Lửa thử vàng, tin đồn thử bản lĩnh đầu tư

“Sống chung và cẩn trọng trước tin đồn” là trạng thái mà nhà đầu tư cần làm quen

Khổ bởi tin đồn

Ở một thị trường đầu tư với hầu hết là nhà đầu tư cá nhân thường mang nặng tính đầu cơ như chứng khoán Việt Nam, việc “sống chung với tin đồn” là trạng thái mà nhà đầu tư cần làm quen, giống như người dân Đồng bằng sông Cửu Long sống chung với lũ.

Trao đổi với phóng viên, anh Huỳnh, một nhà đầu tư tại Hà Nội cho biết, anh từng mua nhầm cổ phiếu của một công ty công nghệ truyền thông chuyên phục vụ khu công nghiệp. Đến nay, sau vài năm, anh vẫn chưa thể “về bờ”.

“Thời điểm đó, một người bạn rỉ tai mình rằng, cổ phiếu này đang được nhóm cổ đông lớn gom hàng, mục tiêu là lên trên 30.000 đồng/cổ phiếu. Khi đó, mình ‘nhập hàng’ ở mức giá hơn 25.000 đồng/cổ phiếu. Sau khi mua, cổ phiếu xanh được vài phiên, tăng nhẹ rồi liên tục trượt dài. Giờ đây, sau mấy năm, mình vẫn giữ và lỗ khoảng 30%”, anh Huỳnh chia sẻ.

Tương tự, chị Tuyến, một nhà đầu tư từng lướt sóng thành công vài vòng với cổ phiếu của một công ty bất động sản cho hay, khi thử và “nhấp nhả” với khối lượng nhỏ thì có lãi, nhưng đến khi xuống tiền nhiều hơn thì cũng là lúc cổ phiếu mất đà. Giờ chị vẫn lỗ tới 65%, khi lúc mua hơn 12.500 đồng/cổ phiếu, còn hiện tại chưa bằng giá một cốc trà đá (hơn 4.000 đồng/cổ phiếu).

“Mấy lần lãi trước đó chẳng đủ bù cho ‘một lần đèn đỏ’ kéo dài mấy năm. Tôi cũng tiếc vì bán thì lỗ quá nhiều nên vẫn giữ, nhưng giờ nhìn thấy lỗ hơn 60% thì cũng rất nản”, chị Tuyến nói.

Tin đồn vốn là một phần khó loại bỏ trong thị trường nhạy cảm như chứng khoán. Thời gian qua, một lần nữa, tin đồn lại cho thấy sức ảnh hưởng tới giới đầu tư. Từ những thông tin chưa được xác thực về việc rút ngắn chu kỳ thanh toán từ T+2,5 xuống T+2 để kịp đánh giá nâng hạng vào tháng 9/2025, nhiều cổ phiếu, nhóm chứng khoán đã có dịp tăng giá. Thậm chí, một số cổ phiếu tăng trần với hàng chục triệu đơn vị được sang tay nhanh chóng. Điều này càng được củng cố khi khối ngoại cũng “bơm” hàng nghìn tỷ đồng để “nhập hàng”.

Dù mới chỉ dừng ở mức tin đồn, thực tế cho thấy nhà đầu tư luôn rất nhạy cảm và phản ứng gần như ngay lập tức. Với tin tích cực, đó là tâm lý “sợ nhỡ tàu”. Còn với tin tiêu cực, người ta thường áp dụng kế thứ 36 trong binh pháp Tôn Tử - “chạy là thượng sách”.

Đại diện một doanh nghiệp niêm yết nhận định, nhà đầu tư thường giữ tâm lý tò mò trước các tin đồn, sau đó là quá trình tìm hiểu - hỏi han - phán đoán - hành động. Đặc biệt, với các nhà đầu tư mới (F0), nhóm này thường được mời vào các group cộng đồng để thảo luận cổ phiếu. Tuy nhiên, đây cũng là mảnh đất màu mỡ để những người có mục đích xấu tung tin đồn, khiến nhà đầu tư mới dễ bị chi phối. Thường với tin xấu, họ vội vã bán ra; nhưng với tin tốt, lại chưa chắc đã mua vào. Điều này đôi khi trái ngược hoàn toàn với nhà đầu tư lão luyện: “mua trong tiếng súng, bán trong tiếng kèn thắng trận”.

“Tôi cho rằng, các F0 cần trải qua một vài biến cố từ tin đồn mới trưởng thành được. Qua đó, mức độ cảnh giác và hành động đúng đắn cũng sẽ ngày càng nâng cao. Tuy nhiên, khó có thể nói rằng tham gia thị trường mà không chịu bất kỳ tác động nào từ tin đồn”, vị đại diện này chia sẻ.

Doanh nghiệp cần chủ động hơn

Thời gian qua, không ít doanh nghiệp đã phải chịu tổn thất nặng nề từ tin đồn. Tin đồn về lãnh đạo đánh bạc khiến cổ phiếu ACB của Ngân hàng TMCP Á Châu giảm 1,2%, “bốc hơi” gần 1.340 tỷ đồng vốn hóa. Tin đồn rủi ro nghiêm trọng tại Eximbank (mã EIB) khiến cổ phiếu này bị bán tháo liên tục. Chưa dừng lại ở đó, Gelex - cổ đông sở hữu 10% vốn tại Eximbank - mất 2.600 tỷ đồng vốn hóa vì hiệu ứng dây chuyền.

Ông Trần Minh Tuấn, Phó chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Chứng khoán Smart Invest cho rằng, có một bộ phận nhà đầu tư cá nhân ưa thích phong cách lướt sóng nên ít khi tìm hiểu thông tin bài bản từ chính doanh nghiệp, mà thường nghe qua kênh truyền miệng. Đây chính là “đất sống” của tin đồn.

Theo ông Tuấn, một phần tác động của tin đồn xuất phát từ việc nhiều doanh nghiệp chưa quan tâm đúng mức đến công tác quan hệ nhà đầu tư (IR), chưa thường xuyên cập nhật tình hình hoạt động tới cổ đông và giới đầu tư. Ở chiều ngược lại, nhà đầu tư cá nhân cũng không mấy quan tâm đến định hướng hay chiến lược của doanh nghiệp. Đây là lý do khiến nhiều đại hội cổ đông - dù doanh nghiệp có lượng cổ đông lớn - nhưng vẫn diễn ra trong tình trạng vắng vẻ.

Một nguyên nhân khác, theo ông Tuấn, là thời gian từ lúc chốt quyền tham gia đại hội đến thời điểm tổ chức thường cách xa nhau, có khi lên tới vài tháng. Có những nhà đầu tư đã bán hết cổ phiếu trước khi đại hội diễn ra, còn cổ đông mới lại không được tham dự.

Nói thêm về hoạt động IR, ông Tuấn cho rằng, trong một thị trường mà doanh nghiệp chưa chịu áp lực lớn từ phía cổ đông về minh bạch thông tin, việc IR bị coi nhẹ cũng là điều dễ hiểu.

Còn theo ông Đình Chương, Giám đốc DC Stock, nhiều doanh nghiệp vẫn nhầm lẫn giữa hoạt động PR (quan hệ công chúng) với IR. Trong khi đó, thị trường vốn không phải nơi để quảng bá sản phẩm, mà là nơi cần cung cấp thông tin hữu ích về hoạt động kinh doanh và tài chính cho nhà đầu tư.

Theo ông Chương, hai hoạt động này cần được tách biệt: một bên là PR cho sản phẩm kinh doanh của doanh nghiệp, một bên là quảng bá hình ảnh và cung cấp thông tin cần thiết để nhà đầu tư, cổ đông hiểu rõ, nắm bắt kịp thời tình hình doanh nghiệp.

“Để hoạt động IR hiệu quả, doanh nghiệp cần có đội ngũ IR chuyên nghiệp, am hiểu thị trường vốn và tài chính. Đồng thời, cần xây dựng các phương tiện truyền thông IR như công bố thông tin chủ động (báo cáo tài chính, bản tin nhà đầu tư hàng tháng...) để nhà đầu tư có nguồn thông tin chính xác nhất. Đây là giải pháp giúp tăng hiệu quả kết nối với nhà đầu tư và hạn chế tác động tiêu cực từ tin đồn”, ông Chương nhấn mạnh.

Bình Minh