Nga sắp thử nghiệm vaccine điều trị ung thư ứng dụng AI

Ngày 2-8, ông Alexander Gintsburg - Giám đốc Viện Nghiên cứu Dịch tễ và Vi sinh Gamaleya (Nga) nói rằng Nga có thể bắt đầu tiêm thử nghiệm một loại vaccine điều trị ung thư trong vài tháng tới, theo đài RT.

Loại thuốc đột phá này là vaccine cá nhân hóa, sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ và công nghệ mRNA, được thiết kế để nhắm tới các khối u ác tính dựa trên dữ liệu di truyền riêng của từng bệnh nhân.

Trả lời phỏng vấn với hãng tin RIA Novosti, ông Gintsburg xác nhận giai đoạn thử nghiệm lâm sàng vaccine sẽ bắt đầu “trong vài tháng tới”, với sự phối hợp của hai cơ sở ung bướu hàng đầu là Viện Nghiên cứu Hertsen và Trung tâm Ung thư Blokhin tại thủ đô Moscow.

Nga sắp thử nghiệm vaccine điều trị ung thư ứng dụng AI. Ảnh: SPUTNIK

Theo ông Gintsburg, Viện Nghiên cứu Dịch tễ và Vi sinh Gamaleya chịu trách nhiệm sản xuất vaccine, còn việc thử nghiệm trên bệnh nhân sẽ do các đơn vị y tế đối tác thực hiện.

“Phù hợp với kế hoạch đã được Bộ Y tế phê duyệt, chúng tôi đang chuẩn bị bắt đầu điều trị thử nghiệm bằng vaccine ung thư dựa trên kháng nguyên mới (neoantigen) cho một nhóm bệnh nhân ung thư tế bào hắc tố (melanoma)” - ông Gintsburg cho biết.

Ông Gintsburg nhấn mạnh rằng loại thuốc này “hoàn toàn cá nhân hóa”, được tạo riêng biệt cho từng bệnh nhân dựa trên dữ liệu khối u của họ.

Việc phát triển vaccine được khởi động từ giữa năm 2022, áp dụng công nghệ RNA thông tin (mRNA). Phương pháp điều trị hoạt động bằng cách huấn luyện hệ miễn dịch của người bệnh nhận diện các protein đặc hiệu của khối u, từ đó tiêu diệt tế bào ác tính trong cơ thể bằng tế bào lympho gây độc.

Do mang tính cá nhân hóa, vaccine điều trị ung thư này được điều chỉnh bằng khung pháp lý riêng, vừa được chính phủ Nga thông qua đầu năm nay.

“Đây là một quy trình hoàn toàn khác so với việc đăng ký các loại thuốc thông thường” - ông Gintsburg giải thích, đồng thời cho biết nhóm phát triển đang phối hợp chặt chẽ với cơ quan y tế để tiếp tục triển khai theo các hướng dẫn mới.

Loại vaccine này, ban đầu được phát triển cho bệnh nhân ung thư hắc tố, đã cho thấy kết quả đầy hứa hẹn qua các thử nghiệm trên động vật và các thử nghiệm giới hạn trên người.

Trước đó, ông Gintsburg từng cho biết toàn bộ quy trình sản xuất từ phân tích khối u đến tạo ra vaccine phù hợp có thể hoàn tất trong khoảng một tuần nhờ hỗ trợ từ AI.

Viện Nghiên cứu Dịch tễ và Vi sinh Gamaleya, đơn vị từng phát triển vaccine Covid-19 đầu tiên được cấp phép trên thế giới là Sputnik V, hiện cũng đang phát triển các mô hình điều trị cho các loại ung thư khác như ung thư tuyến tụy, thận và ung thư phổi không tế bào nhỏ. Đây là những loại ung thư phổ biến nhất với tit lệ tử vong cao và nổi tiếng khó điều trị.

Theo ước tính của Bộ Y tế Nga, hiện có khoảng 4 triệu bệnh nhân ung thư trên cả nước, với khoảng 625.000 ca mắc mới mỗi năm.

Nếu chứng minh được tính an toàn và hiệu quả trong giai đoạn thử nghiệm sắp tới, dự án vaccine ung thư này có thể trở thành cột mốc quan trọng trong chiến lược y tế cộng đồng của Nga. Sáng kiến này cũng đã thu hút sự quan tâm từ quốc tế, với việc một số cơ sở y tế nước ngoài đã liên hệ bày tỏ mong muốn hợp tác, theo ông Gintsburg.

THẢO VY