Khó khăn xác định chủ rừng

Xã Noong Luống (huyện Điện Biên) có trên 630ha rừng được chi trả DVMTR. Tuy nhiên, do vướng mắc trong xác định chủ rừng dẫn đến chậm chi trả tiền DVMTR.

Ông Lò Văn Ính, bản Huổi Phúc, xã Noong Luống chia sẻ: Bản có 7 hộ, nhận khoán 7ha rừng phòng hộ. Qua thay đổi ranh giới giữa các bản và tranh chấp các chủ rừng, dẫn đến bản Huổi Phúc vẫn chưa xác định được diện tích rừng và lập bản đồ chi trả DVMTR của cộng đồng.

Do chưa xác định được ranh giới, nhiều năm qua diện tích rừng bản Huổi Phúc (xã Noong Luống, huyện Điện Biên) chưa được chi trả DVMTR.

Theo thống kê, trên địa bàn xã Noong Luống có 2 chủ rừng đã chết, chưa gửi được biên bản họp gia đình thống nhất người nhận tiền chi trả DVMTR và giấy chứng tử về Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng; 2 chủ rừng giao trùng họ tên; 5 chủ rừng có sự khác nhau giữa quyết định và bản đồ số hiệu khoảnh (quyết định khoảnh 6, bản đồ khoảnh 4)...

Theo quy định tại Điều 62 và Điều 63 Nghị định 156/2018/NĐ-CP của Chính phủ về quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Lâm nghiệp, việc xác định diện tích rừng được chi trả DVMTR hằng năm cho các chủ rừng là nhiệm vụ quan trọng. Đây là bước triển khai đầu tiên xác định chi tiết, cụ thể diện tích rừng có cung ứng DVMTR của các chủ rừng là tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư... Do vậy, các chủ rừng có sự sai khác thông tin trên bản đồ và quyết định giao, bản đồ với giấy tờ tùy thân của chủ rừng, chủ rừng chưa có bản đồ giao đất, giao rừng, tranh chấp giữa các chủ rừng... là những nguyên nhân khiến các chủ rừng chưa được nhận tiền chi trả DVMTR.

Trên địa bàn tỉnh còn 95.472ha rừng chưa xác định được đối tượng chi trả DVMTR.

Bà Lò Thị Thi, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Điện Biên cho biết: Huyện có 139.626ha, trong đó diện tích đất có rừng là 76.797ha. Hạt Kiểm lâm huyện chủ động phối hợp với Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng, UBND các xã, chủ rừng tổ chức nghiệm thu, hoàn thiện hồ sơ để chi trả DVMTR trong năm 2023. Đã tổ chức chi trả DVMTR cho 1 tổ chức, 1 nhóm hộ, 178 cộng đồng, 190 cá nhân, hộ gia đình với tổng số tiền hơn 9,7 tỷ đồng, tổng diện tích đã chi trả (diện tích quy đổi) là trên 40 nghìn héc ta. Tuy nhiên, trên địa bàn huyện còn 25 chủ rừng chưa được chi trả tiền DVMTR, với số tiền gần 40 triệu đồng chủ yếu do vướng mắc về thủ tục hành chính.

Bà Mai Hương, Giám đốc Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng cho biết: Công tác chi trả DVMTR khó khăn lớn nhất là xác định chủ rừng đối với diện tích rừng được chi trả. Diện tích rừng cung ứng DVMTR chưa quy đổi năm 2024 là trên 412.109ha, trong đó đã giao hơn 316.637ha và 95.472ha rừng chưa xác định được đối tượng chi trả DVMTR (chưa giao hoặc đã giao theo Kế hoạch số 2783/KH-UBND nhưng chưa hoàn thiện hồ sơ và bàn giao bản đồ, quyết định giao đất, giao rừng). Trong đó, huyện Điện Biên hơn 41.829ha; huyện Tuần Giáo 14.381ha; huyện Nậm Pồ 13.187ha; huyện Điện Biên Đông 10.509ha; huyện Mường Chà 4.095ha; huyện Mường Nhé 3.575ha; huyện Tủa Chùa 3.785ha; huyện Mường Ảng 1.774ha; TP. Điện Biên Phủ gần 2.000ha và TX. Mường Lay 473ha. Chủ rừng có diện tích rừng đang tranh chấp; giao chồng lấn diện tích giữa các chủ rừng trong huyện; với các chủ rừng huyện khác; và chồng lấn diện tích với tỉnh khác là 10 chủ rừng.

Một số chủ rừng có diện tích rừng được giao quản lý, bảo vệ nhỏ lẻ, số tiền nhận chi trả hàng năm ít nên không mở tài khoản. Đến nay, trên địa bàn tỉnh còn 2.635 chủ rừng chưa mở tài khoản. Việc chậm trễ giải quyết các khó khăn, vướng mắc phần nào ảnh hưởng đến quyền lợi của một số chủ rừng, cũng như công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Nguyên nhân chủ yếu do UBND cấp huyện chưa tập trung giải quyết dứt điểm, hoàn thiện nội dung liên quan theo hướng dẫn của các sở, ngành, đơn vị liên quan.

Lãnh đạo Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng, kiểm lâm kiểm tra thực địa diện tích cung ứng DVMTR.

Nhằm giải quyết các vướng mắc liên quan đến công tác chi trả DVMTR, ngày 7/5/2025, UBND tỉnh có văn bản số 1923/UBND-KTN, về giải quyết các vướng mắc, thủ tục liên quan nhằm đảm bảo điều kiện chi trả tiền DVMTR cho các chủ rừng, giảm thiểu diện tích rừng thuộc lưu vực chi trả DVMTR không xác định hoặc chưa xác định được đối tượng nhận tiền do các nguyên nhân chủ quan. UBND tỉnh yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường, UBND các huyện, thị xã, thành phố, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng theo chức năng, nhiệm vụ tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo của UBND tỉnh tại Công văn số 6199/UBND-KTN ngày 28/12/2023, số 1968/UBND-KTN ngày 16/5/2023.

Tiếp tục đẩy nhanh tiến độ thực hiện công tác giao đất, giao rừng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp theo chỉ đạo, yêu cầu của UBND tỉnh tại Thông báo số 1419/TB-UBND ngày 9/4/2025, UBND các huyện, thị xã, thành phố khẩn trương hoàn thiện, bàn giao cho Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng hồ sơ, tài liệu liên quan đến diện tích rừng đã thực hiện thủ tục giao rừng trên địa bàn để tổ chức chi trả tiền DVMTR cho các chủ rừng theo quy định.

Quang Hùng