Những rủi ro về môi trường, y tế sau thảm họa động đất

Theo chính quyền quân sự Myanmar, tại những khu vực chịu thiệt hại nặng nề nhất, thống kê cho thấy số người chết do động đất tại Myanmar đã tăng từ 144 lên 694 chỉ sau một đêm. Giới chức nước này cho hay 1.670 người bị thương và 68 người đang mất tích ở Mandalay. Con số thương vong dự kiến tiếp tục tăng.

Lực lượng cứu hộ triển khai tại một tòa nhà đổ nát sau động đất. Ảnh: Reuters

Myanmar đã ban bố tình trạng khẩn cấp tại 6 vùng bị ảnh hưởng nặng nhất gồm Sagaing, Mandalay, Magway, đông bắc bang Shan, Naypyidaw, và Bago.

Mandalay, thành phố lớn thứ hai Myanmar với hơn 1,7 triệu dân, chịu ảnh hưởng nặng nề. Hình ảnh trên truyền thông cho thấy hàng chục tòa nhà bị san phẳng thành đống đổ nát. Người dân cho biết một bệnh viện và một khách sạn đã bị phá hủy, thành phố đang thiếu trầm trọng nhân viên cứu hộ.

Chính phủ Myanmar đã kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ. Mỹ, Ấn Độ, Indonesia, Pháp và Liên minh châu Âu (EU) đã đề nghị giúp nước này tiến hành chiến dịch tìm kiếm cứu nạn.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đang huy động vật tư y tế cho khu vực chịu thảm họa ở Myanmar. Bộ Ngoại giao Malaysia cho biết nước này đã triển khai nhóm gồm 10 thành viên thuộc cơ quan ứng phó thảm họa quốc gia tới Myanmar và sẽ cử thêm 40 người nữa vào 30/3.

Máy bay chở đội cứu hộ 37 người từ Trung Quốc đã hạ cánh xuống Yangon sáng sớm 29/3, mang theo thuốc men và thiết bị phát hiện dấu hiệu sự sống, đại sứ quán Trung Quốc tại Myanmar cho biết trên Facebook. Nga cũng sẽ cử 120 nhân viên cứu hộ giàu kinh nghiệm cùng các bác sĩ và chó nghiệp vụ tới Myanmar.

Có thể thấy, mức độ tàn phá của trận động đất này ở mức thảm họa. Theo kinh nghiệm từ trận động đất năm 2023 tại Thổ Nhĩ Kỳ khiến hàng chục nghìn người chết, sau những thiệt hại ban đầu, vấn đề môi trường và y tế sẽ làm trầm trọng hơn tình trạng của khu vực chịu ảnh hưởng của động đất.

Theo đó, động đất sẽ làm hỏng mạng lưới đường ống cung cấp nước sạch, khiến người dân thiếu nước uống hợp vệ sinh.

Đáng chú ý, việc không được tiếp cận với nước uống và nhà vệ sinh làm tăng nguy cơ dịch bệnh như dịch tả, kiết lỵ hoặc sốt thương hàn, chúng đều lây lan qua nước bị nhiễm phân của bệnh nhân.

Vào năm 2010, nhiều người sống sót sau trận động đất ở Haiti mắc bệnh tả, hàng nghìn trong số họ đã thiệt mạng.

Ngoài ra, những đám bụi khổng lồ thoát ra từ các tòa nhà bị phá hủy bởi trận động đất tại Myanmar có thể sẽ đưa chất độc như amiăng, silica, thủy ngân và chì vào các dòng sông và thực vật, trực tiếp vào cơ thể con người, có nguy cơ gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng trong nhiều năm tới.

Sau động đất, một trong những vấn đề cấp bách nảy sinh là việc quản lý chất thải do thảm họa tạo ra không đầy đủ. Việc xử lý các mảnh vỡ và vật liệu xây dựng không đúng cách có thể dẫn đến việc giải phóng các chất độc hại vào môi trường, gây ra rủi ro cho cả sức khỏe con người và hệ sinh thái.

Những vấn đề này được xem như là thảm họa thứ cấp sau cơn rung chấn 7,7 độ.

Minh Thành