháng leptin (hormone báo hiệu no), dẫn đến chu kỳ ăn uống mất kiểm soát.

Tiêu hóa quá tải, axit trào ngược, đầy bụng

Ngay khi bạn nhìn thấy hoặc ngửi mùi thức ăn, hệ tiêu hóa đã bắt đầu chuẩn bị hoạt động. Ăn quá no khiến dạ dày phải sản xuất nhiều enzyme và axit hơn để xử lý khối lượng thực phẩm quá lớn, dẫn đến tình trạng trào ngược, ợ nóng và khó tiêu.

Theo Trung tâm Ung thư MD Anderson (Mỹ), việc dạ dày giãn to còn gây chèn ép lên các cơ quan khác, khiến bạn cảm thấy nặng bụng, buồn ngủ và mệt mỏi.

Tăng tích mỡ thừa và nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa

Theo chuyên gia dinh dưỡng Erica Kannall, cơ thể sẽ sử dụng lượng calo từ thực phẩm làm năng lượng, phần dư thừa sẽ chuyển hóa thành mỡ dự trữ.

Một nghiên cứu trên Tạp chí Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism cho thấy chỉ một tuần ăn quá nhiều có thể làm giảm độ nhạy insulin và tăng khả năng tích mỡ. Đặc biệt, calo dư thừa từ chất béo và carbohydrate tinh chế là nguyên nhân chính gây béo bụng và tăng nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa.

(Ảnh: iStock)

Viện Tim, Phổi và Máu Quốc gia (Mỹ) định nghĩa hội chứng chuyển hóa là tập hợp các yếu tố nguy cơ gồm: mỡ bụng dư thừa, huyết áp cao, đường huyết cao, mỡ máu bất thường, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ và tiểu đường.

Giấc ngủ bị ảnh hưởng nghiêm trọng

Ăn quá nhiều vào buổi tối hoặc ngay trước giờ đi ngủ dễ gây đầy bụng, ợ nóng, khó tiêu khiến chất lượng giấc ngủ giảm sút. Theo Cleveland Clinic (Mỹ), ăn muộn và quá no còn phá vỡ nhịp sinh học tự nhiên, khiến bạn khó ngủ sâu, dễ thức giấc giữa đêm. Một nghiên cứu của Northwestern Medicine còn cho thấy, thói quen ăn khuya kéo dài làm ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và thúc đẩy tích trữ mỡ thừa.

Tăng nguy cơ vô sinh và ảnh hưởng trí nhớ

Không chỉ gây tăng cân, ăn quá no thường xuyên còn ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Một nghiên cứu trên Tạp chí Nội tiết lâm sàng & Chuyển hóa chỉ ra, phụ nữ thừa cân béo phì có nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) cao hơn. Nam giới béo phì cũng giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.

Ngoài ra, ăn quá nhiều cũng liên quan đến suy giảm trí nhớ. Nghiên cứu trên Tạp chí Bệnh Alzheimer cho thấy, thừa cân làm giảm lưu lượng máu và hoạt động của các vùng não quan trọng. Chế độ ăn giàu đường và thực phẩm chế biến sẵn còn làm gia tăng nguy cơ sa sút trí tuệ.

Dễ rơi vào vòng luẩn quẩn của cảm xúc và trầm cảm

Theo Healthline, việc ăn quá no kéo dài ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm thần. Cảm giác tội lỗi sau khi ăn quá nhiều, cộng với hormone no leptin bị rối loạn, có thể dẫn đến tâm trạng chán nản, lo âu.

(Ảnh: iStock)

Một nghiên cứu trên Frontiers in Psychology khẳng định, người thừa cân có nguy cơ mắc trầm cảm cao gấp đôi nếu đồng thời bị tiểu đường.

Giải pháp: Ăn vừa đủ, kiểm soát cảm giác đói no

Chuyên gia Alexis Supan, RD (Cleveland Clinic) khuyến cáo nên ăn chậm, nhai kỹ và ngừng ăn khi cảm thấy vừa no. Tốt nhất, tránh ăn tối muộn và đợi ít nhất 3 tiếng sau bữa tối hãy đi ngủ.

Duy trì khẩu phần hợp lý, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và tinh bột tinh chế là cách đơn giản giúp kiểm soát cân nặng, ngăn ngừa rối loạn tiêu hóa và giảm nguy cơ bệnh mạn tính.

Nếu lỡ ăn quá no, hãy đứng dậy đi bộ nhẹ nhàng khoảng 10-15 phút để hỗ trợ tiêu hóa, tránh nằm ngay sau bữa ăn. Điều chỉnh dần thói quen ăn uống, ăn đúng bữa, lắng nghe tín hiệu đói no của cơ thể chính là bí quyết giúp bạn duy trì cân nặng và sức khỏe ổn định lâu dài./.

(Vietnam+)