Hội thảo hoàn thiện pháp luật đất đai: Gỡ nút thắt giá đất, giải phóng mặt bằng và số hóa dữ liệu

Sáng 20/8, Tạp chí điện tử VietTimes (Hội Truyền thông số Việt Nam -VDCA) phối hợp với Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức Hội thảo “Hoàn thiện pháp luật đất đai tạo động lực phát triển trong kỷ nguyên số”.

PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) và Tổng biên tập Tạp chí VietTimes Nguyễn Bá Kiên điều phối nội dung thảo luận tại Hội thảo.

Tham dự hội thảo có các Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam: Ông Lê Đức Sảo; Ông Hồ Quang Lợi, Ông Lê Nghiêm.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Nguyễn Bá Kiên, Tổng biên tập Tạp chí điện tử VietTimes nhấn mạnh đất đai là tài nguyên đặc biệt của quốc gia, đồng thời khẳng định việc hoàn thiện chính sách pháp luật đất đai theo hướng hiện đại, minh bạch, dựa trên nền tảng số hóa là yêu cầu cấp thiết để thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, tăng cường niềm tin của nhân dân vào chính sách của Đảng và Nhà nước.

Trình bày tham luận, ông Nguyễn Quốc Hiệp – Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC), đồng thời là Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Đầu tư Bất động sản Toàn cầu (GP.Invest) cho biết với kinh nghiệm trong ngành xây dựng và bất động sản, ông đánh giá cao tinh thần cầu thị, quyết liệt và cải cách thể chế mạnh mẽ của cơ quan quản lý Nhà nước trong lần sửa đổi luật này. Ông đặc biệt nhấn mạnh hai vấn đề sống còn đối với doanh nghiệp: cơ chế giải phóng mặt bằng và xác định giá đất. Theo ông, nếu các quy định mới được thông qua, đây sẽ là cú hích lớn giúp tháo gỡ nút thắt pháp lý, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển và góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế quốc gia.

PGS.TS. Nguyễn Đình Thọ – Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nhấn mạnh sự cần thiết phải cải cách toàn diện hệ thống pháp luật đất đai, đặc biệt là các quy định liên quan đến giá đất, đấu giá – đấu thầu, quy hoạch sử dụng đất và cơ chế tài chính. Ông chỉ rõ những mâu thuẫn giữa mục tiêu thu ngân sách và phát triển hạ tầng, cũng như sự chênh lệch lớn giữa khung giá đất Nhà nước và giá thị trường, gây ra nhiều hệ lụy cho người dân và doanh nghiệp. Ông đề xuất xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai hiện đại, tích hợp thông tin quy hoạch, hồ sơ địa chính và kế hoạch sử dụng đất để nâng cao hiệu quả quản lý, thúc đẩy chính phủ điện tử và kinh tế số.

TS. Vũ Đình Ánh – Chuyên gia kinh tế, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường – giá cả (Bộ Tài chính) thẳng thắn chỉ ra những vướng mắc cốt lõi còn tồn tại trong Luật Đất đai 2024, đặc biệt là cơ chế định giá đất chưa thực sự theo nguyên tắc thị trường. Ông kiến nghị loại bỏ hoàn toàn khung giá và bảng giá đất, thay bằng cơ chế định giá cụ thể, minh bạch, gắn với từng thửa đất và mục đích sử dụng. Ông nhấn mạnh sự cần thiết phải xây dựng một thị trường định giá đất chuyên nghiệp, thống nhất và hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Võ Anh Tuấn – Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (Bộ NN&MT) lý giải vì sao Luật Đất đai 2024 vừa có hiệu lực đã cần sửa đổi, nhấn mạnh đây là yêu cầu tất yếu nhằm thể chế hóa các nghị quyết của Trung ương và thích ứng với mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Ông đặc biệt lưu ý đến những bất cập trong công tác quy hoạch, thu hồi đất, giao đất và định giá đất – những vấn đề đang gây tranh luận sâu sắc. Ông khẳng định, việc sửa đổi luật lần này không chỉ là điều chỉnh kỹ thuật mà là bước đi chiến lược để hoàn thiện thể chế quản lý đất đai trong bối cảnh mới.

Tham gia ý kiến tại hội thảo, ông Phạm Đức Toản – Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Bất động sản EZ (EZ Property) thẳng thắn chỉ ra những điểm nghẽn trong cơ chế định giá đất hiện hành, đặc biệt là sự chênh lệch giữa bảng giá đất và giá thị trường, gây khó khăn trong triển khai dự án và nghĩa vụ tài chính. Ông đề xuất cần xây dựng một bảng giá đất thống nhất, công bằng cho cả người dân và doanh nghiệp, dựa trên lợi thế và vị trí từng khu đất; kiến nghị các cơ quan xây dựng luật cần làm rõ phương pháp tính giá đất tại từng địa phương để tạo sự minh bạch, giúp doanh nghiệp yên tâm đầu tư, góp phần thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh.

Góp ý Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi, ông Nguyễn Văn Đính – Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA) nhấn mạnh sự cần thiết phải cải cách phương pháp định giá đất theo hướng sát với giá thị trường, tránh tình trạng “giá ảo” do đầu cơ và thổi giá. Ông đề xuất chu kỳ ban hành bảng giá đất nên kéo dài 5 năm thay vì hàng năm, đồng thời kiến nghị giao việc tư vấn định giá cho các cơ quan chuyên môn độc lập để đảm bảo tính khách quan, minh bạch. Theo ông Đính, việc xác định đúng giá trị đất sẽ góp phần điều tiết thị trường bất động sản về giá trị thực, giúp người dân có cơ hội tiếp cận nhà ở dễ dàng hơn.

Ông Nguyễn Bảo Trung – Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số và Thông tin Dữ liệu Tài nguyên Môi trường (Bộ NN&MT) khẳng định sổ đỏ không phải là rào cản trong xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, sổ đỏ chỉ là một loại giấy tờ pháp lý. Hiện nay Bộ NN&MT đang triển khai theo hướng người dân chưa đủ điều kiện cấp giấy vẫn có thể đăng ký thông tin đất đai. Những hồ sơ đã đăng ký sẽ được lưu trữ và xử lý, khi đủ điều kiện pháp lý, Nhà nước sẽ tiến hành cấp giấy chứng nhận.

Quỳnh An

Đình Huy