Hơn 6.900 tỷ đồng vốn đầu tư công của Bộ Xây dựng được đề xuất điều chỉnh giảm

Theo báo cáo của Vụ Kế hoạch - Tài chính (Bộ Xây dựng), đến hết tháng 10/2025, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công của Bộ đạt xấp xỉ 50% kế hoạch được giao đầu năm, và hơn 54% kế hoạch sau khi được cấp có thẩm quyền điều chỉnh giảm phần vốn không còn nhiệm vụ chi.

Từ đầu năm, Bộ Xây dựng đã chỉ đạo quyết liệt các chủ đầu tư, ban quản lý dự án và nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình trọng điểm, hoàn thành và đưa vào khai thác nhiều dự án quan trọng quốc gia như: cao tốc Bắc - Nam phía Đông, cầu Rạch Miễu 2, Vành đai 3 TP.HCM (đoạn Tân Vạn - Nhơn Trạch), và các dự án cải tạo cầu yếu, cầu kết nối trên các quốc lộ.

Ảnh minh họa

Quá trình triển khai cho thấy, nhiều dự án tiết kiệm được chi phí đầu tư so với tổng mức phê duyệt, nhờ hiệu quả trong công tác đấu thầu, giảm chi phí giải phóng mặt bằng, giảm chỉ số trượt giá, không sử dụng đến dự phòng, và chính sách giảm thuế VAT 2%. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến việc Bộ Xây dựng không còn nhu cầu sử dụng toàn bộ kế hoạch vốn đã giao trong năm 2025.

Căn cứ kết quả rà soát, Bộ Xây dựng đề nghị điều chỉnh giảm kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 khoảng 6.970 tỷ đồng, gồm 1.504 tỷ đồng vốn nước ngoài và 5.466 tỷ đồng vốn trong nước (trong đó có 1.251 tỷ đồng thuộc nguồn tăng thu ngân sách trung ương).

Phần vốn được điều chỉnh giảm chủ yếu từ các dự án đã hoàn thành nhiệm vụ chi hoặc tiết kiệm đáng kể chi phí đầu tư. Cụ thể, nhiều dự án thành phần của cao tốc Bắc - Nam phía Đông như Bãi Vọt - Hàm Nghi và Hàm Nghi - Vũng Áng xin điều chỉnh giảm kế hoạch hơn 600 tỷ đồng do giảm giá sau đấu thầu, giá vật liệu đất đắp thấp hơn dự toán, trượt giá thực tế thấp hơn dự kiến và chính sách giảm VAT tiếp tục được áp dụng.

Bên cạnh đó, các dự án khác như cầu đường sắt Cẩm Lý trên tuyến Kép - Hạ Long, cao tốc Chợ Mới - Bắc Kạn, hay các gói thầu đầu tư hệ thống ITS, ETC trên cao tốc Bắc - Nam, nâng cấp cầu và hầm trên Quốc lộ 1… cũng ghi nhận mức tiết kiệm vốn đáng kể, góp phần giảm áp lực giải ngân trong năm.

Theo Bộ Xây dựng, ngoài nguyên nhân tiết kiệm chi phí, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công của Bộ vẫn chịu tác động bởi nhiều yếu tố khách quan. Thời tiết mưa bão thất thường, sạt lở tại các công trình miền núi, cùng vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng và thiếu nguồn vật liệu xây dựng đã ảnh hưởng đến tiến độ một số dự án.

Đối với các dự án còn lại, Bộ xác định việc giải ngân trong thời gian tới vẫn đối diện nhiều thách thức, đặc biệt tại các khu vực địa hình phức tạp và điều kiện thi công khó khăn. Do đó, Bộ Xây dựng khẳng định sẽ điều hành linh hoạt kế hoạch vốn, chuyển bổ sung cho những dự án có khả năng giải ngân tốt và cần nguồn lực kịp thời để hoàn thành đúng tiến độ.

Một số dự án ưu tiên được xem xét bố trí vốn bổ sung gồm: Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và Các dự án giải phóng mặt bằng, tái định cư phục vụ hạ tầng trọng điểm.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng tiếp tục yêu cầu các chủ đầu tư, ban quản lý dự án và địa phương chủ động phối hợp, tháo gỡ vướng mắc để bảo đảm tiến độ thi công và giải ngân. Các địa phương được đề nghị huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, đẩy nhanh công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, đồng thời bảo đảm nguồn cung vật liệu để tránh gián đoạn thi công.

Bộ cũng chỉ đạo rà soát toàn bộ kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, tập trung hoàn thành các dự án đúng tiến độ và chất lượng, tránh tình trạng giải ngân dồn vào cuối kỳ hoặc vốn bị “đóng băng” do thủ tục.

Theo Bộ Xây dựng, việc đề xuất giảm kế hoạch vốn gần 7.000 tỷ đồng không ảnh hưởng đến tiến độ hay mục tiêu đầu tư công năm 2025, mà ngược lại, giúp tăng hiệu quả sử dụng vốn ngân sách, tập trung nguồn lực cho những dự án có khả năng giải ngân nhanh và mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội cao.

Đây cũng là một bước đi thể hiện tinh thần chủ động, tiết kiệm và minh bạch trong quản lý đầu tư công - phù hợp với yêu cầu của Chính phủ về nâng cao kỷ luật tài chính, chống thất thoát, lãng phí, và đẩy mạnh hiệu quả đầu tư trong giai đoạn cuối của kế hoạch trung hạn 2021 - 2025.

Văn Hùng