Giáo dục mầm non Hà Nội: Bứt phá về quy mô, chuyển biến về chất lượng

Các bạn nhỏ trong giờ hoạt động tạo hình con vật từ lá cây tại Trường mầm non Tuổi thơ (quận Hoàng Mai).

Năm 2018, trên địa bàn (Hà Nội) có 54 trường mầm non với 102 điểm trường. Tính trung bình, mỗi trường có từ 2 đến 4 điểm lẻ. Nhiều điểm lẻ nằm rải rác ở các thôn, làng, cơ sở vật chất thiếu thốn, xuống cấp. Cá biệt, một số lớp còn phải học nhờ nhà văn hóa.

Xóa bỏ điểm trường mầm non nhỏ lẻ

Trước tình hình này, huyện Đông Anh đã ban hành nhiều Nghị quyết, Đề án, Kế hoạch nhằm huy động nguồn lực đầu tư cho giáo dục mầm non, tăng cường xây dựng mạng lưới trường lớp, sáp nhập các điểm trường lẻ. Huyện đã tích cực rà soát quỹ đất, điều chỉnh quy hoạch, bố trí đất xây dựng trường mầm non, nhất là tại các khu vực đông dân cư, tập trung nhiều khu công nghiệp như Kim Chung, Võng La, Hải Bối, Đại Mạch, khu công nghiệp Bắc Thăng Long...

Với nhiều giải pháp quyết liệt, đến nay, quy mô giáo dục mầm non của huyện Đông Anh tăng 4 trường công lập, giảm 39 điểm trường lẻ so với năm 2018. Tỷ lệ trường công lập đạt chuẩn quốc gia chiếm 94,8%, trong đó có 21 trường đạt mức độ 2 (56,7%), vượt 44,8% so với chỉ tiêu Đề án.

Không chỉ tại huyện Đông Anh, nhiều địa phương của Hà Nội cũng đã thực hiện hiệu quả việc tinh gọn mạng lưới điểm trường. Các huyện Thạch Thất, Phú Xuyên, Quốc Oai đều đã giảm hơn 20 điểm trường.

Tính đến năm 2025, Hà Nội đã có 1.160 trường mầm non, chiếm khoảng 1/10 tổng số trường mầm non toàn quốc. So với năm 2018, thời điểm bắt đầu triển khai Đề án, số trường mầm non công lập tăng 37 trường, giảm 307 điểm trường lẻ, sáp nhập 28 trường có quy mô nhỏ.

Các quận Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Hoàng Mai đã sáp nhập hiệu quả nhiều trường nhỏ.

Đáng chú ý, một số huyện như Thạch Thất, Phúc Thọ, Ba Vì và Mỹ Đức đã chủ động quy hoạch các khu đất có diện tích lớn (hơn 10.000m2) để đầu tư xây dựng các trường mầm non đạt chuẩn. Nhờ vậy, mạng lưới trường lớp đã theo hướng đồng bộ, hiện đại và bền vững.

Quận Hoàn Kiếm gắn biển công trình Trường mầm non 1/6. (ẢNH: NGUYÊN TRANG)

Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội Trần Thế Cương cho biết, thực hiện Đề án “” (ban hành kèm theo Quyết định số 1677/QĐ-TTg ngày 3/12/2018 của Thủ tướng Chính phủ), thành phố Hà Nội đã đầu tư hơn 62.000 tỷ đồng cho giáo dục mầm non. 30 quận, huyện, thị xã trên địa bàn đều đã có chuyển biến mạnh mẽ và đạt được những kết quả nổi bật.

Một trong những kết quả nổi bật là mạng lưới trường, lớp phát triển đồng bộ, đa dạng.

Giai đoạn 2018-2025, thành phố Hà Nội đã xây mới 150 trường, hơn 300 điểm trường, bổ sung 1.640 phòng học (xóa bỏ 758 phòng học bán kiên cố); xây dựng 1.387 phòng đa năng, 1.604 bếp ăn, 4.451 phòng giáo dục thể chất, nghệ thuật; cải tạo đồng bộ hệ thống nước sạch, chiếu sáng học đường, nhà vệ sinh, nâng cấp bếp ăn và trang thiết bị.

Tính đến năm 2025, Hà Nội đã có 1.160 trường mầm non, chiếm khoảng 1/10 tổng số trường mầm non toàn quốc. So với năm 2018, thời điểm bắt đầu triển khai Đề án, số trường mầm non công lập tăng 37 trường, giảm 307 điểm trường lẻ, sáp nhập 28 trường có quy mô nhỏ.

Thành phố cũng bổ sung 29.433 bộ thiết bị dạy học; 3.577 bộ đồ chơi ngoài trời, 319 trường có bảng tương tác, 321 trường có màn hình thông minh, màn hình LED, 617 trường có phòng tin học, ngoại ngữ. Tổng kinh phí đầu tư cho giáo dục mầm non đạt 62.057 tỷ đồng. Việc xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia được đặc biệt quan tâm trong giai đoạn này. Đến nay, thành phố có 686 trường mầm non đạt chuẩn quốc gia (59,1%), vượt 9,1% so với chỉ tiêu của Đề án.

Nâng cao chất lượng giáo dục mầm non

Cùng với đáp ứng yêu cầu về cơ sở vật chất, thành phố Hà Nội cũng triển khai nhiều giải pháp để nâng cao chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non.

Với định hướng phát triển giáo dục mầm non hiện đại, nhân văn và toàn diện, Hà Nội luôn tiên phong trong đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục, đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục mầm non trong giai đoạn mới.

100% trường mầm non xây dựng chương trình giáo dục phù hợp với thực tiễn địa phương, chú trọng giáo dục kỹ năng sống, văn hóa Hà Nội.

100% trường đã đổi mới môi trường và phương pháp giáo dục theo hướng mở, hiện đại…

Trải nghiệm “Bé với an toàn giao thông” tại Trường mầm non TimeWay (huyện Đông Anh, Hà Nội).

Theo Sở Giáo dục Hà Nội, năm học 2024-2025, toàn thành phố có 495.400 trẻ mầm non đến trường. Tỷ lệ trẻ nhà trẻ ra lớp đạt 50,2% (vượt 15,2%); tỷ lệ trẻ mẫu giáo ra lớp đạt 98,6% (vượt 3,6%); tỷ lệ trẻ 5 tuổi đến trường đạt 100%.

Hà Nội là một trong 10 địa phương đầu tiên trên cả nước hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi vào năm 2013, về đích sớm 2 năm so với lộ trình quốc gia.

Hà Nội cũng là địa phương triển khai hiệu quả nhiều giải pháp nâng cao chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng và bảo vệ sức khỏe trẻ mầm non, hướng đến sự phát triển toàn diện về thể chất, tinh thần cho trẻ.

Hiện nay, 100% trẻ mầm non Hà Nội được tổ chức ăn bán trú tại trường, 100% trẻ được theo dõi sức khỏe định kỳ. Tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng giảm rõ rệt.

Hà Nội còn là địa phương duy nhất trên cả nước xây dựng mô hình , thể hiện định hướng đổi mới, tiên phong và hội nhập quốc tế của Thủ đô trong lĩnh vực giáo dục mầm non.

Tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn đào tạo trình độ cao đẳng sư phạm trở lên đạt 94% (vượt 4%). 100% cán bộ quản lý đạt chuẩn về quản lý giáo dục, lý luận chính trị, công nghệ thông tin cơ bản; phong trào “Nhà trường cùng chung tay phát triển - Thầy cô cùng sẻ chia trách nhiệm” trong cấp học mầm non được đẩy mạnh; chú trọng đẩy mạnh xã hội hóa và hợp tác quốc tế….

Thành phố Hà Nội xác định giáo dục mầm non là nhiệm vụ chiến lược, nền tảng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong tương lai.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Vũ Thu Hà

Những quyết sách lớn của thành phố cho giáo dục trong thời gian qua đã góp phần tạo chuyển biến rõ nét về cơ sở vật chất, mạng lưới trường lớp cũng như chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ.

Tuy nhiên, hiện cấp học mầm non vẫn còn đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Tỷ lệ trẻ nhà trẻ ra lớp còn thấp ở một số quận, huyện; chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ còn có sự chênh lệch ở các địa bàn; còn tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ tại một số huyện…

Ngành giáo dục và đào tạo Hà Nội cần tập trung hơn nữa hoạt động hợp tác quốc tế, đẩy mạnh xã hội hóa, khuyến khích các nguồn lực xã hội phát triển giáo dục mầm non theo hướng chất lượng cao, bền vững; mở rộng hợp tác với các cơ sở giáo dục quốc tế; tăng cường giao lưu chuyên môn, tiếp cận mô hình tiên tiến…

Hà Nội tiếp tục nỗ lực nâng cao chất lượng giáo dục mầm non trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, việc thực hiện (không còn Phòng Giáo dục và Đào tạo) cũng đang đặt ra yêu cầu mới trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Ngành giáo dục Thủ đô cần rà soát tổng thể các nội dung, nhiệm vụ, tham mưu thành phố hướng dẫn trách nhiệm của bộ máy chính quyền cơ sở, bảo đảm không để gián đoạn công việc, sẵn sàng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ năm học mới. Cùng với đó, các hiệu trưởng cần tích cực, chủ động thực hiện các nội dung công việc theo yêu cầu đề ra.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Vũ Thu Hà khẳng định, thành phố Hà Nội xác định giáo dục mầm non là nhiệm vụ chiến lược, nền tảng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong tương lai.

Đồng chí Vũ Thu Hà yêu cầu mỗi cán bộ, giáo viên Thủ đô thể hiện vai trò tiên phong, góp phần đưa chất lượng giáo dục mầm non nói riêng và giáo dục của Thủ đô nói chung đạt kết quả cao, toàn diện trong thời gian tới.

NGUYÊN TRANG