HTX ứng dụng AI: 'Người đi sau nhưng bứt phá nhanh'

Dù AI mở ra cánh cửa lớn cho đổi mới và tăng trưởng, không ít HTX vẫn chưa tận dụng hết tiềm năng công nghệ này. Trong khi nhiều công cụ AI ngày càng dễ tiếp cận và chi phí triển khai ngày một giảm, một số HTX vẫn giữ tư duy cũ, ngần ngại thay đổi hoặc thiếu nguồn lực triển khai. Điều này khiến họ chậm chân trong cuộc đua nâng cao giá trị sản phẩm, tối ưu vận hành và tiếp cận khách hàng hiệu quả hơn trong môi trường số ngày càng cạnh tranh.

AI không chỉ dành cho các “ông lớn”

Từ một mô hình sản xuất nông nghiệp truyền thống, HTX Nông nghiệp và Dịch vụ Tân Tiến (huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên) đã tạo bước đột phá khi ứng dụng công nghệ AI vào quá trình phân tích dữ liệu thời tiết, lập kế hoạch canh tác và tối ưu đầu vào.

Chỉ sau một vụ mùa, HTX ghi nhận mức giảm 30% chi phí phân bón và thuốc bảo vệ thực vật, trong khi năng suất chè tăng hơn 20% so với năm 2023. Đây không chỉ là con số ấn tượng về mặt kỹ thuật canh tác, mà còn cho thấy tầm quan trọng của việc ứng dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo vào nông nghiệp quy mô nhỏ.

Nhiều HTX đã ứng dụng Ai vào sản xuất, kinh doanh, nâng cao năng suất, tối ưu hóa chi phí.

Không dừng lại ở sản xuất, HTX này còn tiên phong sử dụng các công cụ như ChatGPT và Canva để thiết kế nội dung quảng cáo tự động, từ đó tối ưu hóa chiến dịch truyền thông trên mạng xã hội. Việc xác định đúng đối tượng khách hàng và nhắm mục tiêu chính xác giúp doanh thu từ kênh online của HTX tăng gấp đôi chỉ trong vòng 6 tháng.

Trường hợp khác, HTX Sản xuất và Dịch vụ Nông nghiệp Đồng Tâm tại huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang đã triển khai tích hợp mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) nhận diện sâu bệnh hại cây trồng thông qua hệ thống camera và cảm biến IoT kết nối đám mây. Nhờ ứng dụng công nghệ này, nông dân có thể nhận cảnh báo sớm và đưa ra phương án xử lý kịp thời, giúp giảm hơn 35% tỷ lệ cây trồng bị bệnh.

Hơn hết, chi phí chăm sóc cây trồng được tiết kiệm 18% và năng suất lúa bình quân tăng từ 5,8 tấn/ha lên 6,7 tấn/ha chỉ sau một vụ mùa. Những con số này đặc biệt có ý nghĩa trong bối cảnh các HTX đang phải đối mặt với áp lực cạnh tranh ngày càng gay gắt từ thị trường nông sản toàn cầu.

Xu thế chuyển mình từ ứng dụng AI

Hay như HTX Thủy sản Đồng Tâm (Huyện Bình Đại, tỉnh Bến Tre) cũng cho thấy cách AI có thể thay đổi cuộc chơi trong lĩnh vực thủy sản. Bằng việc ứng dụng AI trong giám sát chất lượng nước và quản lý đàn cá, HTX đã tăng tỷ lệ sống của cá lên đến 90%, đồng thời giảm 20% chi phí thức ăn và thuốc thú y. Không chỉ vậy, việc sử dụng AI để phân tích dữ liệu thị trường giúp HTX điều chỉnh sản lượng và lịch thu hoạch linh hoạt hơn, cũng như đưa ra các chương trình tiếp thị quảng cáo tối ưu, từ đó tăng doanh thu thêm 15% so với năm trước.

Sự thành công của các HTX trên diễn ra trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo đang trở thành xu hướng tất yếu trong ngành tiếp thị và thương mại toàn cầu. Tại hội nghị Meta Summit Marketing 2025 tổ chức tại Hà Nội, ông Benjamin Joe, Phó Chủ tịch Meta khu vực Đông Nam Á, nhấn mạnh rằng AI là từ khóa nổi bật nhất của năm 2024 và 2025. Ông cho biết, với mỗi 1 USD chi cho quảng cáo trên nền tảng Meta, doanh nghiệp có thể thu về trung bình 3,71 USD lợi nhuận, và thậm chí đạt mức 4,52 USD nếu sử dụng chiến dịch Advantage+. AI cũng giúp tiết kiệm đến 19% chi phí trong quá trình chuyển đổi từ lượt tương tác sang khách hàng thực tế.

Cơ hội hóa rồng cho HTX nằm gọn trong lòng bàn tay.

Song song với ứng dụng trong sản xuất và tiếp thị, nhiều HTX cũng đang sử dụng AI để cải tiến quy trình quản trị nội bộ. Các công cụ như Google Gemini hay Microsoft Copilot đang được tận dụng để tự động hóa báo cáo tài chính, quản lý kho hàng và lập lịch làm việc.

Bà Phúc Nguyễn, Trưởng ngành hàng của Meta tại Việt Nam, nhận định rằng các doanh nghiệp hiện nay đang tích cực ứng dụng AI vào những công việc vốn trước đây do con người đảm nhiệm, như tạo nội dung sáng tạo, tối ưu hóa thông điệp quảng cáo, soạn thảo chiến dịch và hỗ trợ bán hàng.

Bà nhấn mạnh, thời kỳ phụ thuộc hoàn toàn vào lao động thủ công đã dần lùi lại, khi giờ đây chỉ với một thao tác đơn giản, doanh nghiệp có thể tối ưu chiến dịch quảng cáo theo thời gian thực và phân phối nội dung đến đúng nhóm đối tượng mục tiêu mà không vướng phải bất kỳ độ trễ nào. Theo dữ liệu của Meta năm 2025, việc ứng dụng AI có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm đến 19% chi phí trong quá trình chuyển đổi từ lượt tương tác sang khách hàng thực tế.

Theo Liên minh HTX tỉnh Thái Nguyên, việc ứng dụng các công cụ này giúp ban điều hành HTX tiết kiệm ít nhất 25% thời gian cho công việc hành chính, tạo điều kiện tập trung nguồn lực cho phát triển sản phẩm và xúc tiến thương mại.

HTX bứt phá ứng dụng AI

Theo báo cáo “AI for Business: APAC Trends in AI Adoption” của Deloitte, tính đến quý I năm 2025, khoảng 93% doanh nghiệp Việt Nam đã ứng dụng ít nhất một công cụ AI vào hoạt động tiếp thị hoặc vận hành.

Trong đó, khu vực kinh tế tập thể, đại diện là các HTX, bắt đầu nổi lên như những “người đi sau nhưng bứt tốc nhanh” nhờ sự hỗ trợ từ các chương trình tập huấn công nghệ có định hướng của địa phương. Đặc biệt, các giải pháp AI được thiết kế riêng phù hợp với quy mô nhỏ và mô hình tổ chức linh hoạt của HTX giúp việc triển khai không tốn quá nhiều chi phí nhưng mang lại giá trị rất lớn.

Dù vậy, không thể phủ nhận rằng các HTX vẫn đang đối mặt với những thách thức không nhỏ, đặc biệt là về hạ tầng số và nguồn nhân lực có khả năng tiếp cận công nghệ mới. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ từ các chương trình đào tạo của địa phương và giải pháp AI thiết kế phù hợp cho quy mô nhỏ, HTX có thể vượt qua rào cản này.

Trong bối cảnh AI đang bứt tốc trong tiếp thị số và vận hành doanh nghiệp, sự chuyển mình của các HTX chính là minh chứng rõ nét cho việc công nghệ có thể tạo ra giá trị ở mọi cấp độ, không chỉ ở những tổ chức có tiềm lực tài chính lớn. Với chiến lược đúng đắn và tinh thần đổi mới, các HTX hoàn toàn có thể trở thành những "người đi sau nhưng bứt phá nhanh", góp phần làm mới diện mạo của kinh tế tập thể Việt Nam trong thời kỳ số hóa.

Vũ Hương