Hà Nội: Gìn giữ và phát huy giá trị di sản đô thị bằng quy hoạch thông minh

Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn cùng các đại biểu cắt băng khai mạc trưng bày.

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Quốc Hoàn, Chủ tịch UBND phường Cửa Nam khẳng định: Hà Nội là một “di sản đô thị sống”, được cấu thành từ nhiều lớp không gian văn hóa đặc trưng, từ khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long, khu phố cổ, khu phố cũ (phố Pháp) cho đến khu vực ngoài đê sông Hồng. Trong đó, khu phố cũ giữ vai trò đặc biệt, vừa là vùng đệm kết nối giữa các khu vực, vừa là không gian thể hiện rõ dấu ấn giao thoa Đông - Tây trong lịch sử phát triển đô thị của Hà Nội.

Ông Hoàn nhấn mạnh, đầu thế kỷ XX, người Pháp đã quy hoạch khu vực này với tư duy hiện đại, kết hợp hài hòa kiến trúc phương Tây và yếu tố khí hậu bản địa, tạo nên một “kiến trúc Hà Nội độc bản” - nơi những biệt thự, đại lộ, hàng cây và quảng trường hòa quyện thành một chỉnh thể mềm mại, thanh lịch. Tuy nhiên, theo thời gian và tác động của đô thị hóa, nhiều công trình đã xuống cấp, biến dạng, thậm chí có nguy cơ mất an toàn, đặt ra yêu cầu cấp thiết về bảo tồn và tái thiết hợp lý.

Trong những năm qua, Hà Nội đã ban hành nhiều chính sách và chương trình cụ thể nhằm bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị của khu phố cũ. Tiêu biểu là Quyết định số 24/2015/QĐ-UBND ngày 13/8/2015 của UBND Thành phố Hà Nội ban hành Quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc khu phố cũ Hà Nội, và Chương trình số 03-CTr/TU ngày 17/3/2021 của Thành ủy Hà Nội về “Chỉnh trang, phát triển đô thị và kinh tế đô thị giai đoạn 2021-2025”.

Chủ tịch UBND phường Cửa Nam Nguyễn Quốc Hoàn phát biểu khai mạc trưng bày.

Quận Hoàn Kiếm (trước đây) và Ban Quản lý hồ Hoàn Kiếm - phố cổ Hà Nội đã triển khai nhiều dự án trùng tu, cải tạo các công trình kiến trúc Pháp tiêu biểu, như biệt thự mẫu tại 49 Trần Hưng Đạo - 46 Hàng Bài, trụ sở Công an quận Hoàn Kiếm (số 2 Lê Thái Tổ), Công an phường Cửa Đông (18 Nguyễn Quang Bích), Trường Mầm non 1/6 và Trường THCS Trưng Vương. Bên cạnh đó, dự án chỉnh trang phố Tràng Tiền cũng góp phần phục hồi vẻ đẹp sang trọng, thanh lịch vốn có của khu phố Pháp xưa.

Ông Nguyễn Quốc Hoàn cho biết, Nghị quyết số 05-NQ/ĐH ngày 30/7/2025 của Đại hội Đại biểu Đảng bộ phường Cửa Nam lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 xác định rõ việc bảo tồn hiệu quả quy hoạch đô thị và các công trình kiến trúc có giá trị là nhiệm vụ trọng tâm, gắn với quản lý đô thị thông minh, phát triển sáng - xanh - sạch - đẹp. Ba trụ cột phát triển đô thị phường được xác định gồm: quản lý hiệu quả, bảo tồn di sản, ứng dụng công nghệ đô thị thông minh gắn với chuyển đổi số.

Trong thời gian tới, phường Cửa Nam sẽ triển khai nghiên cứu, lập đồ án thiết kế đô thị các tuyến phố Lý Thường Kiệt, Hai Bà Trưng, Trần Hưng Đạo, Tràng Tiền, đồng thời tiếp tục nghiên cứu quy hoạch tổng mặt bằng khu vực Quảng trường Nhà hát Lớn Hà Nội.

Người dân Thủ đô tham quan trưng bày quy hoạch, kiến trúc khu phố cũ tại Vườn hoa Tao Đàn.

“Buổi trưng bày hôm nay không chỉ là hoạt động chào mừng Đại hội Đảng bộ thành phố, mà còn là dịp để các nhà chuyên môn, các cơ quan quản lý và người dân cùng thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm trong công tác bảo tồn di sản kiến trúc đô thị. Qua đó, lan tỏa nhận thức về giá trị của khu phố cũ và trách nhiệm gìn giữ hình ảnh Hà Nội - Thành phố vì Hòa bình, Thành phố Sáng tạo”, ông Nguyễn Quốc Hoàn nhấn mạnh.

Ông bày tỏ kỳ vọng rằng người dân Thủ đô, đặc biệt là thế hệ trẻ, sẽ thêm yêu không gian sống, ý thức hơn trong việc giữ gìn cảnh quan và nếp sống văn minh, cùng chung tay xây dựng Hà Nội phát triển bền vững.

Ngay sau lễ khai mạc, Phó Chủ tịch UBND thành phố Dương Đức Tuấn cùng các đại biểu, chuyên gia và đông đảo người dân đã tham quan không gian trưng bày quy hoạch - kiến trúc khu phố cũ. Hoạt động thu hút sự quan tâm của công chúng và du khách quốc tế, góp phần nâng cao hiểu biết xã hội về giá trị kiến trúc và quy hoạch đô thị Hà Nội trong tiến trình hiện đại hóa nhưng vẫn gìn giữ hồn phố cũ.

Hạnh Phúc