Nga phát triển hệ thống vô hiệu hóa trinh sát điện tử

Mái vòm vô hình bảo vệ Crimea

Các tàu chiến của NATO tiếp cận ranh giới bán đảo ở Biển Đen không thể tiến hành trinh sát do bị các hệ thống tác chiến điện tử bờ biển của Nga áp chế. Các hệ thống EW không chỉ làm cho các thiết bị trinh sát không hoạt động mà còn làm nhiễu loạn hệ thống định vị của tàu chiến, khiến chúng thông báo tọa độ sai và thủy thủ đoàn bị mất phương hướng. Các doanh nghiệp Nga đã tạo ra hàng chục mẫu thiết bị tác chiến điện tử mới.

Hệ thống tác chiến điện tử Krasukha-4 của Nga ở Crime (Ảnh Spunik).

Một trong những hệ thống tiên tiến nhất là hệ thống tác chiến điện tử Krasukha-4. Các chuyên gia đã bắt đầu phát triển trạm dải tần rộng gây nhiễu âm thanh mạnh vào giữa những năm 1990. Các phiên bản đầu tiên là analog, thế hệ tiếp theo được trang bị công nghệ kỹ thuật số. Vào đầu những năm 2010, Krasukha-4 bắt đầu được sản xuất hàng loạt. Trên các nguồn mở không có nhiều thông tin về tổ hợp này.

Người ta chỉ biết rằng, bán kính hoạt động của trạm Krasukha-4 là vài trăm km, nó bao phủ toàn bộ lãnh thổ bởi mái vòm vô hình, áp chế tất cả các nguồn phát xạ vô tuyến. Krasukha-4 hoạt động chống lại các radar trên máy bay tấn công, máy bay trinh sát và máy bay không người lái.

Ngay cả các hệ thống chỉ huy và cảnh báo trên không (AWACS) có khả năng phát hiện và theo dõi các loại mục tiêu cũng bất lực trước Krasukha-4. Trạm dải tần rộng gây nhiễu âm thanh mạnh hoạt động hiệu quả chống lại tất cả các radar của máy bay trinh sát hiện đại. Krasukha-4 làm mất phương hướng và làm mù các loại vũ khí chính xác của đối phương.

Các cuộc tập trận cho thấy rằng, sau khi tổ hợp tác chiến điện tử xử lý tín hiệu phát từ máy bay ném bom, phi cơ chiến đấu không còn có thể phát hiện mục tiêu trên mặt đất. Hơn nữa, thiết bị tác chiến điện tử có thể hoạt động ở độ cao rất lớn, áp chế các vệ tinh trong không gian.

Tính năng chiến đấu

Các hệ thống mới nhất đang được thử nghiệm trong những tình huống chiến đấu thực sự ở Syria. Các tổ hợp Krasukha-4 đã không chỉ một lần làm việc chống lại những máy bay không người lái (UAV) của các nhóm khủng bố. Theo các phương tiện truyền thông phương Tây, Krasukha-4 thậm chí đã vô hiệu hóa một số máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm F-22 và F-35 của Mỹ, được cho là vô tình bay vào vùng mà tổ hợp tác chiến điện tử Nga bao phủ.

Ngoài ra, các hệ thống Krasukha-4 đã tham gia đẩy lùi các cuộc tấn công vào Syria bằng tên lửa hành trình Tomahawk. Kết quả là một số tên lửa rơi vào tay các chuyên gia Nga. Sau đó các chuyên gia của tập đoàn Công nghệ Radio Electronic (KRET) cho biết rằng, họ nắm rõ những bí mật của tên lửa hành trình Tomahawk và sẽ tính đến các thông tin này khi phát triển các công cụ mới để áp chế tất cả các dải tần và sóng vô tuyến của tên lửa Mỹ.

Các máy bay chiến đấu của Không quân Nga cũng được bảo vệ tốt. Ví dụ, tất cả các máy bay tiêm kích ném bom Su-34 đều được trang bị tổ hợp EW Khibiny, khiến máy bay gần như vô hình trước radar của đối phương. Nhờ đó, Su-34 có khả năng sống sót cao gấp 25 lần.

Các đơn vị tác chiến điện tử còn có nhiệm vụ chống lại máy bay do thám không người lái. Ở Crimea điều này là đặc biệt cần thiết khi những máy bay không người lái thường bay từ Ukraina. Tuy nhiên, những UAV của Ukraine thường được chế tạo bằng phương pháp thủ công có sử dụng những thành phần nước ngoài.

Nga có thể buộc hầu hết các thiết bị như vậy phải hạ cánh, một số bị bắn hạ, kể cả bằng vũ khí bắn tỉa. Để ép một máy bay phải hạ cánh phải có sự tương tác giữa lực lượng phòng không và tác chiến điện tử. Các máy bay hộ tống UAV, gây nhiễu điện tử và giải mã nhanh chóng chương trình điều khiển.

Trong trường hợp này, phải sử dụng không chỉ các hệ thống tác chiến điện tử cố định, mà cả các hệ thống nhỏ gọn trông giống như khẩu súng. Ví như hệ thống Pischal chống máy bay không người lái chế áp các kênh vô tuyến mà hoạt động của UAV phụ thuộc vào. Pishchal với trọng lượng chỉ ba kilogam, phát tín hiệu định hướng ở khoảng cách lên tới hai kilomet. Sạc pin đủ cho một giờ làm việc - một binh sĩ có thể giáng trả cuộc đột kích của cả một đàn máy bay không người lái.

Lớp bảo vệ vô hình

Các kỹ sư Nga vượt xa các nhà phát triển phương Tây trong lĩnh vực thiết kế chế tạo lớp bảo vệ điện tử cho xe bọc thép và máy bay. Hệ thống Rtut-BM mới nhất phát hiện quả tên lửa khi đang đến gần và gửi tín hiệu công suất cao về phía tên lửa, kết quả là quả tên lửa phát nổ ở khoảng cách an toàn mà không gây thiệt hại cho bất kỳ ai. Các máy bay trực thăng của quân đội được trang bị tổ hợp Vitebsk.

Trạm gây nhiễu hoạt động bằng kỹ thuật số triệt tiêu tín hiệu quang và điện tử của radar đối phương trong dải tần số rộng. Ngoài ra, Vitebsk vô hiệu hóa tên lửa với đầu phát nhiệt. Hệ thống này tạo ra mái vòm điện tử xung quanh máy bay trực thăng và làm mù tên lửa bằng đèn chiếu laser.

Ngoài ra, khi thực hiện các chuyến bay theo lịch trình, những chiếc trực thăng được triển khai tại Crimea, nhất thiết phải sử dụng thiết bị gây nhiễu để chống lại những vụ khiêu khích có thể có từ phía quân đội Ukraine.

Các chuyên gia an ninh không loại trừ nguy cơ phóng tên lửa phòng không trái phép vào trực thăng của Nga. Theo các phi công Nga, những trạm gây nhiễu hoạt động rất hiệu quả ở Syria, nơi có xác suất rất cao sử dụng các hệ thống phòng không cầm tay để phóng tên lửa từ mặt đất vào trực thăng.

Nguyễn Hoàng-D.T.