Long An vươn lên nhóm dẫn đầu cả nước về Chỉ số Xanh cấp tỉnh

Tăng cường giám sát hoạt động bảo vệ môi trường trong sản xuất, kinh doanh (Ảnh: Thanh Mỹ)

Tăng điểm đều ở cả bốn trụ cột chỉ số xanh

PGI (Provincial Green Index - Chỉ số Xanh cấp tỉnh) là công cụ do VCCI xây dựng nhằm đánh giá mức độ thân thiện với môi trường trong phát triển kinh tế của các địa phương. Chỉ số này bao gồm 4 trụ cột chính, phản ánh mức độ giảm thiểu ô nhiễm và ứng phó với biến đổi khí hậu, tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường, vai trò điều hành của chính quyền trong bảo vệ môi trường và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp (DN) thân thiện với môi trường.

Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường, năm 2024, PGI của tỉnh đạt 27,56 điểm, tăng 4,49 điểm so với năm 2023. Cả 4 trụ cột thành phần đều có sự cải thiện đáng kể. Trong đó, chỉ số giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tác động của biến đổi khí hậu đạt 7,5 điểm, tăng 0,35 điểm. Đây là minh chứng cho các nỗ lực tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng, áp dụng khoa học, công nghệ trong sản xuất, xử lý chất thải và các chương trình trồng cây xanh, khôi phục hệ sinh thái.

Cùng với đó, chỉ số đảm bảo tuân thủ tiêu chuẩn môi trường tối thiểu đạt 7,62 điểm, tăng 0,6 điểm. Trong năm qua, tỉnh tích cực thanh, kiểm tra môi trường, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; đồng thời, hướng dẫn DN thực hiện các quy định pháp luật về môi trường.

Chỉ số vai trò lãnh đạo của chính quyền tỉnh trong bảo vệ môi trường cũng được ghi nhận với mức tăng 0,8 điểm, đạt 4,86 điểm. Các chương trình, kế hoạch hành động về môi trường được ban hành và triển khai đồng bộ, trong đó có Kế hoạch số 3265/KH-UBND, ngày 06/11/2024 về cải thiện PGI.

Đặc biệt, chỉ số chính sách ưu đãi và dịch vụ hỗ trợ DN trong bảo vệ môi trường tăng mạnh nhất, đạt 7,58 điểm, tăng 1,74 điểm so với năm 2023. Việc chủ động lồng ghép yếu tố môi trường vào công tác thu hút đầu tư, ưu tiên ngành nghề thân thiện với môi trường đã tạo “đòn bẩy” để các DN chuyển đổi mô hình sản xuất.

Không chỉ cải thiện về điểm số, PGI năm 2024 của tỉnh còn phản ánh những chuyển biến thực chất từ tư duy đến hành động, từ sự chủ động của chính quyền đến nỗ lực thích nghi của DN và người dân.

Tuy đạt những thành quả đáng ghi nhận, hành trình phát triển xanh của tỉnh vẫn còn không ít thử thách cần vượt qua. Thực tế cho thấy, hiện vẫn còn 3 cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh đã đi vào hoạt động nhưng chưa hoàn thiện hệ thống xử lý nước thải tập trung, gồm: Cụm công nghiệp Đức Hòa Hạ chỉnh trang, Cụm công nghiệp Đức Hòa Đông chỉnh trang và Cụm công nghiệp Hoàng Gia. Đây là điểm nghẽn đối với mục tiêu phát triển công nghiệp bền vững và đang được tỉnh tập trung tháo gỡ.

Vấn đề xử lý chất thải rắn sinh hoạt cũng là một thách thức. Dù lượng rác phát sinh ngày càng tăng nhưng tỉnh vẫn chưa có nhà máy xử lý công nghệ cao đủ năng lực xử lý toàn bộ rác thải, phải phụ thuộc một phần vào TP.HCM. Trong khi đó, việc thu hút đầu tư vào lĩnh vực xử lý chất thải còn gặp khó khăn do vướng cơ chế, chính sách.

Ngoài ra, phần lớn DN, nhất là DN vừa và nhỏ, vẫn chưa có định hướng rõ ràng trong chuyển đổi công nghệ, áp dụng mô hình sản xuất sạch hơn. Tỉnh chưa ban hành hướng dẫn cụ thể về lộ trình áp dụng các kỹ thuật tốt hiện có dẫn đến khó khăn trong triển khai và tiếp cận các chính sách ưu đãi.

Hướng tới phát thải ròng bằng “0”

Nông dân thu gom vỏ bao bì, chai thuốc bảo vệ thực vật

Năm 2025, tỉnh xác định rõ cải thiện PGI không chỉ là nhiệm vụ kỹ thuật mà còn là chiến lược phát triển toàn diện, lâu dài. Theo đó, tỉnh đã đề ra một số nhóm giải pháp trọng tâm để vừa giữ vững vị trí tốp đầu cả nước, vừa từng bước hiện thực hóa cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Trước hết, tỉnh sẽ tăng cường truyền thông về phát triển xanh đến mọi tầng lớp nhân dân, DN. Việc thay đổi nhận thức được coi là gốc rễ, bởi chỉ khi nhận thức đúng thì hành động mới bền vững. Cùng với đó là giải pháp xử lý triệt để các điểm ô nhiễm trong cụm công nghiệp, nâng cao năng lực xử lý nước thải, rác thải đô thị. Đây là hai “mắt xích” trọng yếu trong quá trình xây dựng nền kinh tế tuần hoàn, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Đặc biệt, tỉnh sẽ sớm hoàn thành khảo sát hiện trạng công nghệ của các DN và đưa ra lộ trình chuyển đổi công nghệ lạc hậu sang công nghệ sạch hơn. Song song đó, tỉnh cũng đẩy mạnh kiểm kê khí nhà kính và chuẩn bị nền tảng cho việc tham gia thị trường tín chỉ carbon - một xu hướng tất yếu trong giai đoạn tới.

Một điểm nhấn đáng chú ý là định hướng phát triển Khu công nghiệp xanh gắn với hạ tầng hiện đại và dịch vụ logistics. Đây không chỉ là mô hình thí điểm mà còn là bước đi chiến lược nhằm thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao, tạo ra giá trị gia tăng lớn nhưng ít gây tổn hại đến môi trường.

Ở lĩnh vực nông nghiệp, tỉnh tiếp tục nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn, kết hợp giữa ứng dụng khoa học, công nghệ với bảo tồn thiên nhiên. Đây là một hướng đi vừa đúng, vừa đẹp cho vùng đất giàu truyền thống nông nghiệp như Long An.

Theo Quyền Chi cục trưởng Chi cục Môi trường và Kiểm lâm - Đặng Văn Hải, thời gian tới, ngành tiếp tục phối hợp chặt chẽ các sở, ban, ngành, địa phương và cộng đồng DN để triển khai đồng bộ các giải pháp; đồng thời, tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng, xử lý triệt để các nguồn gây ô nhiễm, thúc đẩy ứng dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất và xử lý chất thải cũng như chuẩn bị nền tảng cho việc tham gia thị trường tín chỉ carbon.

Với những nỗ lực toàn diện, tỉnh đang khẳng định vai trò là một trong những địa phương tiên phong của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long trong phát triển kinh tế xanh, tuần hoàn và bền vững. Việc vươn lên vị trí thứ 6 toàn quốc về PGI là sự ghi nhận khách quan cho cả một quá trình chuyển đổi tư duy, hành động và chính sách đồng bộ.

Từ những nền tảng đã đạt cùng sự phối hợp hiệu quả giữa chính quyền, DN, người dân và sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, Long An đang từng bước tiến gần hơn đến mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, góp phần xây dựng một tương lai xanh hơn, sạch hơn, bền vững hơn cho cả vùng và cả nước./.

Bùi Tùng