Hoa khôi Hà thành thập niên 1930 lấy chồng thiếu gia, trung niên đi bán xôi chè

Đầu thế kỷ 20, Hà Nội dần mang dáng dấp của đô thị công nghiệp lớn, với nhiều nhà tư sản nổi tiếng vì độ giàu có, kéo theo con cháu của họ, các tiểu thư, công tử cũng trở thành nhân vật "hot' được nhiều người chú ý. Một trong những tiểu thư nổi bật nhất là cô Trần Thị Thành, cháu ngoại nhà tư sản Hưng Ký, được xem là một biểu tượng nhan sắc của đất kinh kỳ.

Bà Trần Thị Thành sinh ra trong gia đình tư sản giàu có ở Hà Nội. Ông ngoại của bà là Trần Văn Thành, chủ nhà máy gạch Hưng Ký, một trong những đơn vị sản xuất lớn nhất miền Bắc lúc bấy giờ, chuyên cung cấp gạch ngói cho nhiều công trình lớn.

Bà Trần Thị Thành, cô gái dành danh hiệu Hoa khôi Hà Nội năm 1939. (Ảnh do gia đình cung cấp)

Bà Trần Thị Thành được giáo dục theo lối Tây học, nói tiếng Pháp thành thạo, biết chơi đàn piano, ăn mặc hiện đại nhưng vẫn giữ phong thái nền nã của người con gái Hà thành. Những người từng biết giai nhân này kể lại, bà Thành hồi trẻ có gương mặt thanh tú, ánh mắt sáng, dáng người nhỏ nhắn, giọng nói nhẹ. Bà cư xử đúng mực, không phô trương, không kiểu cách, khác với nhiều tiểu thư con nhà giàu cùng thời.

Năm 1939, một tờ báo Pháp tổ chức cuộc thi sắc đẹp ở Hà Nội, diễn ra ngay khu vực hồ Hoàn Kiếm. Đây là sự kiện kỳ lạ đối với người đương thời, thu hút sự chú ý của giới trẻ đô thị. Nhiều cô gái thuộc tầng lớp khá giả, học sinh trường Tây hoặc con nhà công chức, tư sản đăng ký tham dự.

Bà Trần Thị Thành, khi ấy mới ngoài 20 tuổi, đã bí mật đăng ký dự thi, chỉ rủ cô em họ đi cùng. Cuộc thi kéo dài nhiều ngày, thu hút đông đảo người dân đến xem.

Bà Thành gây chú ý ngay từ đầu bởi vẻ đẹp kín đáo, khác với kiểu trang điểm đậm của nhiều thí sinh khác. Khi kết quả công bố, bà được xướng tên là người chiến thắng, trở thành Hoa khôi Hà thành, danh hiệu được xem là cao nhất về nhan sắc thời đó. Người giành danh hiệu hoa khôi được món tiền khá lớn và đứng trong lồng kính ở Bờ Hồ cho mọi người ngắm. Một số tờ báo Pháp và báo Việt nhắc đến tên bà trong các bài viết về đời sống đô thị.

Vườn hoa bên bờ hồ Hoàn Kiếm giai đoạn 1920 – 1930. Nay ở vị trí góc đường Hàng Khay – Đinh Tiên Hoàng. (Ảnh: Redsvn/ Charles Peyrin)

Năm 1940, bà Thành kết hôn với ông Lê Hoàng Vũ, con trai chủ cửa hàng đồ da lớn ở phố cổ. Đám cưới của họ khi đó được xem là một trong những sự kiện nổi bật của giới thượng lưu Hà Nội. Hàng chục chiếc ô tô rước dâu nối dài từ Hàng Trống đến Hà Trung, thu hút đông người dân đứng xem.

Theo anh Lê Hoàng Phong, cháu nội của bà Trần Thị Thành, sau khi cưới, bà sống cùng chồng trong căn biệt thự ở trung tâm phố cổ, phụ giúp cửa hàng đồ da. Sau đó, theo dòng chảy của thời đại, ngoài nghề đồ da, gia đình dần chuyển đổi sang kinh doanh nhiều ngành nghề.

Sau khi đất nước thống nhất, hai ông bà quyết định bán xôi chè trên phố Hàng Da, loại đồ ăn được nhiều người yêu thích lúc bấy giờ. Mỗi sáng, ông Lê Hoàng Vũ đều dậy sớm nấu chè để vợ đem ra bán. Điểm đặc biệt là hàng xôi bán cả chè lạnh, thời điểm đó chưa nhiều quán có được.

Thời bao cấp, người đi chợ Hàng Da quen với hình ảnh một phụ nữ trung niên dáng người nhỏ nhắn, tóc búi gọn, ngồi bán xôi chè. Không nhiều người biết đó là bà Trần Thị Thành, người từng được chọn là hoa khôi Hà Nội mấy chục năm trước.

Các quầy hàng chợ Hàng Da những năm 1975- 1980.

Dù có tuổi và cuộc sống của tiểu thư nhà tư sản đã lùi rất xa, bà Thành vẫn giữ nếp của con gái phố cổ, luôn gọn gàng, ăn mặc lịch sự, không bao giờ to tiếng. Khi khách nhận ra hoa khôi Hà thành và hỏi chuyện cũ, bà chỉ cười: “Cũng lâu rồi, chẳng còn gì để kể".

Vợ chồng bà Trần Thị Thành, ông Lê Hoàng Vũ có với nhau tất cả 4 người con, 8 người cháu; tất cả đều coi trọng nếp sống kìn đáo, gìn giữ nét thanh lịch của người Hà Nội xưa. Hoa khôi Hà thành một thời qua đời năm 1987, đi trước chồng 14 năm.

Ngày nay, khi nhắc lại những nhân vật gắn với lịch sử Hà Nội cũ, nhiều người nhắc Hoa khôi Trần Thị Thành như một biểu tượng của vẻ đẹp kín đáo và sự kiên cường đối mặt với những bể dâu cuộc đời.

Hoàng Hà