Góp ý dự thảo Văn kiện đại hội XIV của Đảng Nền tảng tư tưởng của Đảng là 'kim chỉ nam' cho tiến trình đổi mới đất nước

Với quan điểm đó, Đảng ta kiên định ngọn cờ “độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội”, coi đó là “vấn đề mang tính nguyên tắc, có ý nghĩa sống còn đối với chế độ ta.

Tính kiên định và tư duy khoa học

Nhìn lại lịch sử Việt Nam kể từ khi nắm vai trò lãnh đạo, Đảng ta luôn kiên định, phát triển vận dụng chủ nghĩa Mác -Lênin vào thực tiễn cách mạng Việt Nam. Tuy nhiên, giai đoạn sau khi giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, chúng ta đã vận dụng thiếu khoa học, duy trì quá lâu cơ chế quan liêu bao cấp, vận dụng các quy luật khách quan của chủ nghĩa Mác - Lênin một cách máy móc. Cuối những năm 70, đầu những năm 80 của thế kỷ XX, khủng hoảng kinh tế - xã hội diễn ra gay gắt.

Cũng ngay sau giai đoạn đó, đứng trước những khó khăn, thách thức đảng ta đã nhìn thẳng sự thật, dám nhận trách nhiệm trước Nhân dân, tại Đại hội lần thứ VI (1986) Đảng ta đã thẳng thắn thừa nhận, tình trạng khủng hoảng kinh tế - xã hội của đất nước là do những sai lầm nghiêm trọng về chủ trương, chính sách lớn, về chỉ đạo chiến lược và tổ chức thực hiện, đặc biệt là bệnh chủ quan duy ý chí, lạc hậu về nhận thức lý luận và sự yếu kém của việc vận dụng các quy luật trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở nước ta.

Từ đó, quan điểm đổi mới tại Đại hội VI là: chỉ có đổi mới tư duy, đổi mới cách tiếp cận và dám làm điều chưa có tiền lệ, chúng ta mới có thể đưa đất nước tiến xa hơn. Đó là tư duy, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước Nhân dân. Với quyết tâm chính trị và sự thống nhất cao của toàn Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh (tại Đại hội VI) khẳng định: không thể tiếp tục làm theo lối cũ. Nếu không đổi mới, đất nước sẽ không thể phát triển, Nhân dân sẽ không thể ấm no. Đổi mới không có nghĩa là phủ nhận quá khứ, mà là tiếp tục phát triển từ thực tiễn, dám nhìn thẳng vào sự thật để hành động. Đường lối đổi mới - trước hết là đổi mới về tư duy nhận thức và tư tưởng, lý luận. Đảng ta nhấn mạnh: “Muốn đổi mới tư duy, Đảng ta phải nắm vững bản chất cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, kế thừa di sản quý báu về tư tưởng và lý luận cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh”.

Đến Đại hội VII của Đảng (năm 1991), cùng với việc thông qua Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Đảng khẳng định: “Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động. Đảng lấy tập trung dân chủ làm nguyên tắc tổ chức cơ bản” và tổng kết thành bài học: “Điều kiện cốt yếu để công cuộc đổi mới giữ được định hướng xã hội chủ nghĩa và đi đến thành công là trong quá trình đổi mới Đảng phải kiên trì và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh”.

Đại hội IX (năm 2001) của Đảng tiếp tục khẳng định những bài học đổi mới còn nguyên giá trị của các kỳ đại hội trước đó. Đại hội XIII (năm 2021) của Đảng ta chỉ rõ: “Kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng; kiên định các nguyên tắc xây dựng Đảng để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa”.

Thực tế đã chứng minh, công cuộc đổi mới do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo với việc xác định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động đã đưa đất nước ta thoát khỏi khủng hoảng, vượt qua khó khăn, thử thách và đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử.

Từ thực tiễn công cuộc đổi mới, lý luận về mô hình kinh tế thị trường đã dần hoàn thiện, nhờ kiên định và không ngừng sáng tạo, đổi mới nhận thức, giữ vững ngọn cờ “Độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội”, công cuộc đổi mới đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”. Đó là bằng chứng khẳng định tính đúng đắn khi giải quyết sáng tạo mối quan hệ giữa độc lập dân tộc và CNXH ở Việt Nam.

Đổi mới phương thức lãnh đạo là vấn đề cơ bản

Một báo cáo tổng kết được thực hiện hết sức công phu, khách quan, khoa học, đã thẳng thắn chỉ ra những hạn chế; đồng thời những quan điểm chỉ đạo, mục tiêu, nhiệm vụ và những định hướng giải pháp để tiếp tục thực hiện công cuộc đổi mới trong giai đoạn cách mạng mới, đã được đề cập một cách khoa học, đầy đủ. Trong đó, vấn đề mấu chốt mang tính đột phá, dẫn dắt vẫn là đổi mới phương thức lãnh đạo của đảng cầm quyền.

Báo cáo tổng kết đã chỉ ra những hạn chế về nhận thức lý luận. Trên cơ sở đó, quan điểm chỉ đạo vẫn là sự kiên định: Kiên định, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, lý luận đường lối đổi mới; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH; kiên định đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; kiên định các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Để thực hiện hiệu quả những nhiệm vụ, giải pháp báo cáo đã đưa ra nhằm tiếp tục đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, phát triển đất nước nhanh, bền vững, trước hết mỗi cán bộ, đảng viên phải tăng cường nâng cao nhận thức lý luận về đảng cầm quyền, hiểu đúng về chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Chỉ có hiểu đúng mới có thể vận dụng sáng tạo, phù hợp. Trong nhóm giải pháp thứ sáu về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, hệ thống chính trị, báo cáo đã chỉ rõ: tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức công tác tư tưởng, nâng cao tính chiến đấu, tính giáo dục, tính thuyết phục. Đổi mới việc học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng bảo đảm thiết thực, hiệu quả. Đổi mới giáo dục lý luận chính trị theo phương châm khoa học, thực tiễn, sáng tạo và hiện đại. Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Vì vậy trong thời gian tới, các cấp ủy đảng, một mặt tiếp tục tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng thông qua đấu tranh phản bác luận điệu sai trái, xuyên tạc; mặt khác, cần đưa vào chương trình giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên để mọi người hiểu kỹ, nắm chắc những nội dung cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.

Lương Anh