Mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh
Hỏi: Tôi đang là chủ hộ kinh doanh trong lĩnh vực giáo dục. Tôi được biết từ 1/7/2025, chủ hộ kinh doanh phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Xin hỏi quý Báo, chủ hộ kinh doanh phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc như thế nào? (Phạm Thị Tuyết, TP Hải Phòng)
Trả lời: Luật sư Nguyễn Thị Hảo – Trưởng Văn phòng Luật sư Hảo Anh cho biết: Theo khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 thì từ ngày 1/7/2025, chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Về lộ trình tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc: Tại khoản 2 Điều 3 Nghị định 158/2025/NĐ-CP ngày 25/6/2025 của Chính phủ quy định như sau:
- Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc từ ngày 1/7/2025;
- Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh không phải trường hợp nộp thuế theo phương pháp kê khai thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc từ ngày 1/7/2029.
Về căn cứ đóng bảo hiểm xã hội: Theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 và Điều 5 Nghị định 158/2025/NĐ-CP thì chủ hộ kinh doanh được lựa chọn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc nhưng thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng. Mức tham chiếu được quy định tại Điều 5 Nghị định 158/2025/NĐ-CP là mức tiền do Chính phủ quyết định dùng để tính mức đóng, mức hưởng một số chế độ bảo hiểm xã hội quy định trong Luật Bảo hiểm xã hội. Khi chưa bãi bỏ mức lương cơ sở thì mức tham chiếu quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội bằng mức lương cơ sở. Tại thời điểm mức lương cơ sở bị bãi bỏ thì mức tham chiếu không thấp hơn mức lương cơ sở đó.
Như vậy, tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất của chủ hộ kinh doanh hiện nay là 2,34 triệu đồng và cao nhất là 46,8 triệu đồng.
Về mức đóng, phương thức và thời hạn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc: Tại khoản 4 Điều 33 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định như sau: Mức đóng hằng tháng bằng 3% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vào quỹ ốm đau và thai sản, 22% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vào quỹ hưu trí và tử tuất. Phương thức đóng: Đóng trực tiếp cho cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc đóng qua hộ kinh doanh, doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã tham gia quản lý theo phương thức đóng hằng tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng một lần; thời hạn đóng chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng tiếp theo ngay sau chu kỳ đóng.
Chủ hộ kinh doanh cần căn cứ vào phương pháp nộp thuế của hộ kinh doanh để xác định thời điểm tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và lựa chọn tiền lương dựa trên mức tham chiếu của Chính phủ để làm cơ sở đóng bảo hiểm xã hội đúng theo quy định của pháp luật.
