Nghệ An mở rộng quy mô kinh tế, cải thiện chất lượng tăng trưởng

Quang cảnh kỳ họp

Tuy nhiên, tại Kỳ họp thứ 35 HĐND tỉnh Nghệ An khóa XVIII, nhiều “điểm nghẽn” về hạ tầng, giải ngân và chất lượng tăng trưởng đã được chỉ rõ, đặt ra yêu cầu đổi mới tư duy và hành động quyết liệt ngay từ đầu năm.

ĐỘNG LỰC TỪ CÔNG NGHIỆP, XUẤT KHẨU VÀ DỊCH VỤ

Kỳ họp cho thấy bức tranh kinh tế Nghệ An năm 2025 vẫn mang nhiều gam sáng. GRDP ước tăng 8,44%; công nghiệp tăng 17% nhờ loạt dự án mới vận hành; nông nghiệp giữ được sản lượng hơn 1,2 triệu tấn lương thực; thương mại tăng 5,23%; kim ngạch xuất khẩu đạt 4,4 tỷ USD, tăng tới 39%. Tổng thu ngân sách ước đạt 26.560 tỷ đồng, thuộc nhóm cao nhất từ trước đến nay.

Hạ tầng tiếp tục là điểm nhấn khi nhiều công trình hoàn thiện và đưa vào sử dụng, trong đó có đường ven biển Nghi Sơn – Cửa Lò và Bệnh viện Ung bướu giai đoạn 2. Đây là những dự án quan trọng góp phần mở rộng không gian phát triển, cải thiện chất lượng dịch vụ và kết nối vùng.

Công tác thu hút đầu tư duy trì đà tăng mạnh. Năm 2025, tỉnh chấp thuận chủ trương và cấp Giấy chứng nhận đầu tư cho 73 dự án trong nước, tổng vốn cấp mới và bổ sung hơn 40.000 tỷ đồng. Thu hút FDI vượt 1 tỷ USD, củng cố vị thế của Nghệ An trong khu vực Bắc Trung Bộ.

Nhà ở xã hội ghi nhận bước tiến mới với 6 dự án đang triển khai, tổng 2.292 căn; dự kiến vượt chỉ tiêu 1.420 căn do Thủ tướng giao. Giáo dục đứng tốp đầu cả nước; an sinh xã hội được chú trọng với tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 3,16% và hoàn thành mục tiêu xóa 20.802 nhà tạm, dột nát.

Phát biểu tại kỳ họp, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Võ Trọng Hải cho biết, sau gần một tháng nhận nhiệm vụ, ông đã đi nhiều địa bàn để khảo sát thực tiễn và nhận thấy tinh thần đổi mới, khát vọng phát triển đang lan tỏa trong hệ thống chính trị và cộng đồng doanh nghiệp. Tuy vậy, ông nhấn mạnh nhiều tiềm năng vẫn chưa được khai thác đúng mức, ở các lĩnh vực như kinh tế biển, công nghiệp chế biến chế tạo, du lịch – dịch vụ và nông nghiệp công nghệ cao.

TĂNG CHẤT LƯỢNG TĂNG TRƯỞNG VÀ ĐIỀU HÀNH LINH HOẠT

Bên cạnh những kết quả tích cực, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An chỉ ra nhiều tồn tại cần xử lý. Tỷ lệ giải ngân đầu tư công còn thấp; nhiều dự án trọng điểm như đường N5, quốc lộ 7, 46 chậm tiến độ; hạ tầng khu kinh tế và khu công nghiệp thiếu đồng bộ. Khai thác cát, sỏi trái phép diễn biến phức tạp, thủ tục đất đai còn gây vướng mắc cho người dân và doanh nghiệp.

Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Võ Trọng Hải phát biểu tại kỳ họp

Lĩnh vực y tế và giáo dục bộc lộ hạn chế: một số bệnh viện quá tải; trường lớp xuống cấp, thiếu giáo viên ở các khu vực đô thị đông dân. Quản lý đô thị còn bất cập: ùn tắc giao thông giờ cao điểm, ngập úng tại các phường Trường Vinh, Thành Vinh khi mưa lớn; nhiều tuyến giao thông xuống cấp chưa được sửa chữa kịp thời. Ở các khu vực miền núi như Kỳ Sơn cũ, Tương Dương cũ, Quế Phong cũ, mô hình chính quyền địa phương hai cấp còn vận hành khó khăn.

Những hạn chế này được xác định là nhóm nhiệm vụ phải ưu tiên xử lý ngay trong năm 2026.

Năm 2026 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng: diễn ra Đại hội XIV của Đảng, bầu cử Quốc hội và HĐND các cấp; là năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX và Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2026 – 2030. Cả nước bước vào giai đoạn theo đuổi mục tiêu tăng trưởng từ 10% trở lên, tạo áp lực lớn cho các địa phương.

UBND tỉnh Nghệ An đặt ra 9 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, trong đó nhấn mạnh việc triển khai các nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển kinh tế tư nhân, hội nhập quốc tế, y tế và giáo dục.

Nghệ An cũng tập trung khai thác tối đa hiệu quả Nghị quyết 39 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 137 của Quốc hội về cơ chế phát triển đặc thù. Với nguồn vốn trung ương bổ sung 50% cho miền Tây tỉnh, trọng tâm là đẩy nhanh đầu tư hạ tầng, giải phóng mặt bằng và thu hút đầu tư, hướng tới mục tiêu “có cơ chế đặc thù thì phải tạo kết quả đặc thù”.

Tăng trưởng năm 2025 tuy đạt 8,44% nhưng không chạm mục tiêu 9,5–10,5%. Mục tiêu năm 2026 nâng lên 10,5–11,5%, buộc tỉnh phải chuyển mạnh sang tăng trưởng theo chiều sâu, lấy khoa học công nghệ, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh làm nền tảng.

Các dự án then chốt như cao tốc Vinh – Thanh Thủy; cải tạo quốc lộ 7, 46, 48; hạ tầng đô thị Vinh vốn WB; và đường sắt tốc độ cao đều đóng vai trò quyết định. Nếu tiếp tục chậm tiến độ, áp lực tăng trưởng sẽ rất lớn.

Tỉnh đặt mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn năm 2026. Các Tổ công tác đặc biệt do Chủ tịch và các Phó Chủ tịch UBND tỉnh trực tiếp chỉ đạo sẽ được kiện toàn; chủ đầu tư phải cam kết tiến độ; giải phóng mặt bằng gắn trách nhiệm với đánh giá cán bộ. Quan điểm “xử lý ngay trên hiện trường” sẽ được áp dụng để gỡ vướng.

Một nhiệm vụ cấp bách khác là xử lý ngập úng đô thị Vinh. Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp Sở Xây dựng được giao nghiên cứu phương án thoát nước tổng thể và xử lý tình trạng lấn chiếm kênh mương, cửa xả, với mục tiêu không để xảy ra ngập cục bộ trong năm 2026.

Nguyễn Thuấn