Giải pháp tưới nước cho cây ăn quả mùa khô

Huyện Yên Châu có trên 11.000 ha cây ăn quả, chủ lực là xoài, mận hậu, nhãn. Thời điểm này, các loại cây ăn quả đang trong giai đoạn ra hoa, kết trái. Nông dân đang tích cực chống hạn cho cây trồng; chủ động chăm sóc, tưới tiêu đảm bảo năng suất, chất lượng quả.

Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi, chi nhánh huyện Yên Châu kiểm tra công trình Hồ Chiềng Khoi.

Phiêng Khoài có diện tích mận hậu lớn nhất huyện, với trên 3.000 ha. Những năm gần đây, mận hậu Phiêng Khoài đã xây dựng được thương hiệu, cho giá trị kinh cao, do vậy người dân chú trọng đầu tư hệ thống nước tưới chủ động, tiết kiệm, để nâng cao chất lượng sản phẩm.

Gia đình ông Trần Văn Quốc, bản Hang Mon 2, xã Phiêng Khoài có 4 ha mận.Trước kia, gia đình ông Quốc khoan giếng lấy nước tưới cho cây mận, nhưng nguồn nước vẫn không đủ cho mùa khô. Ông Quốc chia sẻ: Từ khi có công trình thủy lợi Sa Lép, gia đình đầu tư gần 200 triệu đồng hệ thống tưới nhỏ giọt; dù chi phí đầu tư ban đầu khá cao, 40-50 triệu đồng/ha, nhưng hiệu quả vượt trội. Hệ thống tưới nước nhỏ giọt giúp cung cấp nước trực tiếp đến gốc cây, tiết kiệm nước, giảm thất thoát và giúp cây mận hấp thụ nước tốt hơn.

Nông dân bản Cồn Huốt, xã Phiêng Khoài lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt cho cây mận.

Đi dọc các vườn mận ở Phiêng Khoài, có thể thấy hệ thống ống dẫn “bò” trên những cành cây mang nguồn nước tưới về tới từng gốc mận. Trước đây, việc tưới đủ nước cho 1 ha vườn mận, tương đương khoảng 300 gốc, mất thời gian 2 ngày. Nhưng giờ đây, chỉ mất khoảng 4 tiếng để hoàn thành việc tưới cho cây bằng hệ thống tưới tiết kiệm.

Chị Nguyễn Thị Nguyệt, bản Cồn Huốt, xã Phiêng Khoài, thông tin: Những năm trước, gia đình tưới bằng vòi cầm tay, rất tốn nhân công mà hiệu quả không cao bởi địa hình dốc, khi tưới làm trôi cả đất, phân bón, cây không hấp thụ được nhiều. Vào mùa khô hạn còn không đủ nước tưới, một số diện tích mận bị rụng quả. Từ khi lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt, gia đình không quá lo lắng về nước tưới, có thể chủ động trong việc rải vụ, thu hoạch quả từ sau Tết Nguyên đán cho đến tháng 7 mới hết vụ, mang lại nguồn thu khoảng 700 triệu đồng mỗi năm.

Các hộ dân xã Tú Nang đào ao trữ nước cho mùa khô.

Không chỉ áp dụng các phương pháp tưới nhỏ giọt, nhiều nông dân ở Yên Châu còn chủ động tích trữ nước để tưới cho cây ăn quả. Hộ gia đình ông Nguyễn Văn Thuật ở bản Hua Đán, xã Tú Nang có 11 ha nhãn và xoài; mỗi năm cho thu hoạch gần 150 tấn quả. 2 năm nay, gia đình ông đã chủ động nguồn nước bằng cách đào ao, trải bạt để trữ nước từ nguồn nước mưa. Năm nay, gia đình đầu tư 500 triệu đồng lắp đặt đường ống dẫn nước từ suối Sập và lắp hệ thống tưới tiết kiệm cho cây ăn quả.

Ông Thuật cho hay: Xoài và nhãn đang trong thời kỳ phát triển nên việc đảm bảo nguồn nước tưới rất quan trọng. Ra tết thời tiết hanh khô nếu không duy trì độ ẩm cho đất, sẽ làm cây bị khô rễ, rụng lá, rụng quả non. Với diện tích ao trong vườn nhà trữ tối đa hơn 1.500 m3 nước, tôi đặt hệ thống máy bơm công suất lớn đẩy nước lên các đường ống, chuyển đến từng gốc cây theo phương pháp tưới tiết kiệm; thường xuyên thăm vườn để điều chỉnh nước tưới phù hợp. Ngoài ra, sử dụng rơm rạ, lá khô phủ gốc, tránh thoát nước và cắt tỉa cành, hoa nhằm giảm nhu cầu cần nước của cây. Nhờ vậy, vườn nhãn, xoài của gia đình năm nào cũng đạt 12-15 tấn quả/ha.

Diện tích nhãn ở Tú Nang được đảm bảo nguồn nước tưới ổn định.

Khi nguồn nước tự nhiên khan hiếm, biện pháp tưới tiết kiệm bằng hệ thống nhỏ giọt, dự trữ nước ở các ao, bể chứa đang là giải pháp hữu hiệu đảm bảo nước tưới cho mùa khô. Ngay từ đầu năm, Phòng NN&PTNT huyện Yên Châu đã chỉ đạo các xã tăng cường theo dõi diễn biến thời tiết và dự báo của cơ quan khí tượng thủy văn để kịp thời triển khai các giải pháp chống hạn thích hợp; ra quân làm thủy lợi, khơi thông dòng chảy. Tạo điều kiện để bà con tiếp cận các chính sách hỗ trợ để có thêm nguồn lực lắp đặt hệ thống nước tưới. Ngoài ra, các xã cũng cử cán bộ chuyên môn xuống tư vấn, hướng dẫn bà con các kỹ thuật chống hạn hiệu quả.

HTX Nông nghiệp an toàn Chiềng Hặc sử dụng các thùng chứa nước.

Bà Lò Thu Hà, Phó trưởng phòng NN&PTNT huyện Yên Châu, cho biết: Toàn huyện có 9 hồ chứa, trên 130 công trình thủy lợi, gần 250 km mương. Hiện tại, mực nước tại các hồ, công trình thủy lợi vẫn bảo đảm nhu cầu sản xuất. Những ngày gần đây, trên địa bàn xuất hiện một vài cơn mưa. Cùng với đó, các hộ nông dân đã nâng cao ý thức trong sử dụng tiết kiệm, chủ động tích trữ từ sớm nguồn nước tưới trong mùa khô.

Với các giải pháp mà bà con nông dân huyện Yên Châu áp dụng đã cơ bản giải quyết được bài toán về nước tưới, góp phần nâng cao năng suất và chất lượng cây ăn quả, đem lại những vụ mùa bội thu.

Thanh Huyền-Phan Trang