Ngành da giày trong nước: Nâng cao năng lực, linh hoạt thích ứng

Dây chuyền sản xuất giày tại Công ty TNHH Đại Hoa (TP.Tân Uyên)

Nâng cao năng lực nội tại

Ông Nguyễn Đức Thuấn, Chủ tịch Hiệp hội Da giày Túi xách Việt Nam, cho biết Việt Nam hiện đứng thứ ba thế giới về sản xuất giày dép (sau Trung Quốc và Ấn Độ), với 1,3 tỷ đôi/năm, chiếm 5,4% thị phần và đứng thứ hai về xuất khẩu giày dép (sau Trung Quốc) với 1,276 tỷ đôi/năm, chiếm 7,3% thị phần thế giới. Cơ hội và tiềm năng phát triển của ngành da giày và túi xách trong nước còn rất lớn. Tuy nhiên, xu hướng xanh hóa trên thế giới đang đòi hỏi ngày càng khắt khe đối với doanh nghiệp (DN), nhất là DN xuất khẩu.

Đối với DN ngành da giày, áp lực chuyển đổi xanh càng lớn hơn khi dệt may và da giày là ngành gây ô nhiễm môi trường lớn thứ hai trên thế giới. DN da giày không thể đứng ngoài cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, áp dụng dây chuyền sản xuất tự động, Trí tuệ nhân tạo (AI), phát triển xanh… nếu không muốn bị loại khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu. Để làm được điều đó, vấn đề nghiên cứu phát triển trong thiết kế, nguyên phụ liệu, đầu tư ứng dụng công nghệ và phương thức phân phối, kênh phân phối cũng cần có sự thay đổi, hướng đến yếu tố chất lượng, thẩm mỹ, giảm chi phí, giảm phát thải CO2.

Theo ông Nguyễn Quang Vũ, Chủ tịch Hiệp hội Da giày Bình Dương, để tuân thủ và đáp ứng yêu cầu thị trường xuất khẩu hiện nay, DN phải nỗ lực rất nhiều nhằm nâng cao năng lực nội tại. Câu chuyện nỗ lực bắt đầu từ công nghệ, quản lý, đào tạo nâng cao kỹ năng cho người lao động. Đặc biệt, DN phải nắm bắt kịp thời các thông tin, từ đó có kế hoạch cụ thể để ứng phó với tình hình thực tiễn. Mặt khác, DN da giày cần chú trọng xây dựng bộ phận tuân thủ. Bộ phận này sẽ cập nhật thông tin để DN điều chỉnh và luôn đáp ứng được các yêu cầu của khách hàng.

Chia sẻ về sản xuất xanh, phát triển chuỗi cung ứng bền vững, ông Alexander Christopher Falter, Tổng Giám đốc Công ty TNHH ECCO Việt Nam (huyện Bàu Bàng), cho biết sản xuất xanh, sản xuất tuần hoàn và tuân thủ các yêu cầu khắt khe của thị trường nhập khẩu đang là yêu cầu bắt buộc của DN nói chung, DN ngành da giày nói riêng. Để hàng hóa vào được các thị trường lớn, như Liên minh châu Âu, ECCO Việt Nam phải khẩn trương hoàn thiện chuỗi giá trị sản xuất, phát triển công nghệ tiên tiến nhất, tham gia hiệu quả vào chuỗi giá trị toàn cầu, từ đó hướng tới phát triển bền vững.

Cần sự nỗ lực chung

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Chí Trung, Chủ tịch Tập đoàn Gia Định (chủ đầu tư Cụm công nghiệp Tam Lập, huyện Phú Giáo), cho biết đối với ngành da giày, một trong những yêu cầu quan trọng khi thực thi các hiệp định thương mại là nâng cao tính cạnh tranh của sản phẩm, giảm tác động tiêu cực tới môi trường. Điều này đòi hỏi các DN phải nỗ lực hơn nữa để phát triển bền vững, giảm phát thải hóa chất độc hại và tăng giá trị cho xuất khẩu. Theo đó, ngành da giày sẽ không cạnh tranh lao động giá rẻ mà cạnh tranh về chất lượng, công nghệ, năng suất, thời gian giao hàng, minh bạch, tiết giảm tối đa năng lượng, tài nguyên, môi trường. Cùng với đó, DN phải đầu tư công nghệ hiện đại, bắt kịp xu thế của ngành thời trang thế giới, đáp ứng chuẩn mực quốc tế về lao động và môi trường. Dự án Cụm công nghiệp Tam Lập (huyện Phú Giáo, do Công ty TNHH Trung Hậu thuộc Tập đoàn Gia Định làm chủ đầu tư) được triển khai theo hướng chuyên môn hóa, hiện đại hóa và yêu cầu phát triển bền vững, thân thiện với môi trường, giảm xả thải, tiêu thụ điện, nước, tạo điều kiện thuận lợi cho DN nhỏ và vừa nói chung, DN ngành da giày nói riêng đến đầu tư.

Dự báo về thị trường trong năm 2025, ông Nguyễn Quang Vũ cho rằng vẫn là một năm khó đoán định và nhiều thách thức, cần được theo dõi, cập nhật liên tục. Các khả năng có thể xảy ra là gián đoạn/đứt gãy chuỗi cung ứng; trì hoãn quá trình nới lỏng chính sách tiền tệ; các chính sách bảo hộ, chiến tranh thương mại gia tăng. Tuy nhiên, các DN ngành da giày vẫn phải nỗ lực giữ vững các tiêu chí: Chất lượng sản xuất, thời gian giao hàng, độ linh hoạt về số lượng đặt hàng, đổi mới và khả năng phát triển sản phẩm, mức độ tuân thủ/tính bền vững... Bên cạnh nỗ lực của DN, ông Nguyễn Quang Vũ kiến nghị các cấp, các ngành hỗ trợ DN ứng dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất, chi phí về chuyển đổi xanh, thích ứng với sự thay đổi của thị trường xuất khẩu…

Bà Phan Thị Khánh Duyên, Phó Giám đốc Sở Công thương: Để đạt được các mục tiêu đã đề ra trong thời gian tới, cùng với sự nỗ lực, sự hỗ trợ của cơ quan chức năng, các DN xuất khẩu cần tập trung phát triển chuỗi sản xuất hoàn chỉnh, đầu tư thiết bị hiện đại, tự động hóa cao, áp dụng chuyển đổi số; quản trị tự động theo thời gian thực, sản xuất xanh sạch, thân thiện môi trường… Đồng thời, trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới có những diễn biến khó lường như hiện nay, các DN cần có những hướng đi phù hợp, bảo đảm công ăn việc làm, an sinh xã hội cho người lao động, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững.

TIỂU MY - CẨM TÚ