Nhà báo Lê Xuân Sơn và 'cú ăn ba' bất ngờ

Tác phẩm đứng được với thời gian

Nhà báo Lê Xuân Sơn - nguyên Tổng biên tập báo Tiền Phong - vừa ra mắt ba cuốn sách gồm một tập thơ và hai tập bút ký, ghi chép. Thời gian công tác tại báo Tiền Phong, nhà báo Lê Xuân Sơn có thói quen ghi lại những chuyến công tác bằng tác phẩm báo chí, đa phần trong đó là bút ký, phóng sự, ghi chép đậm chất văn học.

Việc kiên trì viết và không dễ dãi với ngòi bút của mình giúp ông tích tụ được một khối lượng tác phẩm đáng kể đứng được với thời gian.

Ông Trần Thanh Lâm - Phó trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương (ngoài cùng bên trái) và Ban biên tập báo Tiền Phong chúc mừng nhà báo Lê Xuân Sơn.

Bút ký Như nước dòng Mê với dung lượng 330 trang ghi chép về hơn 10 nước mà tác giả đã có dịp ghé thăm. Tác giả tập trung vào bề sâu văn hóa, lịch sử các nước và mối quan hệ của họ với đất nước chúng ta, đặc biệt là những ân tình, điều gợi lên và để lại những cảm xúc lắng đọng. Những tiêu đề của các phần thể hiện chiều sâu của cảm nhận hoặc những tình cảm da diết của người viết với những miền đất đã đặt chân tới.

Tập thơ Đã từ lâu tôi là người thành phố gồm 49 bài, 100 trang có phụ bản tranh. Một phần quan trọng trong tập thơ là hoài niệm của một người nông thôn đã đi xa gốc rễ của mình thời gian rất lâu.

Việc kiên trì viết giúp nhà báo Lê Xuân Sơn tích tụ được một khối lượng tác phẩm đáng kể đứng được với thời gian.

Cuốn bút ký còn lại của nhà báo Lê Xuân Sơn ra mắt dịp này được đặt tên Mây trắng còn bay, viết về chân dung hơn 20 nhà văn, nhà thơ, họa sĩ, nhạc sĩ, từ Trịnh Công Sơn, Phú Quang, Quang Dũng, Hữu Loan, Dương Bích Liên, Tô Ngọc Vân, Điềm Phùng Thị, Lê Bá Đảng, Tô Hoài, Tố Hữu… đến Hồ Xuân Hương, Đặng Trần Côn.

Một số chân dung là những cảm nhận, kỷ niệm của chính tác giả với các nhà văn, văn nghệ sĩ mà ông có cơ may gặp gỡ, trò chuyện, phỏng vấn khi hành nghề viết. Một số chân dung khác của những người đã mất hoặc những người tác giả chưa có duyên gặp được dựng bằng tư liệu và cả các giai thoại.

Tại lễ ra mắt sách sáng 9/10, nhà báo Lê Xuân Sơn cho biết ông viết rất nhiều nhưng bây giờ mới có thời gian để ra mắt sách sách, liền một lúc ba cuốn. “Trước đây, công tác quản lý chiếm quá nhiều thời gian khiến tôi chưa thể chỉnh sửa, nâng cấp, tăng tính văn học cho các bài viết. Việc ra mắt liền một lúc ba tác phẩm thực ra không có kế hoạch từ trước. Khi về hưu, tôi định biên soạn một cuốn sách với những tác phẩm báo chí còn đứng lại được với thời gian. Tuy nhiên, điều khiến tôi kinh ngạc là khi tập hợp các bài báo lại, dung lượng đủ cho 6 cuốn sách”, ông chia sẻ.

Nhà báo Lê Xuân Sơn tại sự kiện ra mắt sách sáng 9/10.

Ba cuốn sách, ba thể loại, có bài đã đăng, bài chưa đăng đã lặng lẽ, khiêm nhường giới thiệu với bạn đọc về nhà báo, nhà thơ Lê Xuân Sơn ở nhiều góc độ, nhiều cung bậc cảm xúc, suy nghĩ, sự chân thành, tính nhân văn rất đáng yêu, đáng quý.

Nhãn quan nhà báo và trái tim thi sĩ

Nhà báo Phùng Công Sưởng - Tổng biên tập báo Tiền Phong - khẳng định mỗi lần nhà báo Lê Xuân Sơn công tác nước ngoài, cả tòa soạn lại háo hức mong chờ những ghi chép ấn tượng của ông về từng vùng đất.

“Trong hàng chục năm làm báo, hiếm có người nào ra mắt cùng lúc 3 tác phẩm ngay sau khi vừa rời nhiệm sở một năm như anh Lê Xuân Sơn. Điều đó cho thấy sự chuẩn bị cẩn thận của anh với các tác phẩm. Đọc tập thơ Đã từ lâu tôi là người thành phố, ai cũng thấy tuổi thơ mình trong những vần thơ. Câu thơ của anh giàu hình tượng, âm thanh, đậm chất quê hương. Bút ký về các vùng đất cũng rất ấn tượng. Mỗi lần anh đi và viết đều khiến mọi người khâm phục. Các tác phẩm của anh là bài học về tinh thần làm việc cho những thế hệ sau”, nhà báo Phùng Công Sưởng khẳng định.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - cho rằng phẩm chất của một nhà báo giúp tác giả phát hiện và chọn lựa những chi tiết đời sống để mang vào tác phẩm của mình những gì cần. Từ đó, nhà báo Lê Xuân Sơn thiết lập một cấu trúc hiện đại trong mỗi bài viết.

Bạn bè, đồng nghiệp chúc mừng tác giả.

“Chi tiết đã giúp ông dựng lên những chân dung nhân vật một cách vừa khác biệt lại vừa gần gũi. Chi tiết cũng giúp ông dựng lên một cách thuyết phục những vùng đất, những vùng văn hóa mà ông đã trải nghiệm. Đọc kỹ hai cuốn bút ký và du ký của ông tôi thấy rõ điều đó. Nhưng tâm hồn của một nhà thơ lại làm cho những con người cụ thể, những vùng đất cụ thể và cả những sự kiện cụ thể mà ông chạm đến mang một vẻ đẹp khác và đầy tính lan tỏa”, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều nhận định.

Nhà báo, nhà văn Nguyễn Việt Chiến dành thời gian nói về tập thơ Đã từ lâu tôi là người thành phố. Tác phẩm gợi cho ông cảm nhận rằng người viết tạo một nhịp cầu gần gũi giữa nhãn quan nhà báo và trái tim thi sĩ.

Bài thơ Đã từ lâu tôi là người thành phố được lấy làm tựa đề cho tập thơ, giống như một bản hòa âm lặng lẽ, sâu lắng về nỗi hoài niệm quê hương, về sự chuyển dịch căn cước từ người nông thôn thành người đô thị, và về nỗi lo canh cánh trong lòng một người đã đi xa gốc rễ của mình quá lâu.

“Bài thơ là lời tự sự đầy trăn trở, da diết nhớ về tuổi thơ và quê hương, nơi đã từng gắn bó máu thịt với tác giả. Trong đó, thành phố không chỉ là một không gian sống, mà còn là một ẩn dụ cho sự xa rời cội nguồn, sự hiện đại hóa lạnh lùng khiến con người dễ lãng quên nơi mình chôn rau cắt rốn. Đây là một bản giao hưởng của ký ức và bản sắc, là lời thì thầm nhắc con người đừng quên nơi mình sinh ra, đừng để căn cước bị xóa nhòa chốn đô thị phồn hoa”, nhà văn Nguyễn Việt Chiến nói.

Nhà báo Lê Xuân Sơn được yêu mến bởi sự khiêm nhường, cách ứng xử chân thành với bạn bè, đồng nghiệp.

Tại buổi ra mắt sách kéo dài hơn 2 giờ đồng hồ, các nhà văn, nhà thơ không chỉ nói về tác phẩm mà còn kể lại những kỷ niệm dung dị với tác giả - nhà báo Lê Xuân Sơn. Nhà văn Phạm Ngọc Tiến kể mối duyên mỗi lần nhà báo Lê Xuân Sơn tới nhà chúc Tết. Nhà thơ Hồng Thanh Quang khâm phục tác giả ở tài năng. Nhà thơ Lê Tuấn Lộc nói về sự khiêm nhường, cách ứng xử chân thành của tác giả với bạn bè, đồng nghiệp. Thượng tướng Võ Văn Tuấn, nhà văn Ngô Thảo nói nhà báo Lê Xuân Sơn là người “dùng thơ thay rượu khi ngồi với bạn bè”, quý mến tác giả ở sự tài hoa.

“Không biết người chọn nghề hay nghề chọn người, Lê Xuân Sơn được thử thách và bộc lộ tài năng tiềm ẩn. Ông là nhà báo, nhà thơ, dịch giả và làm được nhiều việc khác. Ngoài những tìm hiểu trực tiếp, vốn kiến thức dày dặn của Lê Xuân Sơn là bài học kinh nghiệm cho những nhà báo trẻ”, nhà văn Ngô Thảo nói.

Ngọc Ánh

Ảnh: Như Ý