Gỡ vướng về bố trí đội ngũ công chức giáo dục

Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) cho biết theo hướng dẫn hiện nay, mỗi Phòng Văn hóa - Xã hội cấp xã bố trí tối đa 2 biên chế cho vị trí việc làm công chức phụ trách lĩnh vực giáo dục và đào tạo.

Cần hơn 6.000 công chức giáo dục

Với tổng số 3.321 xã phường, đặc khu sau sắp xếp, số lượng công chức cấp xã phụ trách lĩnh vực giáo dục và đào tạo trên toàn quốc cần hơn 6.000 người. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện nay, việc phân công, bố trí các bộ phận chuyên môn thuộc UBND cấp xã nói chung và đội ngũ công chức cấp xã phụ trách lĩnh vực giáo dục, đào tạo nói riêng chưa phù hợp với vị trí công việc và định mức số lượng người hiện có, chưa đáp ứng được yêu cầu thực hiện nhiệm vụ của ngành giáo dục, cả về số lượng và trình độ, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ.

Thông tin báo cáo nhanh từ một số địa phương, hiện nhiều Phòng Văn hóa - Xã hội chỉ bố trí được một công chức phụ trách lĩnh vực giáo dục; có những địa phương không có công chức chuyên môn phụ trách giáo dục. Vì vậy, các công chức phụ trách lĩnh vực giáo dục, đào tạo cấp xã phải làm đầu mối thực hiện quá nhiều nhiệm vụ khác nhau, không đủ thời gian để đáp ứng thực hiện các nhiệm vụ của ngành giáo dục.

Bộ GD-ĐT sẽ tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc về việc chuẩn bị năm học mới trong khoảng thời gian từ ngày 20 đến 22-8. Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Khảo sát của Bộ GD-ĐT trên số liệu khoảng 1.000 công chức đã được bố trí về làm việc tại Phòng Văn hóa - Xã hội tại cấp xã, được giao phụ trách lĩnh vực giáo dục thì có 303 người đã từng công tác tại phòng GD-ĐT (cũ); 395 người có trình độ chuyên môn được đào tạo ở các ngành sư phạm, giáo dục, còn lại là trình độ đào tạo ở các ngành, lĩnh vực khác, nhiều người không có chuyên môn về giáo dục, cũng chưa từng có kinh nghiệm làm giáo dục. Thống kê trình độ đào tạo và đơn vị công tác trước khi được bố trí về Phòng Văn hóa - xã hội và bố trí vào vị trí việc làm phụ trách lĩnh vực giáo dục cho thấy nhiều người không có chuyên môn về giáo dục, cũng chưa từng có kinh nghiệm làm giáo dục.

Lệch trình độ chuyên môn

Thông tin từ các địa phương cho thấy, có những địa phương chỉ có 20% hoặc chưa đến 30% số công chức giáo dục cấp xã có trình độ chuyên môn hoặc kinh nghiệm công tác từ lĩnh vực giáo dục. Các công chức cấp xã đều có trình độ chuyên môn từ đại học trở lên, nhưng rất nhiều người không có chuyên môn về sư phạm, giáo dục hoặc những ngành liên quan phù hợp, thậm chí có trường hợp có trình độ chuyên môn thực sự "không liên quan" như cử nhân quản lý đất đai, kỹ sư chăn nuôi... Điều này đã dẫn đến những lúng túng trong tham mưu quản lý nhà nước về lĩnh vực được giao phụ trách vì thiếu năng lực, kinh nghiệm chuyên môn. Nhiều người có bằng cấp không liên quan trực tiếp đến quản lý giáo dục như quản trị nhân lực, công tác xã hội, hay quản lý nhà nước, và thẳng thắn thừa nhận rằng họ "chưa từng thực hiện công việc liên quan đến lĩnh vực giáo dục" và cảm thấy "lúng túng trong công tác tham mưu, chưa nắm chắc các văn bản".

Ngay cả những người có nền tảng sư phạm cũng gặp khó khăn. Ví dụ một giáo viên mầm non phải phụ trách quản lý cả 3 cấp học (mầm non, tiểu học, THCS), bao gồm cả các nghiệp vụ phức tạp về tài chính, kế toán mà họ chưa từng được đào tạo, dẫn đến cảm giác "rất khó khăn, áp lực".

Đặc biệt, các nghiệp vụ đòi hỏi chuyên môn sâu như thẩm định dự toán tài chính, quản lý ngân sách, cơ sở vật chất, và thực hiện chế độ chính sách cho giáo viên và học sinh là thách thức lớn nhất. Hầu hết Phòng Văn hóa - Xã hội cấp xã không có biên chế kế toán chuyên trách, khiến việc tham mưu và thực hiện các nhiệm vụ này trở nên cực kỳ khó khăn, tiềm ẩn rủi ro sai sót cao. Nhiều cán bộ xã được giao nhiệm vụ theo dõi lĩnh vực giáo dục nhưng không có chuyên môn hoặc chưa từng công tác trong ngành giáo dục. Trong khi đó, khối lượng công việc rất lớn, dẫn đến việc khó theo sát thực tế trường học, nhất là các vấn đề về biên chế, phổ cập, tuyển sinh, công tác bán trú, học sinh dân tộc nội trú.

Yến Anh