Gỡ 'điểm nghẽn' con giống tạo đà để thủy sản lập kỷ lục mới

Nuôi trồng thủy sản chịu nhiều “sức ép”

Dự và chủ trì hội nghị có ông Phùng Đức Tiến -Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NNMT); ông Trần Đình Luân - Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư; ; ông Trần Anh Dũng – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình.

Phát biểu tại hội nghị, ông Trần Đình Luân - Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư cho biết, từ năm 2024 đến nay, ngành nuôi trồng thủy sản tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn do biến đổi khí hậu, chi phí đầu vào và logistics tăng cao, thị trường tiêu thụ chững lại, cùng các rào cản kỹ thuật và thương mại từ bên ngoài. Trong bối cảnh đó, con giống giữ vai trò then chốt, quyết định hiệu quả sản xuất và khả năng tăng trưởng bền vững của toàn ngành.

Ông Trần Đình Luân - Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư

Bên cạnh đó, hạn hán, xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long, ô nhiễm môi trường, rác thải nhựa cùng các đợt bão lớn trong năm 2024–2025 tiếp tục tác động tiêu cực đến hiệu quả nuôi trồng thủy sản.

Ngoài yếu tố thiên tai, ngành thủy sản còn chịu sức ép từ các rào cản thương mại. Ủy ban châu Âu duy trì cảnh báo “thẻ vàng” đối với thủy sản khai thác của Việt Nam; nhiều thị trường áp dụng tiêu chuẩn nhập khẩu ngày càng khắt khe, trong khi một số chính sách thuế mới của Mỹ đầu năm 2025 làm gia tăng bất lợi trong cạnh tranh. Trong bối cảnh đó, sản xuất và cung ứng con giống chịu ảnh hưởng trực tiếp khi thị trường tiêu thụ gặp khó khăn.

Ông Phùng Đức Tiến -Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến khẳng định, dù đối mặt với nhiều khó khăn thách thức, ngành thủy sản tiếp tục khẳng định vai trò trụ cột của kinh tế nông nghiệp. Nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và sự vào cuộc đồng bộ của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các địa phương, doanh nghiệp, ngành nuôi trồng thủy sản vẫn đạt được những kết quả tích cực. Dự kiến năm 2025, diện tích nuôi trồng thủy sản đạt hơn 1,326 triệu ha, tổng sản lượng nuôi trồng gần 6 triệu tấn, tăng 3,92% so với năm 2024. Sản lượng giống sản xuất đạt khoảng 392,5 tỷ con, cơ bản đáp ứng nhu cầu trong nước và một phần phục vụ xuất khẩu; kim ngạch xuất khẩu ước đạt 11 tỷ USD.

Kết quả này có sự đóng góp quan trọng từ việc hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật về quản lý giống thủy sản; tăng cường kiểm tra, cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất, ương dưỡng; từng bước hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật vùng sản xuất giống; bước đầu chủ động nguồn giống, nhất là tôm bố mẹ trong nước; đồng thời nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các địa phương trong quản lý giống.

Ông Trần Văn Trung, xã Kim Đông, tỉnh Ninh Bình chia sẻ: “Hội nghị rất thiết thực với người nuôi trồng thủy sản. Cơ sở của tôi hiện tạo việc làm cho khoảng 10 lao động địa phương, tuy nhiên khó khăn lớn nhất vẫn là các thủ tục pháp lý. Do cơ sở nằm trong khu vực đê Bình Minh 2, tôi mong Nhà nước có cơ chế thông thoáng hơn trong cấp giấy phép sản xuất, đồng thời tạo thuận lợi cho việc vận chuyển, lưu thông sản phẩm để tiêu thụ hiệu quả hơn”.

Mục tiêu tổng sản lượng nuôi trồng 7 triệu tấn/năm

Bước sang giai đoạn 2026 -2030, ngành nuôi trồng thủy sản được dự báo tiếp tục đối mặt nhiều thách thức do biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt, dịch bệnh trên con giống diễn biến phức tạp và áp lực cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia sản xuất thủy sản lớn như Ấn Độ, Ecuador, Trung Quốc, Thái Lan.

Theo Chương trình Quốc gia phát triển nuôi trồng thủy sản giai đoạn 2021 - 2030, mục tiêu đến năm 2030 là đạt tổng sản lượng nuôi trồng 7 triệu tấn/năm, tốc độ tăng trưởng giá trị bình quân trên 4,5%/năm. Để hiện thực hóa mục tiêu này, việc phát triển giống thủy sản được xác định là khâu then chốt.

Quang cảnh hội nghị

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến yêu cầu các đơn vị, địa phương tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp phát triển giống thủy sản. Cục Thủy sản và Kiểm ngư tăng cường tham mưu chính sách, kiểm tra, giám sát chất lượng giống, xử lý nghiêm các vi phạm; đẩy mạnh nghiên cứu, chọn tạo giống chất lượng cao và quan trắc môi trường tại các vùng sản xuất giống trọng điểm.

Cục Chăn nuôi và Thú y được giao nhiệm vụ siết chặt công tác kiểm dịch, kiểm soát dịch bệnh, nghiên cứu phát triển vắc-xin, đồng thời công khai kết quả kiểm dịch trên hệ thống dữ liệu quốc gia. Vụ Khoa học và Công nghệ, Vụ Kế hoạch - Tài chính ưu tiên bố trí nguồn lực cho các chương trình nghiên cứu, đầu tư hạ tầng vùng sản xuất giống tập trung.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đề nghị các địa phương tăng cường quản lý nguồn gốc con giống, đẩy mạnh kiểm tra, chứng nhận cơ sở đủ điều kiện sản xuất; các hội, hiệp hội và cơ sở sản xuất giống tuân thủ nghiêm quy định pháp luật, áp dụng an toàn sinh học, đẩy mạnh liên kết chuỗi nhằm giảm giá thành, nâng cao sức cạnh tranh.

Vân Hồng - CTV Trần Hồng