Khám sức khỏe tiền hôn nhân, nâng cao chất lượng dân số
ĐBP - Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân là một trong những yếu tố cần thiết, quan trọng giúp nam, nữ chuẩn bị kết hôn được trang bị thêm kiến thức về chăm sóc sức khỏe, đánh giá tổng quát sức khỏe của bản thân. Từ đó chuẩn bị các điều kiện cho cuộc sống lứa đôi hạnh phúc, bền vững, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng dân số.
Nhìn con trai hơn 8 tuổi nhưng cơ thể chỉ như 5 - 6 tuổi, da xanh xao do thiếu máu và không thể tham gia các hoạt động vui chơi, thể thao, chị N.T.T. (phường Điện Biên Phủ) lại tự trách mình. Bởi nếu chị và chồng đi khám sức khỏe trước khi kết hôn sẽ biết được có khả năng sinh con ra bị bệnh tan máu bẩm sinh. Ngay từ khi được sinh ra, con trai chị T. đã được chẩn đoán mắc bệnh tan máu bẩm sinh. Đây là căn bệnh nguy hiểm, phải thường xuyên truyền máu, thải sắt.
Một hệ lụy khác của việc không khám sức khỏe tiền hôn nhân là tình trạng vô sinh, hiếm muộn. Trên thực tế, nhiều cặp vợ chồng trẻ không kiểm tra sức khỏe trước khi kết hôn đã gặp khó khăn trong vấn đề mang thai. Trường hợp của chị L.T.H. (xã Tủa Chùa) là minh chứng. Chị H. cho biết: Trước khi cưới, em có gợi ý bạn trai đi khám nhưng anh ấy tỏ ra khó chịu và nhất định không đi kiểm tra. Cưới hơn 2 năm, vợ chồng vẫn không có con. Khi đi khám, bác sĩ cho biết chồng em bị khiếm khuyết nhiễm sắc thể. Giờ muốn có con chúng em phải làm dịch vụ sinh sản, rất tốn kém.
Trường hợp của chị N.T.T. và chị L.T.H. là những minh chứng cụ thể cho thấy việc khám sức khỏe trước khi kết hôn là cần thiết để chuẩn bị cho cuộc sống hôn nhân hạnh phúc, khỏe mạnh. Việc tư vấn, kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân sẽ giúp đánh giá sức khỏe một cách tổng quát, phát hiện những bệnh lý truyền nhiễm như: Viêm gan B, HIV, bệnh lây truyền qua đường tình dục (lậu, giang mai); bệnh lý do di truyền; tầm soát và phát hiện bệnh lý liên quan đến vấn đề sinh sản.
Khám sức khỏe tiền hôn nhân mang lại nhiều lợi ích nhưng nhiều người vẫn chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc này. Để người dân hiểu rõ và tích cực tham gia tư vấn, kiểm tra sức khỏe trước khi kết hôn, Sở Y tế đã nỗ lực triển khai các hoạt động truyền thông, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng. Công tác tuyên truyền không chỉ tập trung vào việc cung cấp thông tin về các lợi ích của việc khám sức khỏe tiền hôn nhân mà còn giúp chuyển đổi hành vi, khuyến khích các gia đình và cộng đồng chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe.
Cán bộ Trung tâm Y tế Thanh An tuyên truyền sức khỏe tiền hôn nhân cho học sinh Trường THCS Noong Hẹt. Ảnh tư liệu
Bà Nguyễn Thị Cung, Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Dân số - Trẻ em (Sở Y tế) cho biết: Nhằm trang bị kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, hàng năm ngành Y tế phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, đặc biệt là Sở Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh đoàn, cơ quan truyền thông… triển khai các hoạt động tuyên truyền, tư vấn kiến thức và kỹ năng chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên. Đồng thời, tổ chức tập huấn cho cán bộ dân số xã, cộng tác viên dân số để cung cấp thông tin về thực trạng mang thai ở tuổi vị thành niên; tư vấn khám sức khỏe trước hôn nhân, tuyên truyền phổ biến kiến thức chăm sóc sức khỏe tiền hôn nhân... Phối hợp với các trường học tổ chức truyền thông, tư vấn về giới tính, tình bạn, tình yêu và chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên. Từ đầu năm đến nay, đơn vị phối hợp thực hiện truyền thông về sức khỏe tiền hôn nhân tại 3 trường THPT, 74 trường THCS; truyền thông nhóm về dân số và phát triển tại xã với hơn 4.200 lần. Trong 6 tháng đầu năm, toàn tỉnh có 196/590 cặp thực hiện khám sức khỏe trước khi kết hôn.
Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới với quan điểm chỉ đạo tiếp tục chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển. Công tác dân số phải chú trọng toàn diện các mặt quy mô, cơ cấu, phân bố, đặc biệt là chất lượng dân số. Trong đó, đặt mục tiêu đến năm 2030, tỷ lệ nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn đạt 90%; có 70% phụ nữ mang thai được tầm soát ít nhất 4 loại tật bẩm sinh phổ biến nhất...
Để nâng cao chất lượng dân số và đạt mục tiêu đề ra, thời gian tới, cùng với những giải pháp cụ thể của ngành Y tế, rất cần sự vào cuộc của các cấp chính quyền, đoàn thể, nhà trường và gia đình trong việc tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao chất lượng dân số.
