Mỹ bày ra viễn cảnh khiến Nga đắc ý, châu Âu 'sợ chết khiếp'?

Tổng thống Trump đang có mối quan hệ căng thẳng với các đồng minh Châu Âu

Nỗi quan ngại trên xuất hiện vào đúng thời điểm khi các nước, đặc biệt là ở Đông Âu, thậm chí còn đang vận động Mỹ tăng số lượng binh sĩ triển khai đến lục địa châu Âu của họ vì lo ngại cái gọi là “mối đe dọa mang tên Nga”.

Tổng thống Trump đã nói về việc đưa quân Mỹ trở về nhà từ khắp nơi trên toàn cầu kể từ khi ông tham gia chiến dịch tranh cử với cương lĩnh “Nước Mỹ là trên hết”. Tuy nhiên, đến nay, ông chủ Nhà Trắng vẫn chưa thực hiện dự định rút quân như đã nói.

“Họ (giới lãnh đạo châu Âu) đang sợ chết khiếp”, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta đã nói như vậy. “Họ lo ngại về một Tổng thống rất khó đoán của nước Mỹ. Họ đang ngày càng lo ngại về việc ông ấy sẽ thực hiện nhiều việc không vì lợi ích chung lớn nhất… mà chỉ dựa trên quan điểm của ông này về chính sách ‘Nước Mỹ’ là trên hết”.

Lầu Năm Góc được cho là đã đánh giá ảnh hưởng của việc rút khoảng 35.000 quân Mỹ đang làm nhiệm vụ ở Đức, tờ Washington Post hồi tháng trước đưa tin.

Số phận của binh sĩ Mỹ ở châu Âu được cho là không có trong chương trình nghị sự của cuộc họp thượng đỉnh NATO ở Brussels sắp tới nhưng nó đang thực sự là vấn đề gây lo ngại đối với giới lãnh đạo Châu Âu, nhất là khi ông Trump sắp có cuộc gặp với người đồng cấp Nga Vladimir Putin ở Helsinki, Phần Lan.

Một số người quan ngại viễn cảnh Tổng thống Trump trong cuộc họp thượng đỉnh Nga-Mỹ sắp tới sẽ tiến hành những bước đi đầu tiên khiến Nga trở nên bạo gan hơn như ngừng các cuộc tập trận chung ở khu vực hay đồng ý rằng Crimea thuộc nước Nga.

Ông Magnus Nordenman - một chuyên gia về quốc phòng đồng thời cũng là một cố vấn về chiến lược của một số tập đoàn quốc phòng lớn của Châu Âu, cho hay, các đồng minh châu Âu của Mỹ đang “cực kỳ lo ngại” sau khi nghe Tổng thống Trump chỉ trích mạnh mẽ các đồng minh trong G7 cũng như chỉ trích sự đóng góp của các thành viên NATO trong vấn đề chia sẻ gánh nặng chi phí quốc phòng đồng thời lại thể hiện sự nhiệt thành, háo hức đối với kế hoạch gặp gỡ ông Putin và cả Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un.

“Có một nhân tố bất ổn trong toàn bộ diễn biến này”, ông Nordenman nhận định. “Tuy nhiên, chúng ta cần bình tĩnh… và hy vọng Tổng thống Mỹ sẽ có tâm trạng tốt khi đến Brussels”, vị chuyên gia quốc phòng nói thêm.

Tổng thống Trump thẳng thừng cảnh báo đồng minh

Một trong những vấn đề nóng nhất trong hội nghị thượng đỉnh NATO sắp tới sẽ là vấn đề chia sẻ gánh nặng chi phí quốc phòng. Cách thức hoạt động cũ trong liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương sắp chấm dứt.

Hồi cuối tuần trước, Tổng thống Trump đã cảnh báo: “Tôi sẽ nói với NATO rằng: các bạn phải trả hóa đơn của các bạn. Mỹ sẽ không tiếp tục quản mọi chuyện nữa”.

Thông điệp trên không mới. Tổng thống Trump và những người tiền nhiệm của ông liên tục nói rằng các nước NATO cần chia sẻ nhiều hơn nữa gánh nặng chi tiêu quốc phòng. Tuy nhiên, điều khác ở đây là các Tổng thống tiền nhiệm đều thúc đẩy việc tăng chi tiêu quốc phòng của các nước trong liên minh NATO một phần vì mục đích củng cố liên minh chống Nga và họ cũng liên tục khẳng định sẽ bảo vệ NATO dù bất kỳ lý do nào. Tuy nhiên, Tổng thống Trump thì khác. Ông này tuyên bố, ông nghĩ Tổng thống Putin “ổn”. Tổng thống Trump nhấn mạnh đến việc tăng chi tiêu quốc phòng trong NATO không vì mong muốn đối đầu với Nga mà vì bất mãn trước ý nghĩ cho rằng Mỹ đang phải chịu sự bất công.

Có thể nói, con đường phía trước giữa Mỹ và các đồng minh phương Tây rất nhiều thách thức và chông gai cần vượt qua.

Kiệt Linh (tổng hợp)