Hiến kế giải pháp năng lượng xanh cho du lịch giảm phát thải
Du lịch mang lại cơ hội phát triển nhưng cũng gây áp lực môi trường với lượng phát thải lớn. Chuyên gia kiến trúc cảnh quan khuyến nghị các khu nghỉ dưỡng, khách sạn áp dụng thiết kế xanh, tận dụng tài nguyên tự nhiên và quản lý thông minh để tiết kiệm năng lượng.
Năng lượng tiêu thụ trong du lịch phần lớn nhất đến từ vận chuyển và vận hành các khu nghỉ dưỡng, khách sạn. Ảnh minh họa: Cà Mau Eco
Chiều ngày 5-9, tại buổi tọa đàm “Năng lượng sạch trong phát triển du lịch” được tổ chức tại TPHCM, các chuyên gia cho biết du lịch vốn được xem là ngành kinh tế toàn cầu đầy hứa hẹn nhưng cũng tiềm ẩn không ít thách thức về môi trường. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, du lịch hiện chiếm tới 8-9% tổng lượng khí thải nhà kính toàn cầu, trong đó vận chuyển và vận hành các khu nghỉ dưỡng, khách sạn là những lĩnh vực tiêu thụ năng lượng nhiều nhất.
Nếu triển khai các giải pháp xanh một cách đồng bộ, ngành du lịch có thể giảm đến 40% lượng khí thải. Theo đó, hệ thống quản lý năng lượng thông minh trong khách sạn có thể cắt giảm 25% mức tiêu thụ điện, các công trình đạt chuẩn xây dựng xanh giúp tiết kiệm khoảng 20% chi phí vận hành. Tuy nhiên, hiện Việt Nam mới chỉ có chưa đến 10 công trình du lịch đạt chứng nhận xanh, một tỷ lệ còn quá khiêm tốn so với tiềm năng và nhu cầu.
Trước sức ép của biến đổi khí hậu và mục tiêu phát thải ròng khí nhà kính bằng zero vào năm 2050, việc sử dụng năng lượng sạch đã trở thành ưu tiên trong nhiều dự án kiến trúc, du lịch. Theo ông Nguyễn Mạnh Bình San, chuyên gia quy hoạch - kiến trúc cảnh quan, chủ khu du lịch Làng Nhỏ (Khánh Hòa), tối ưu năng lượng không chỉ là câu chuyện công nghệ mà cần một giải pháp tổng thể bao gồm quy hoạch, kiến trúc, công nghệ và quản lý.
Ông San cho biết, ở các khu nghỉ dưỡng, năng lượng chủ yếu tiêu tốn vào ba phần là chiếu sáng (chiếm tỷ lệ 15-25%), làm mát (40-55%) và làm nóng (20-40%). Trong đó, làm mát là thách thức lớn nhất bởi cảm giác “mát” là nhu cầu thiết yếu của du khách, khó có thể cắt bỏ hay tiết kiệm.
Giải pháp được đưa ra là thiết kế kiến trúc xanh như không gian đóng - mở, kín và bán ngoài trời kết hợp giữa che nắng, giải nhiệt thông gió và kiểm soát vùng mát hay nhà mái hai lớp, hành lang, tường xanh… tạo hiệu ứng làm mát tự nhiên. Đây được gọi là những thiết kế làm mát tự nhiên.
Theo chuyên gia kiến trúc Nguyễn Mạnh Bình San, giải pháp xanh trong thiết kế và quản trị góp phần giúp ngành du lịch vận hành hiệu quả, bền vững hơn. Ảnh: H.L
Ông Nguyễn Mạnh Bình San cho biết khu du lịch Làng Nhỏ đang khai thác hiệu quả nguồn nước suối lạnh 18°C sẵn có. Từ lợi thế này, đội ngũ kỹ thuật đang nghiên cứu hệ thống trao đổi nhiệt có thể đồng thời tạo ra nước nóng 40°C và nước lạnh 8-12°C, đáp ứng cùng lúc nhu cầu nước nóng cho khu onsen-spa và nước lạnh 10°C cho hệ thống làm mát.
Theo tính toán, giải pháp này có thể giảm đến 50% năng lượng so với cách làm hiện nay. Thách thức không chỉ là công nghệ hoạt động hiệu quả mà còn là chi phí đầu tư: mục tiêu là một hệ thống có chi phí tương đương cộng gộp máy lạnh và máy nước nóng, nhưng tiêu thụ chỉ bằng một nửa năng lượng.
Ông San nhấn mạnh ưu tiên hàng đầu trong kiến trúc nhiệt đới là quay về với những giải pháp thụ động, thông minh, đã được kiểm chứng thay vì chạy theo trào lưu “xanh” tốn kém mà không mang lại hiệu quả thực chất.
Bên cạnh thiết kế, đầu tư và trang thiết bị tiết kiệm năng lượng, yếu tố then chốt là hệ thống và hoạt động quản trị. Doanh nghiệp du lịch có thể ứng dụng công nghệ thông minh để quản trị tự động; dùng app trực quan, dễ cài đặt trên thiết bị di động để giám sát; đồng thời nâng cao ý thức và kỹ năng quản trị của nhân viên, khuyến khích du khách cùng tham gia tiết kiệm.
