Nguồn vốn cạn kiệt, các startup thung lũng Silicon bán mình cho các ông lớn công nghệ

Trong những tuần gần đây, tập đoàn phần mềm Databricks đã mua lại công ty khởi nghiệp trí tuệ nhân tạo (AI) MosaicML với giá 1,3 tỷ USD, Thomson Reuters đã trả 650 triệu USD cho các dịch vụ pháp lý của nhóm AI Casetext. Ngoài ra, Robinhood đã mua công ty khởi nghiệp thẻ tín dụng X1 với giá 95 triệu USD và công ty tự động hóa tài chính Ramp đã mua lại Cohere. io, một công ty khởi nghiệp đã xây dựng công cụ hỗ trợ khách hàng do AI cung cấp.

Một loạt các thỏa thuận liên quan đến các công ty khởi nghiệp AI là một tín hiệu tích cực cho các công ty, sau 18 tháng ảm đạm trong thời kỳ suy thoái công nghệ khiến giá trị sụt giảm và dẫn đến sa thải hàng loạt.

Tuy nhiên, điều này cũng là một tín hiệu cho thấy các công ty khởi nghiệp phát triển nhanh chóng trong thời kỳ bùng nổ công nghệ đang tìm cách bán mình cho các công ty lớn hơn hoặc chịu áp lực từ những người ủng hộ liên doanh của họ để hợp nhất với đối thủ. Nhiều công ty phải đối mặt với tình trạng cạn kiệt tiền mặt khi các nhà đầu tư mạo hiểm rút lui và khi thị trường trở nên tồi tệ với các đợt chào bán lần đầu ra công chúng của các công ty khởi nghiệp.

LÀN SÓNG HỢP NHẤT CHỈ MỚI BẮT ĐẦU

Ryan Nolan, đồng giám đốc toàn cầu của ngân hàng đầu tư phần mềm tại Goldman Sachs cho biết: “Một làn sóng hợp nhất trong lĩnh vực công nghệ và đặc biệt lĩnh vực là phần mềm đang diễn ra”. Ông cho biết trong số khoảng 1.000 kỳ lân – những công ty khởi nghiệp công nghệ được định giá hơn 1 tỷ USD – nhiều công ty đang “mắc kẹt với vấn đề thanh khoản không rõ ràng”.

Josh Wolfe, đồng sáng lập quỹ đầu tư mạo hiểm Lux Capital, chia sẻ rằng nhiều công ty khởi nghiệp lớn trong danh mục đầu tư của ông hiện đang mua lại các đối thủ nhỏ hơn để thúc đẩy tăng trưởng.

Ông cho biết thêm tập đoàn công nghệ quốc phòng trị giá 8,5 tỷ USD Anduril và công ty công nghệ sinh học trị giá 3,6 tỷ USD Eikon Therapeutics hiện đang mua lại các công ty, tài sản và nhân tài đồng thời tiếp tục củng cố thị phần của họ. “Tôi nghĩ làn sóng sáp nhập chỉ mới bắt đầu” Wolfe nói thêm.

Vào tháng 6, Salesforce đã tăng gấp đôi số tiền mà họ đã dành để đầu tư vào các công ty khởi nghiệp AI lên 500 triệu USD. Arjun Kapur, giám đốc điều hành tại Forecast Labs, một đơn vị thuộc nhánh đầu tư mạo hiểm của Comcast, cho biết các tập đoàn công nghệ lớn hiện đang “tích cực” tiếp cận các công ty khởi nghiệp.

Năm ngoái, Forecast Labs đã sáp nhập doanh nghiệp chăm sóc sức khỏe ảo Nurx với đối thủ cạnh tranh Thirty Madison. “Những vụ mua lại giúp các tổ chức riêng lẻ ít giá trị có thể được hợp nhất để tạo ra một doanh nghiệp có giá trị hơn” Kapur nói. “Những giao dịch đó đang diễn ra thường xuyên hơn”.

Dự kiến sẽ có nhiều hoạt động hơn, đặc biệt nếu các cơ quan quản lý ở Mỹ và Châu Âu thúc đẩy bộ ba thỏa thuận công nghệ lớn hiện đang bị đình trệ do lo ngại về chống độc quyền: Thương vụ mua Activision Blizzard trị giá 75 tỷ USD của Microsoft; 61 tỷ USD mua lại VMware của Broadcom; và Adobe mua lại Figma trị giá 20 tỷ USD. “Kết quả pháp lý đối với các giao dịch công nghệ lớn nhất sẽ có tác động đáng kể đến hoạt động của các nhà đầu tư có chiến lược lớn” theo Nolan, nhân viên ngân hàng của Goldman.

MỘT SỐ SỰ SỤP ĐỔ ĐÁNG CHÚ Ý

Vào tháng 5, start-up thanh toán Plastiq tuyên bố phá sản. Công ty trước đây đã huy động được hơn 200 triệu USD từ các nhà đầu tư bao gồm Khosla Ventures và Kleiner Perkins, gần đây nhất là vào năm ngoái với mức định giá gần 1 tỷ USD, theo PitchBook.

Zume, một công ty khởi nghiệp giao bánh pizza bằng robot đã huy động được khoảng 500 triệu USD từ các nhà đầu tư bao gồm cả SoftBank, đã ngừng hoạt động vào tháng 6.

Các công ty đầu tư mạo hiểm đã cắt giảm chi tiêu trong 12 tháng qua. Họ chỉ đầu tư 80 tỷ USD vào các công ty khởi nghiệp trong năm nay. Năm ngoái, đầu tư mạo hiểm đạt tổng cộng 246 tỷ USD, giảm từ 347 tỷ USD vào năm 2021, theo PitchBook.

Sau sự sụp đổ của SVB, các nhà đầu tư nổi tiếng bao gồm cả chủ tịch Y Combinator, Garry Tan đã dự đoán một “sự kiện cấp độ tuyệt chủng” đối với các công ty khởi nghiệp ở Mỹ sẽ diễn ra.

Healy Jones, phó chủ tịch của Kruze Consulting cho biết: “Tỷ lệ khách hàng thất bại của chúng tôi tăng gấp đôi so với 12 tháng trước. Sự gia tăng này là một dấu hiệu nguy hiểm đối với sức khỏe của thị trường mạo hiểm”.

Theo các nhà đầu tư mạo hiểm, định giá của các công ty khởi nghiệp công nghệ đã bắt đầu giảm gần hơn so với các đối tác được niêm yết công khai. Đã có một loạt các vòng giảm giá - trong đó các công ty buộc phải huy động vốn với mức định giá thấp hơn - tại các công ty mới thành lập ở giai đoạn cuối, chẳng hạn như các công ty fintech Stripe và Klarna và tập đoàn bảo mật Snyk. Theo nghiên cứu của Carta, giá trị của vốn cổ phần ưu đãi trong các công ty mới thành lập đã giảm một phần tư kể từ đầu năm 2022.

Các nhà sáng lập và nhà đầu tư lo ngại cuộc khủng hoảng này có thể tàn khốc như vụ vỡ bong bóng dotcom vào đầu những năm 2000. Adam Jackson, một doanh nhân và nhà đầu tư công nghệ nối tiếp có trụ sở tại California, cho biết: “Các công ty khởi nghiệp cần cắt giảm lợi nhuận vì không huy động được vốn”.

Các nhà đầu tư mạo hiểm VC đang tích cực lựa chọn những công ty mà họ tiếp tục hỗ trợ. Masha Bucher, người sáng lập quỹ đầu tư mạo hiểm giai đoạn đầu Day One Ventures cho biết: “Dù chúng tôi muốn cứu sống một công ty nào, nhưng nếu họ vẫn ngã xuống thì đơn giản là vì chúng tôi không có đủ vốn”.

Nguyễn Hà