Nghệ sĩ Ưu tú Đỗ Dũng: Người đặt nền móng cho Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam

Nhạc sĩ Đỗ Dũng, tên thật là Đỗ Hiếu Dũng, sinh năm 1939 tại Quốc Oai, Sơn Tây (nay là Hà Nội). Tuổi thơ của ông gắn liền với những ngày tháng khó khăn của đất nước. Năm 1949, khi mới 10 tuổi, ông theo học tại Trường Thiếu sinh quân Trung ương, nơi ông bắt đầu những bước đầu tiên trong hành trình âm nhạc của mình.

Năm 1964, Đỗ Dũng được cử sang Liên Xô cũ để học văn hóa và âm nhạc, chuyên về chỉ huy và sáng tác. Đây là giai đoạn quan trọng giúp ông tích lũy kiến thức và kỹ năng, chuẩn bị cho sự nghiệp rực rỡ sau này. Sau khi hoàn thành chương trình học, ông trở về nước và công tác tại Nhà hát Giao hưởng - Hợp xướng - Nhạc Vũ kịch Việt Nam, nơi ông dần khẳng định tài năng và tâm huyết của mình.

Năm 1978, nhạc sĩ Đỗ Dũng được bổ nhiệm làm Phó Giám đốc chỉ đạo nghệ thuật của Nhà hát Giao hưởng - Hợp xướng - Nhạc Vũ kịch Việt Nam. Ông đã tham gia dàn dựng và chỉ huy nhiều tác phẩm nhạc kịch, vũ kịch, giao hưởng, hợp xướng, thanh xướng kịch, biểu diễn trong và ngoài nước. Ông cũng là người có công xây dựng Dàn Hợp xướng chuyên nghiệp đầu tiên từ thập kỷ 60 thế kỷ trước.

Khi Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam được thành lập lại vào đầu những năm 1980, Đỗ Dũng trở thành Giám đốc đầu tiên của dàn nhạc. Trong gần 20 năm, ông đã lãnh đạo dàn nhạc vượt qua nhiều khó khăn, xây dựng nền móng vững chắc cho sự phát triển của dàn nhạc. Dưới sự chỉ huy của ông, Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam không chỉ biểu diễn trong nước mà còn tham gia nhiều chuyến lưu diễn quốc tế, góp phần nâng cao vị thế của âm nhạc cổ điển Việt Nam trên thế giới.

Ngoài công việc chỉ huy dàn nhạc, Đỗ Dũng còn là một nhạc sĩ sáng tác tài năng. Ông đã viết nhiều tác phẩm thanh nhạc và khí nhạc được phổ biến rộng rãi trên sân khấu, sóng phát thanh và truyền hình. Một số tác phẩm tiêu biểu của ông bao gồm: cantate "Tiến lên toàn thắng ắt về ta", "Đêm nay cả nước lên đường", concerto cho piano và dàn nhạc "Bất khuất", giao hưởng "Việt Nam", hợp xướng "Tổ quốc" (giành giải Ba cuộc thi của Hội Nhạc sĩ Việt Nam năm 1995), và chùm hợp xướng không nhạc đệm, 7 chương "Nhớ Bác" (giành giải Nhì cuộc thi của Hội Nhạc sĩ Việt Nam năm 1996). Vở "Tấm choàng đỏ" được NSND Văn Hà chuyển thể từ trường ca của nhà thơ Thu Bồn. Nhạc sĩ Đỗ Dũng viết phần âm nhạc cho vở operreta này gồm 3 màn 5 cảnh cho đoàn văn công Hải phòng trình diễn dưới sự chỉ huy của chính ông.

Sau khi nghỉ hưu, nhạc sĩ Đỗ Dũng sống cùng gia đình tại Mỹ. Tuy nhiên, sau khi vợ mất, ông đã quyết định trở về Hà Nội để sống những tháng ngày cuối đời trên quê hương.

Nhạc sĩ Đỗ Dũng đã được trao tặng nhiều huân chương, huy chương cao quý như Huân chương Kháng chiến hạng Ba, Huân chương Lao động hạng Nhất. Ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú đợt 2, năm 1988, ghi nhận những cống hiến to lớn của ông cho nền âm nhạc nước nhà.

Nhạc sĩ Đỗ Dũng không chỉ là một tài năng âm nhạc mà còn là một biểu tượng của lòng yêu nước và sự cống hiến hết mình. Cuộc đời và sự nghiệp của ông là nguồn cảm hứng vô tận cho những ai yêu mến và theo đuổi âm nhạc cổ điển, góp phần xây dựng và phát triển nền âm nhạc Việt Nam trong những năm tháng khó khăn và đổi mới.

Sự ra đi của ông là một mất mát lớn cho nền âm nhạc Việt Nam, nhưng những gì ông đã đóng góp sẽ mãi mãi được ghi nhớ.

Chúc Sơn