Người Mỹ và nỗi lo về chip bán dẫn Trung Quốc

Người tiêu dùng Mỹ mua sắm tại một cửa hàng ở Chicago dịp Black Friday 2023. Hiện nay, chip đời cũ xuất hiện trong nhiều vật dụng khác nhau, từ điện tử dân dụng đến xe điện. Ảnh: Reuters

Vì sao các con chip “lạc hậu” lại khiến Mỹ lo lắng?

Tháng 4-2023, Rhodium Group, một cơ quan tư nhân về nghiên cứu và tư vấn chính sách có trụ sở ở New York, Mỹ – đã lưu ý rằng, trong 3-5 năm tới, Trung Quốc và Đài Loan có thể chiếm gần 80% công suất sản xuất chip 20-45 nm trên toàn cầu. Theo Rhodium, trong phạm vi chip 50-180 nm, Trung Quốc hiện kiểm soát khoảng 30% và trong vòng một thập niên tới nền kinh tế thứ 2 thế giới có thể kiểm soát khoảng 46% công suất toàn cầu các loại chip này.

Các loại chip tiên tiến nhất – 8 nm hoặc nhỏ hơn – thường dùng trong điện thoại thông minh, siêu máy tính và trung tâm dữ liệu – hầu hết được sản xuất ở Đài Loan và Hàn Quốc. Trong khi đó, các con chip kích thước lớn hơn còn gọi là chip “trưởng thành” hoặc “di sản” hay “truyền thống” có kích thước 28 nm hoặc hơn lại là thế mạnh của Trung Quốc. Những con chip này tận dụng công nghệ từ 10-20 năm trước nhưng vẫn được sử dụng trong nhiều loại hàng hóa từ máy rửa chén, máy giặt đến xe điện, thậm chí có trong cả một số thiết bị quân sự.

Hạ nghị sĩ Mike Gallagher, Đảng Cộng hòa và Hạ nghị sĩ Raja Krishnamoorthi, Đảng Dân chủ đã cùng gửi thư tới Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo và Đại diện thương mại Mỹ (USTR) Katherine Tai để kêu gọi khẩn cấp hành động nhằm ngăn chặn sự phụ thuộc của Mỹ vào chip “kém tiên tiến hơn” của Trung Quốc bằng mọi cách, bao gồm cả chính sách thuế.

“Chúng tôi lo ngại rằng các con chip cơ bản của Trung Quốc đang ngày một chiếm lĩnh thị trường Mỹ và toàn cầu”, hai hạ nghị sĩ này viết. Trong thư, hai ông Gallagher và Krishnamoorthi cũng yêu cầu một cuộc họp ngắn để biết các cơ quan chức năng dự định giải quyết vấn đề này như thế nào.

Tuần trước, Bộ Thương mại Mỹ cho biết họ có kế hoạch trao khoản tài trợ trị giá 162 triệu đô la Mỹ cho Microchip Technology – được thành lập theo Đạo luật Khoa học và CHIPS nhằm hỗ trợ công ty sản xuất chip cỡ lớn.

Tìm nguồn cung chip cũ bên ngoài Trung Quốc?

Theo nhà phân tích Megan Hogan của Viện Kinh tế quốc tế Peterson, Mỹ muốn chiến thắng trong cuộc chiến chip với Trung Quốc thì Mỹ phải dẫn đầu lĩnh vực sản xuất chip bán dẫn tiên tiến và giảm sự phụ thuộc vào các chip truyền thống của Trung Quốc.

“Những con chip đời cũ làm nền tảng cho mọi thứ, từ máy rửa chén đến hệ thống vũ khí quân sự. Giống như lĩnh vực năng lượng mặt trời, Trung Quốc có thể loại bỏ các đối thủ cạnh tranh nước ngoài thông qua chiến lược giá rẻ. Mỹ và phần còn lại của thế giới vẫn đang phụ thuộc vào những con chip đời cũ của Trung Quốc”, ông nói.

Jimmy Goodrich, chuyên gia bán dẫn và cố vấn cấp cao các vấn đề công nghệ của RAND Corporation nói với tờ Nikkei Asia, Nhật Bản, cho rằng những dữ liệu cho thấy Trung Quốc sẵn sàng trở thành nhà sản xuất chip truyền thống lớn nhất và “thống trị toàn cầu” trước năm 2030.

“Sự thống trị ngày càng tăng của Trung Quốc đối với thị trường chip truyền thống sẽ tạo ra những lỗ hổng kinh tế và an ninh quốc gia mới cho Mỹ. Điều này chỉ có thể giải quyết hiệu quả khi có sự hợp tác chặt chẽ giữa Mỹ với các đồng minh của mình”, Goodrich giải thích.

Tháng 12-2023, Bộ Thương mại Mỹ thông báo sẽ tiến hành một cuộc khảo sát để biết các công ty Mỹ tìm nguồn cung ứng chip truyền thống từ đâu. Cuộc khảo sát bắt đầu vào tháng 1-2024 nhằm mục đích “giảm thiểu rủi ro an ninh quốc gia”. Dự kiến Bộ Thương mại Mỹ sẽ tập trung tìm nguồn thay thế chip truyền thống do Trung Quốc sản xuất.

Phản ứng với thông tin này, ngày 8-1, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng việc Mỹ siết chặt các biện pháp kiềm chế đối ngành chip Trung Quốc là “hành vi bắt nạt kinh tế toàn diện”.

Theo Nikkei Asia

Ricky Hồ