Giám sát thi hành Luật Bảo vệ môi trường tại các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Tây Ninh
Trong khuôn khổ chương trình giám sát chuyên đề 'Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực', Đoàn giám sát của Quốc hội khóa XV đã có buổi làm việc và khảo sát thực tế tại một số khu công nghiệp (KCN) và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Tây Ninh.
Chuyến khảo sát do ông TạĐình Thi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Tổ trưởng Tổgiúp việc Đoàn giám sát làm Trưởng đoàn. Cùng đi có ông Nguyễn Minh Lâm - Uỷviên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh.
Tại KCN XuyênÁ, xã Đức Lập (đi vào hoạt động từ năm 2002), đoàn giám sát đã trực tiếpkiểm tra hệ thống hạ tầng kỹ thuật và công trình xử lý môi trường. KCN này do Công ty cổ phần Ngọc Phong làm chủ đầu tư, hiện thu hút khoảng200 doanh nghiệp thứ cấp, với tỷ lệ lấp đầy đạt 92% trên tổng diện tích đất khotàng.

Đoàn khảo sát khu vực xử lý nước thải tập trung của KCN Xuyên Á.
Theo báo cáo của doanhnghiệp, KCN Xuyên Á đã xây dựng hoàn chỉnh hệ thống đường nội bộ, hệ thống thugom nước mưa, nước thải tách biệt và đồng bộ theo đúng quy hoạch. Đặc biệt, Nhàmáy xử lý nước thải tập trung gồm 3 mô-đun với tổng công suất 15.600m³/ngày đêmđã đi vào vận hành (modul 2, 3), trong khi modul 1 đang hoàn tất thủ tục cấpphép môi trường để vận hành thử nghiệm.
Đáng chú ý, Công ty đã lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động, liên tục, kết nối dữ liệu về Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Tây Ninh. Các thông số như lưu lượng, nhiệt độ, độ màu, pH, TSS, COD, Amoni đều được theo dõi, giám sát chặt chẽ bằng thiết bị lấy mẫu tự động, hệ thống camera giám sát, đảm bảo chất lượng nước sau xử lý.

KCN Xuyên Á đã đầu tư xây dựng 3 mô-đun xử lý nước thải, với tổng công suất thiết kế đạt 15.600m³/ngày đêm.
Tuy nhiên, đại diện Công ty Ngọc Phong cũng phản ánh một số bất cập thực tiễn: Theo quy định hiện hành, thời gian vận hành thử nghiệm hệ thống xử lý nước thải tập trung tối đa không quá 6 tháng. Nhưng trong giai đoạn đầu thu hút đầu tư, số lượng doanh nghiệp thứ cấp còn ít, lượng nước thải chưa ổn định, khiến việc vận hành thử nghiệm gặp khó khăn và không phản ánh đúng hiệu suất xử lý thực tế. Do đó, doanh nghiệp kiến nghị cần có quy định riêng, linh hoạt hơn cho các khu/cụm công nghiệp mới thành lập trong việc vận hành thử nghiệm.
Rời KCN Xuyên Á, đoàn tiếp tục khảo sát tại Công ty TNHH Duy Tân Long An (đặt tại KCN Tân Đô, xã Đức Hòa). Đây là đơn vị chuyên sản xuất hạt nhựa và sản phẩm nhựa từ nguyên liệu tái chế, với công suất đạt khoảng 60.000 tấn/năm.

Đoàn khảo sát thực tế tại khu tái chế Công ty TNHH Duy Tân Long An.
Doanh nghiệp đã đầu tư 2hệ thống xử lý nước thải công suất lần lượt là 400m³ và 500m³/ngày đêm. Trongđó, 80% lượng nước thải sau xử lý được tuần hoàn, tái sử dụng ngay trong dâychuyền sản xuất, phần còn lại được chuyển sang hệ thống xử lý tập trung của KCN.
Đáng ghi nhận, Công tycũng khẳng định quy trình sản xuất không phát sinh khí thải, bảo đảm môi trườngkhông khí trong khu vực xung quanh luôn trong ngưỡng an toàn.
Tại KCN Tân Đô, hệ thốngtrạm quan trắc nước thải tự động cũng đã được đầu tư bài bản, liên thông dữ liêụvề Sở Nông nghiệp và Môi trường, đảm bảo giám sát liên tục chất lượng nước thảiđầu ra.
Qua khảo sát thực tế tạicác doanh nghiệp, Đoàn giám sát của Quốc hội ghi nhận sự chủ động, nghiêm túctrong việc chấp hành các quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020. Nhiêùdoanh nghiệp đã tích cực đầu tư hạ tầng xử lý chất thải, nâng cấp công nghệ sảnxuất sạch hơn, giảm thiểu phát thải và thực hiện tuần hoàn tài nguyên trong hoạtđộng sản xuất.
Bên cạnh đó, một số doanhnghiệp kiến nghị cần có hướng dẫn chi tiết, đồng bộ hơn về thủ tục hồ sơ môitrường, nhất là trong các bước lập báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM);đơn giản hóa quy trình phê duyệt, giảm thời gian xử lý hồ sơ; đồng thời, xemxét hỗ trợ chi phí xử lý chất thải và đưa ra quy định cụ thể về tỷ lệ sử dụngnhựa tái chế trong sản phẩm bao bì.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi phát biểu tại cuộc làm việc.
Phát biểu tại buổi làm việc,ông Tạ Đình Thi - Trưởng đoàn giám sát đánh giá cao sự nỗ lực và tinh thần tuânthủ pháp luật của các doanh nghiệp. Ông đề nghị các đơn vị tiếp tục rà soát, tổnghợp đầy đủ tình hình thực hiện Luật Bảo vệ môi trường để đoàn có căn cứ xây dựngbáo cáo, kiến nghị hoàn thiện cơ chế, chính sách trình Quốc hội trong thời giantới.
Cũng trong chương trìnhgiám sát, đoàn công tác đặc biệt lưu ý công tác kiểm tra, giám sát của chủ đâùtư hạ tầng KCN đối với các doanh nghiệp thứ cấp, nhất là việc quảnlý lưu lượng, chất lượng nước thải xả vào hệ thống xử lý tập trung.
Đoàn yêu cầu làm rõ quytrình kiểm soát, quản lý vận hành hệ thống quan trắc nước thải tự động; nhữngkhó khăn thực tế trong duy trì vận hành hệ thống xử lý nước thải tập trung; đồngthời nêu cụ thể các sự cố (nếu có) và biện pháp ứng phó của doanh nghiệp.
Qua chuyến khảo sát, cóthể thấy các doanh nghiệp tại Tây Ninh đang từng bước xây dựng mô hình sản xuấtthân thiện môi trường, góp phần thực thi hiệu quả Luật Bảo vệ môi trường trongbối cảnh phát triển công nghiệp đang tăng tốc. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quảcao hơn, khung chính sách cần tiếp tục hoàn thiện, sát với thực tiễn, tạo hànhlang pháp lý ổn định, minh bạch và đồng hành cùng doanh nghiệp trên hành trìnhphát triển bền vững.