Làm thế nào để bớt hoảng loạn khi nghe tiếng sấm?

(Nguồn: Shutterstock)

Nỗi sợ hãi quá mức với sấm sét được gọi là chứng sợ sấm sét có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, nhưng vẫn có nhiều cách để vượt qua nỗi sợ này.

Nếu bạn hoảng loạn khi nghe tiếng sấm, hoặc lo lắng tột độ khi thấy chớp lóe sáng, bạn không phải là người duy nhất cảm thấy bất an trước các cơn dông.

Dưới đây là cách xác định xem bạn có cần điều trị hay không và làm thế nào để vượt qua nỗi sợ ấy.

Khi nào nỗi sợ trở thành một dạng rối loạn?

Cảm giác lo lắng “bình thường” khi có dông bão là điều rất phổ biến. Nhiều người thường có cảm giác bất an thoáng qua khi nghe một tiếng sấm lớn hoặc thấy một tia chớp sáng rực.

Tuy nhiên, chứng sợ sấm sét được chẩn đoán khi mức độ sợ hãi vượt quá giới hạn bình thường và ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống hàng ngày.

Bạn có thể xuất hiện các triệu chứng thể chất như tim đập nhanh, run rẩy, đổ mồ hôi hoặc khó thở mỗi khi có dông bão, thậm chí ngay từ khi nghe dự báo thời tiết.

Biểu hiện rõ ràng nhất là hành vi né tránh, chẳng hạn như không dám ra ngoài, hoặc liên tục kiểm tra ứng dụng thời tiết để phòng tránh dông bão.

Khi nỗi sợ không tương xứng với mức độ nguy hiểm thực tế, gây ra các cơn hoảng loạn hoặc không thể giữ bình tĩnh trong cơn bão, đó có thể là một chứng ám ảnh.

Bị bất ngờ bởi tia chớp hoặc tiếng sấm là điều bình thường, nhưng khi nỗi sợ dông bão làm gián đoạn cuộc sống hàng ngày của bạn, đã đến lúc bạn cần tìm kiếm sự trợ giúp. (Nguồn: Shutterstock)

Nguyên nhân nào dẫn đến chứng sợ sấm sét?

Chứng sợ dông bão có thể ảnh hưởng đến trẻ em, người trưởng thành và người cao tuổi.

Một số người mắc chứng sợ này do trải nghiệm chấn thương trong quá khứ, ví dụ như chứng kiến tia sét đánh gần nhà, hoặc một trận bão lớn đáng sợ lúc nhỏ. Hành vi học được từ cha mẹ có tính lo âu cao cũng có thể góp phần hình thành nỗi sợ.

Ngoài ra, một số người có xu hướng lo âu bẩm sinh hoặc từng trải qua cảm giác mất kiểm soát cũng dễ phát triển các chứng ám ảnh, trong đó có sợ sấm sét.

Những người mắc các rối loạn lo âu khác hoặc có phản ứng căng thẳng mạnh thường có nguy cơ cao hơn.

Đặc tính không thể dự đoán của dông bão cũng khiến người bệnh cảm thấy mất kiểm soát, từ đó làm tăng mức độ lo lắng.

Làm gì khi cơn sợ ập đến?

Trong những tình huống cấp bách, một số bài tập thực tế đơn giản có thể giúp giảm cơn hoảng loạn.

Bài tập thở sâu rất hiệu quả: Hít vào bằng mũi trong 4 giây, giữ hơi thở trong 4 giây, thở ra bằng miệng chậm rãi trong 6 giây.

Bài tập này giúp cơ thể thư giãn và đưa sự chú ý khỏi nỗi sợ.

Thư giãn cơ bắp luân phiên cũng hữu ích: hãy căng rồi thả lỏng từng nhóm cơ, từ đầu đến chân.

Tập trung vào một hoạt động cụ thể như đọc sách, nghe nhạc hoặc trò chuyện cũng giúp lấn át âm thanh của sấm.

Hạn chế những hành vi làm trầm trọng thêm nỗi sợ, chẳng hạn như liên tục xem dự báo thời tiết.

Tìm đến những không gian an toàn trong nhà, như phòng không có cửa sổ, có thể tạo cảm giác bình yên hơn.

Trị liệu tâm lý: Giải pháp lâu dài

Liệu pháp hành vi nhận thức là một phương pháp hiệu quả để điều trị chứng sợ dông bão. Liệu pháp này hoạt động bằng cách thay thế các kiểu suy nghĩ tiêu cực và kiểm soát phản ứng với nỗi sợ hãi. (Nguồn: Shutterstock)

Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) được xem là phương pháp hiệu quả nhất trong điều trị chứng sợ sấm sét.

CBT giúp người bệnh nhận diện và thay đổi những suy nghĩ tiêu cực, ví dụ như: “dông bão luôn nguy hiểm,” thay vào đó là những suy nghĩ hợp lý và thực tế hơn.

Trong liệu trình, người bệnh cũng được hướng dẫn cách hiểu và kiểm soát phản ứng thể chất khi cảm thấy lo sợ.

Một thành phần quan trọng là liệu pháp phơi nhiễm giúp người bệnh đối mặt dần dần với nỗi sợ, chẳng hạn như xem video hoặc nghe âm thanh dông bão để học cách nhận ra rằng nỗi sợ không nguy hiểm, và những điều tồi tệ tưởng tượng thường không xảy ra.

Thực tế ảo (VR): Phương pháp hiện đại và an toàn

Công nghệ thực tế ảo (VR) cho phép người bệnh tiếp xúc với nỗi sợ một cách an toàn và có kiểm soát. Trong VR, có thể mô phỏng các kịch bản dông bão chân thực, từ mưa nhẹ đến sấm sét dữ dội. Mức độ sẽ tăng dần, cho phép người bệnh tiếp cận nỗi sợ một cách từ tốn.

Não bộ phản ứng với hình ảnh và âm thanh trong VR gần giống như ngoài đời thật, nên phương pháp này mang lại hiệu quả cao.

Phương pháp này phù hợp với gần như tất cả mọi người, bất kể tuổi tác hay mức độ ám ảnh, đặc biệt hữu ích với người chưa sẵn sàng đối diện thực tế, vì môi trường VR vẫn nằm trong tầm kiểm soát./.

(Vietnam+)