Nguồn gốc, ý nghĩa Ngày Quốc tế Lao động 1/5

Lịch sử ra đời Ngày Quốc tế Lao động 1/5

Cách đây 139 năm, ngày 1/5/1886, tại Chicago (Mỹ) đã diễn ra một sự kiện quan trọng, đánh dấu bước phát triển của phong trào công nhân thế giới.

Hưởng ứng lời kêu gọi của Liên đoàn Lao động Mỹ, hàng chục nghìn công nhân ở Chicago đã bãi công, tổ chức mít-tinh và biểu tình trên đường phố với khẩu hiệu “Ngày làm việc 8 giờ”. Cuộc đấu tranh đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của công nhân khắp nơi ở Mỹ và nhiều nước trên thế giới.

Cuộc biểu tình của người lao động Hàn Quốc ngày 1/5/2023. Ảnh: Korea Times

Khẩu hiệu “Ngày làm việc 8 giờ” trở thành tiếng nói chung của công nhân lao động ở nhiều nước. Từ các cuộc đấu tranh của công nhân lao động, chính phủ một số nước buộc phải ban hành đạo luật ngày làm việc 8 giờ.

Để ghi nhận những thành quả của phong trào công nhân các nước, ngay trong Đại hội thành lập Quốc tế thứ II, ngày 14/7/1889, các đại biểu đã thông qua nghị quyết lấy ngày 1/5 làm Ngày Đoàn kết đấu tranh của công nhân lao động trên toàn thế giới.

Từ đó, 1/5 trở thành Ngày Quốc tế Lao động, là ngày lễ tại nhiều quốc gia, ngày hội của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, ngày đoàn kết giai cấp công nhân và các dân tộc bị áp bức trên thế giới trong cuộc đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.

Ngày Quốc tế Lao động 1/5 ở Việt Nam

Ngay từ những năm đầu của thế kỷ XX, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin vào Việt Nam, giúp công nhân lao động hiểu rõ phong trào cộng sản, công nhân, công đoàn thế giới.

Người lao động Việt Nam. Ảnh minh họa: Lê Anh Dũng

Ngày 3/2/1930, Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập. Ngay trong cương lĩnh đầu tiên, Đảng ta đã xác định vai trò và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam là giai cấp lãnh đạo cách mạng, nòng cốt trong khối liên minh công - nông.

Sau khi đất nước giành được độc lập, ngày 18/2/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh 22c quy định ngày 1/5 là một trong những ngày lễ chính thức. Ngày 29/4/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh 56 quy định công nhân được hưởng lương ngày nghỉ lễ 1/5.

Ngày 1/5/1946, lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam, mít-tinh trọng thể kỷ niệm Ngày Quốc tế Lao động được tổ chức tại Hà Nội với sự tham dự của 20 vạn nhân dân lao động.

Từ đây, giá trị của Ngày Quốc tế Lao động 1/5 không chỉ dừng lại ở tinh thần đoàn kết đấu tranh chống áp bức, mà đã được nâng tầm với ý nghĩa sâu xa hơn như lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh trước đồng bào toàn quốc và người lao động:

“Đối với chúng ta, nó là một ngày để tỏ cho thế giới biết rằng ngày này chẳng những là ngày Tết lao động, mà nó còn là ngày toàn dân đoàn kết. Đoàn kết để giữ vững tự do dân chủ. Đoàn kết để kiến thiết nước nhà. Đoàn kết để xây dựng một đời sống mới”.

Tinh thần Ngày Quốc tế Lao động 1/5 đã gắn kết chặt chẽ giai cấp công nhân Việt Nam với vô sản, cần lao quốc tế, với các giai cấp, tầng lớp khác trong xã hội.

Từ tinh thần đó, công nhân Việt Nam đã khẳng định vai trò, sứ mệnh lịch sử là giai cấp lãnh đạo cách mạng, là lực lượng nòng cốt trong liên minh công – nông - trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng và có đóng góp to lớn trong quá trình phát triển của đất nước.

Năm 2025, Ngày Quốc tế Lao động rơi vào thứ Năm, nằm trong kỳ nghỉ lễ 30/4-1/5. Người lao động Việt Nam sẽ được nghỉ liên tục 5 ngày, từ 30/4 đến hết 4/5. Để đảm bảo số ngày làm việc trong tuần, người lao động sẽ làm bù vào 26/4.

Dương Lâm